Oświęcimski Alarm Smogowy prosi prezydenta miasta o pomoc w walce o czyste powietrze

Postulatów mają kilka. Aktywiści chcą, aby miasto na bieżąco informowało o poziomie zanieczyszczeń powietrza. Proponują, aby w Oświęcimiu ustawić całoroczną stację pomiarową Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska a już od marca powołać pełnomocnika prezydenta do likwidacji smogu. Zdaniem alarmu częstsze powinny być prowadzone przez straż miejską kontrole palenisk a kary za palenie odpadami surowsze. Proponują opracowanie procedury zgłaszania przez mieszkańców osób, które trują sąsiadów. O smogu mają też informować nauczyciele w szkołach i przedszkolach i w przypadku przekroczeń powinni oni rezygnować z organizowania zajęć na powietrzu.

Przedstawiciele Oświęcimskiego Alarmu Smogowego uważają, że pieniądze na działania muszą się znaleźć. Proponują, aby na walkę ze smogiem przesunąć część wydatków na przykład z promocji miasta, remontów chodników i dróg, utrzymania zieleni czy organizacji koncertów i festiwali.

Marek Mędela/bp

Apel o podjęcie skutecznych działań w walce ze smogiem

W styczniu tego roku grupa mieszkańców powołała Oświęcimski Alarm Smogowy jako odpowiedź na katastrofalną jakość powietrza w naszym mieście oraz okolicy. Uważamy, że w końcu nadszedł czas, aby ten niezwykle poważny i wpływający na zdrowie nas wszystkich problem, został potraktowany przez władze lokalne jako priorytet.
Od władz miasta oczekujemy, że w ciągu najbliższych trzech lat sytuacja związana ze złą jakością powietrza w Oświęcimiu i okolicy poprawi się na tyle, że tak prozaiczne czynności jak przebywanie poza domem czy uprawianie sportu na wolnym powietrzu przestaną zagrażać zdrowiu i życiu mieszkańców naszego miasta.
Apelujemy o pilne podjęcie działań w niżej wymienionych obszarach:
1. Działania informacyjne:
1.1 Uruchomienie skutecznych kanałów informowania mieszkańców o przekroczeniach dopuszczalnego poziomu stężenia pyłów zawieszonych (PM10, PM2,5) w powietrzu oraz sposobach postępowania w przypadku wystąpienia smogu (w tym m.in. przekazywanie informacji na bieżąco za pomocą strony internetowej miasta, oficjalnych portali społecznościowych na Facebooku, Instagramie i Twitterze, w „Wieściach z ratusza” oraz w „Głosie Ziemi Oświęcimskiej”) – od lutego 2018 r. 2. Działania podnoszące świadomość mieszkańców: 2.1 Powołanie w Urzędzie Miasta Oświęcim pełnomocnika prezydenta ds. likwidacji smogu – od marca 2018 r. 2.2 Działania edukacyjne skierowanie do mieszkańców na temat szkodliwości smogu oraz konieczności podejmowania działań prowadzących do eliminacji problemu, w tym m.in. na temat wprowadzonych w życie przez Województwo Małopolskie uchwał antysmogowych i konieczności wymiany pieców (w tym poprzez ulotki, billboardy, plakaty, warsztaty, spotkania i konsultacje). Dodatkowo uważamy, że wszystkie wydarzenia o
charakterze masowym organizowane przez samorząd miejski (takie jak koncerty czy festiwale) powinny zostać wzbogacone o organizację punktu informacyjnego dla mieszkańców, w którym będą mogli zaczerpnąć wszelkich informacji na temat walki z zanieczyszczeniem powietrza oraz wymianą pieców – od marca 2018 r.
2.3 Instalacja w Oświęcimiu stacji pomiarów zanieczyszczeń powietrza Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska (WIOŚ) – stacja WIOŚ powinna działać w mieście przez cały kolejny sezon grzewczy: od września 2018 r. do kwietnia 2019 r. – oraz rozwój sieci oficjalnego monitoringu poprzez złożenie wniosku do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (w 2018 r.)
3. Kontrola i kary za zatruwanie powietrza 3.1 Zwiększenie kontroli palenisk (zarówno w domach prywatnych, jak i przedsiębiorstwach), w tym pobieranie próbek popiołu do analizy przez straż miejską oraz nakładanie mandatów karnych w przypadku potwierdzenia wykroczeń – od lutego 2018 r. 3.2 Opracowanie procedur oraz informowanie o tym, gdzie mieszkańcy moga zgłaszać podejrzenie popełnienia wykroczenia (od marca 2018 r.) 4. Działania profilaktyczne i prewencyjne 4.1 Ustanowienie zakazu prowadzenia zajęć ruchowych dla dzieci na otwartym powietrzu w przypadku przekroczenia poziomu dopuszczalnego stężenia pyłów zawieszonych (w tym m.in. lekcji wychowania fizycznego, zajęć sekcji sportowych, spacerów szkolnych i przedszkolnych), a także informowanie uczniów przez nauczycieli i opiekunów na temat aktualnego stanu jakości powietrza oraz wprowadzenie systemu informowania w szkołach, jak np. w Wadowicach – od marca 2018 r. 4.2 Utworzenie planu rozbudowy sieci ciepłowniczej na najbliższe trzy lata i sposobu jego finansowania; stworzenie korzystnych warunków zachęcających właścicieli domów prywatnych do podłączenia swoich budynków do sieci; dofinansowanie kosztów przyłącza oraz preferencyjne taryfy dla odbiorców indywidualnych – do końca 2018 r. 4.3 Podłączenie do sieci ciepłowniczej wszystkich budynków miejskich oraz mieszkań komunalnych – do końca 2018 r. 4.5 Inwentaryzacja wszystkich stałych źródeł niskiej emisji na terenie miasta – do końca 2018 r. 4.6 Radykalne zwiększenie środków finansowych na obecny program wymiany starych i nieekologicznych pieców, tzw. „kopciuchów”, na przede wszystkim ekologiczne źródła ciepła oraz w wyjątkowych przypadkach na nowe, spełniające normy emisji spalin (likwidacja wszystkich nieekologicznych źródeł ogrzewania do 2022r.)
4.7 Stworzenie miejskiej strategii walki z niską emisją (z uwzględnieniem m.in. działań inwestycyjnych, edukacyjnych oraz informacyjnych) oraz programu dopłat do poprawy energetycznej domów prywatnych na lata 2019-2022.
4.8 Stworzenie systemu osłonowego dla najuboższych, którzy zrezygnują z kotła węglowego na rzecz ekologicznego systemu ogrzewania (np. lokalny program osłonowy na zmianę ogrzewania, MOPS, Kraków) – do końca 2018.
W przypadku braku wystarczających środków na sfinansowanie powyższych postulatów, uważamy, że środki na ten cel powinny zostać przesunięte z mniej kluczowych dla zdrowia mieszkańców działań (takich jak chociażby zmniejszenie budżetu na promocję miasta, remonty chodników czy dróg, utrzymanie zieleni miejskiej, a także na organizację koncertów i festiwali miejskich). Miasto powinno również włączyć się we wszystkie dostępne programy rządowe, wojewódzkie i unijne, które umożliwią pozyskanie dodatkowych funduszy. Kolejna edycja Oświęcimskiego Strategicznego Programu Rządowego powinna zawierać również środki pozwalające na wsparcie inwestