- A
- A
- A
Wielkanocne zwyczaje w Małopolsce. ZDJĘCIA
Dziady śmigustne stukające do drzwi, banany, pomarańcze i kiwi w koszyku czy połykanie bazi - to tylko niektóre ze starych polskich wielkanocnych obyczajów. W Małopolsce najbardziej znana jest Siuda Baba z Wieliczki i krakowski odpust Emaus.Wielkanoc na Podhalu
fot.P.Bolechowski
fot.P.Bolechowski
fot.P.Bolechowski
fot.P.Bolechowski
fot.P.Bolechowski
fot.P.Bolechowski
crop_free
1
/ 6
Siuda Baba to jeden z ciekawszych małopolskich zwyczajów wielkanocnych . Według legendy, była kapłanką słowiańskiej bogini Ledy. Przez cały rok pilnowała świętego ognia i źródełka na wzgórzu w Lednicy Górnej właśnie koło Wieliczki. Jej życie nie należało do najłatwiejszych - nie mogła się myć, ani czesać.
Tylko raz, w Poniedziałek Wielkanocny, była uwalniana - wtedy mogła spróbować złapać inną pannę, która by ją zastąpiła. Polowała więc na młode dziewczęta, a pomagał jej cygan z batem .
Z kolei w Krakowie w Poniedziałek Wielkanocny odbywa się jeden z najstarszych i najsłynniejszych odpustów w Polsce. Przy kościele najświętszego Salwatora na krakowskim Zwierzyńcu można zobaczyć kolorowy odpust Emaus.
Jego tradycja wywodzi się ze średniowiecza, kiedy w wielkanocny poniedziałek odbywała się procesja religijna z Krakowa do wsi Zwierzyniec. Mieszkańcy szli by upamiętnić przejście zmartwychwstałego Jezusa do miejscowości Emaus wraz z uczniami - tłumaczy Małgorzata Oleszkiewicz, kustosz z krakowskiego Muzeum Etnograficznego
Dziś Emaus to głównie kolorowe stragany, na których można kupić plastikowe zabawki, kolorowe pierścionki czy słodycze. Osobliwością krakowskiego odpustu są drewniane figurki Żydów.
Od rana w Brzeszczach niedaleko Oświęcimia jest głośno i kolorowo. W lany poniedziałek na ulicach tego miasteczka można spotkać śmierguśników. To kawalerowie w kolorowych strojach, którzy jeżdżą po Brzeszczach traktorami przystrojonymi w choinę i kolorowe kwiaty i polewają panny wodą. Wszędzie gdzie się pojawiają, powodują spore zamieszanie...
W tym roku w Brzeszczach harcuje około stu śmierguśników. Zabawie sprzyja słoneczna pogoda. Najczęściej śmierguśników można spotkać po mszach świętych przy parafii św. Urbana w Brzeszczach. Ale kolorowe wozy zatrzymują się też przed domami przyjaciół i znajomych. Wtedy kawalerów trzeba przyjąć ciastem i wódką.
Młodzi mężczyźni ubrani w słomiane stroje odwiedzają dziś mieszkańców Dobrej na limanowszczyźnie . Wizyty śmigustnych dziadów nie należą jednak do najprzyjemniejszych, ponieważ przebierańcy robią psikusy sąsiadom i pannom. Proszę też o datki, polewając przy tym wodą. W rolę żartownisiów wcielają się kawalerowie, którzy przygotowują dla siebie słomiane kostiumy i czapki już kilka tygodni przed świętami.
Tradycja związana jest z legendą, która opowiada o tym, jak przed wiekami do wioski w okresie świąt Wielkanocnych przybyli jeńcy z niewoli tatarskiej. Odziani w łachmany, szukali pomocy. Mieszkańcy przyjęli ich, a na pamiątkę tego wydarzenia wieś nazywa się Dobra.
Ta tradycja jest już coraz mniej widoczna. A jeszcze do niedawna widok ogrodzenia na środku drogi, czy też nawet drewnianego wozu na dachu domu we wschodniej Małopolsce - w tym dniu nikogo nie dziwił. Poniedziałek Wielkanocny obfitował tam bowiem w bardzo nietypowe psoty...
Jedna psota zachowała się w całej Polsce do dzisiaj - nie wszyscy się z tego jednak cieszą. A policja i straż miejska ostrzegają, że za nadmierne polewanie wodą osób, które sobie tego nie życzą grozi nawet 500-złotowy mandat.
Poniedziałek wielkanocny jest dniem, w którym – zgodnie z tradycją – każdy może zostać oblany wodą.
Popularny Śmigus-Dyngus to pogańskie święto, symbolizujące budzenie się przyrody do życia . Przepowiednia mówi, że im mocniej oblana panna, tym większe szanse na szybkie zamążpójście. Niektóre dziewczyny próbowały się jednak u chłopców wykupić za pomocą pisanek.
reporterzy RK/bp
Śmiergusty w Brzeszczach
-
-
-
-
-
-
-
-
-
crop_free
1
/ 9
Emaus A.D. 2014
-
-
-
-
crop_free
1
/ 4
Siuda Baba grasuje w Wieliczce
-
-
-
-
crop_free
1
/ 4
Komentarze (0)
Brak komentarzy
Najnowsze
-
11:02
Kraków bije rekordy turystyczne. Ponad 12 milionów odwiedzających w 2024 roku
-
10:26
Protest mieszkańców gminy Mogilany na Zakopiance
-
10:07
Dookoła szaro? Pomówmy o kolorach...w świecie zwierząt!
-
09:58
Rozpoczął się „weekend cudów” Szlachetnej Paczki. Pomoc trafi do ponad 17 tys. rodzin
-
09:15
Wchodzi w życie nowy rozkład jazdy na kolei. Jakie zmiany czekają Małopolan?
-
08:34
Zaskakujący, delikatny, pełny emocji. Recenzja filmu „Min Gun”
-
08:25
Zbliżają się święta, więc w najbliższą niedzielę sklepy będą otwarte
-
08:08
Nie ma pieniędzy na remont kolejnego odcinka zachodniej obwodnicy Nowego Sącza
-
22:30
Co się dzieje, kiedy policja ma zbyt wiele władzy?
Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy
Pod każdym materiałem na naszej stronie dostępny jest przycisk, dzięki któremu możecie Państwo wysyłać maile z opiniami. Wszystkie będą skrupulatnie czytane i nie pozostaną bez reakcji.
Opinie można wysyłać też bezpośrednio na adres [email protected]
Zapraszamy również do kontaktu z nami poprzez SMS - 4080, telefonicznie (12 200 33 33 – antena,12 630 60 00 – recepcja), a także na nasz profil na Facebooku oraz Twitterze