Radio Kraków

Wiadomości

O nas

Patronaty

Dzieje się w Radiu

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

OFF
Kultura
BIP
Radio Kraków Audycje Polska Ludowa we wspomnieniach Nowohucian
  • A
  • A
  • A
share

Polska Ludowa we wspomnieniach Nowohucian

"Ma przebogatą i ciekawą historię. Od momentu podjęcia decyzji o jej lokalizacji znajduje się w zainteresowaniu badaczy różnych dziedzin, a także literatów, dziennikarzy, malarzy, filmowców czy fotografów..." - pisze o Nowej Hucie dr hab. Agnieszka Chłosta - Sikorska, profesor Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej, dyrektor Instytutu Historii i Archiwistyki UKEN, która od lat zajmuje się zagadnieniami związanymi z najnowszą historią Polski, powojennymi dziejami Krakowa oraz historią Nowej Huty, autorka m.in. książki pt. „Nowohucianie o Polsce Ludowej” wydanej staraniem Muzeum Krakowa. To niezwykły obraz życia w realiach komunistycznego systemu, opowieść o życiu codziennym i świętowaniu mieszkańców Nowej Huty miasta – osiedla, które miało umożliwić przeprowadzenie eksperymentu socjologicznego mającego uformować nowego człowieka. Miasto powstało, z czasem stało się częścią Krakowa, a eksperyment ich pomysłodawców poniósł fiasko. O tym jak Nowohucianie widzieli i zapamiętali Polskę Ludową w historycznej odsłonie Kola Kultury mówili : prof. Agnieszka Chłosta- Sikorska i Ryszard Kozik z Muzeum Krakowa. Program prowadziła Jolanta Drużyńska.

Budowa bloku mieszkalnego na jednym z osiedli w Nowej Hucie, lata 50./60. XX w fot. Henryk Hermanowicz /Muzeum Krakowa

J.Drużyńska rozmawia z A. Chłostą - Sikorską i R.Kozikiem

Agnieszka Chłosta- Sikorska -  "Nowohucianie o Polsce Ludowej. Codzienność i świąteczność we wspomnieniach uczestników podwieczorków w Muzeum PRL "

"Wśród niewątpliwych zalet publikacji należy wymienić, poza samą tematyką, także ideę wykorzystania dorobku Muzeum PRL-u. Tym samym książka staje się komentarzem do cyklicznego wydarzenia muzealnego, którym były Podwieczorki w Muzeum PRL -u, poszerza realny zasięg tych lokalnych , i siłą rzeczy ulotnych spotkań, wreszcie wzmacnia przekaz Muzeum ( dzisiaj oddziału Muzeum Krakowa) jako muzeum partycypacyjnego , skoncentrowanego na lokalnej społeczności ..."

( z recenzji prof. Barbary Klich – Kluczewskiej )

„Podwieczorki w Muzeum były spotkaniami przy kawie i herbacie, podczas których goście rozmawiali o swoich wspomnieniach z czasów PRL - u. Cykl był wyjątkowym projektem badawczym z kilku względów. Po pierwsze, nie istniał tam tradycyjny podział na prelegentów i odbiorców – głos zabierał każdy, kto zechciał podzielić się wspomnieniami, historią, opinią. Po drugie atmosfera przywodziła na myśl nieformalne rozmowy w gronie przyjaciół, mimo iż były one rejestrowane przez muzeum. I po trzecie – niewiele jest muzealnych cykli, w ramach których odbyłoby się aż trzydzieści siedem spotkań… "

( dr Michał Niezabitowski dyrektor Muzeum Krakowa – Przedmowa (fragment ) w : A. Chłosta -Sikorska „ Nowohucianie o Polsce Ludowej” )

1. Budowa miasta Nowa Huta koło Krakowa, Robotnicy na placu budowy, kobiety pracujące na placu budowy, lata 50. / NAC 2. brama wejściowa do Huty im. Lenina, ok. 1958, aut. fot. nieznany/ Muzeum Krakowa, 3. Globus w ogródku jordanowskim na os. XX-lecia PRL ( obecnie os. Albertyńskie) w Nowej Hucie lata 60. XX w., fot. Henryk Hermanowicz /Muzeum Krakowa 4. Pocztówka przedstawiająca kino Światowid w Nowej Hucie, lata 60. XX w., fot. P. Krassowski / Muzeum Krakowa

1. Budowa miasta Nowa Huta koło Krakowa, Robotnicy na placu budowy, kobiety pracujące na placu budowy, lata 50. / NAC 2. brama wejściowa do Huty im. Lenina, ok. 1958, aut. fot. nieznany/ Muzeum Krakowa, 3. Globus w ogródku jordanowskim na os. XX-lecia PRL ( obecnie os. Albertyńskie) w Nowej Hucie lata 60. XX w., fot. Henryk Hermanowicz /Muzeum Krakowa 4. Pocztówka przedstawiająca kino Światowid w Nowej Hucie, lata 60. XX w., fot. P. Krassowski / Muzeum Krakowa

" W zachowaniu pamięci o dziedzictwie PRL-u, w tym szczególnie Nowej Huty, nieocenioną rolę pełniło Muzeum PR:L-u, które powołano w 2013 r na mocy porozumienia pomiędzy Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego a gminą miejską Kraków. Prowadziło ono ożywioną działalność, aby stać się miejscem spotkań różnych narracji o PRL-u i Nowej Hucie. W każdym z realizowanych przedsięwzięć promowało XVIII Dzielnicę jako fenomen jedynego w Polsce miasta socjalistycznego. Prowadziło również cykle wykładów poświęconych różnym zagadnieniom, debaty powiązane z prezentowanymi wystawami czy konkursy dla dzieci i młodzieży. Natomiast seniorom – świadkom historii, dedykowane były comiesięczne spotkania z cyklu „Podwieczorek w Muzeum PRL-u” ( 2016-2019). Ich tematyka była zróżnicowana. Wynikała m. in. ze związku z wydarzeniami przypadającymi w danym miesiącu ( np. Marzec 1968 i inne tzw. polskie miesiące, Dzień Kobiet, Boże Narodzenie) lub wskazywała na zjawiska charakterystyczne dla PRL-u ( np. puste półki, wyjazdy do krajów demokracji ludowej, przywódcy PRL-u). Zjawiska te odnoszono do dzielnicy ( np. narodziny opozycji, miejsca niezwykłe, schrony, Teatr Ludowy) […] W spotkaniach brały udział przede wszystkim osoby zrzeszone w nowohuckich klubach seniora […] Odzew był jednak znacznie szerszy. W byłym kinie Światowid ( siedziba Muzeum PRL-u , dziś Muzeum Nowej Huty - przyp. JD) spotykały się bowiem osoby urodzone w PRL-u i dorastające w larach 60., 70. i 80.[…] Większość uczestników była związana z dzielnicą od urodzenia, kilka osób zamieszało tutaj po ślubie – a pochodziły z całej Polski. Przeważały kobiety. Na spotkania przychodzili także ludzie młodzi zainteresowani okresem Polski Ludowej, w tym studenci historii, socjologii czy antropologii.

Była to znakomita okazja do wspomnień przy kawie i ciastku. Dla osób starszych – do powrotu do czasów młodości, niejako próba „odzyskania epoki” – opowiedzenia o swoich doświadczeniach dotyczących dnia codziennego i świątecznego oraz uchwycenia ulotnych emocji.

[…]

Młodsze osoby przychodzące na podwieczorkowe spotkania chciały się dowiedzieć czegoś o pokoleniu swoich rodziców i dziadków, poczuć z nimi jeszcze bliższą więź. Ci, którzy nie pamiętają czasów PRL-u, zjawiska charakterystyczne dla tego okresu traktują jako coś niezrozumiałego, a nawet dziwnego […] W dzisiejszym skomercjalizowanym świecie nie istnieją PEWEX-y, „sklepy za żółtymi firankami”, czy bony towarowe. Nie stoi się w kilometrowych kolejkach, aby dostać podstawowe produkty żywnościowe. Za słuchanie muzyki czy radia nie grożą sankcje karne czy represje. Dżinsy nie są towarem luksusowym. Nie jeździ się na wakacje z Funduszu Wczasów Pracowniczych. Wobec tego nie da się nie zgodzić z tezą postawioną przez Macieja Fica (historyk, dr hab. profesor Uniwersytetu Śląskiego - przyp. JD), że „można i trzeba przypominać tamte lata, odpowiednio dobierając narzędzia, za pomocą których przekaz trafi do reprezentantów pokolenia urodzonego już w XXI wieku”. Tym, bardziej, że szkolna nauka historii skupia się przede wszystkim na wydarzeniach politycznych, zatem wzbogacenie jej o wątki społeczne, kulturowe w wymiarze lokalnym, uczyni ją znacznie ciekawszą, bardziej przystępną , a zatem i bliższą …"

A. Chłosta - Sikorska „Nowohucianie o Polsce Ludowej " – Wstęp ( fragment)

Autor:
Jolanta Drużyńska

Wyślij opinię na temat artykułu

Najnowsze

Kontakt

Sekretariat Zarządu

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Dodaj pliki

Wyślij opinię

Radio Kraków informuje,
iż od dnia 25 maja 2018 roku wprowadza aktualizację polityki prywatności i zabezpieczeń w zakresie przetwarzania danych osobowych. Niniejsza informacja ma na celu zapoznanie osoby korzystające z Portalu Radia Kraków oraz słuchaczy Radia Kraków ze szczegółami stosowanych przez Radio Kraków technologii oraz z przepisami o ochronie danych osobowych, obowiązujących od dnia 25 maja 2018 roku. Zapraszamy do zapoznania się z informacjami zawartymi w Polityce Prywatności.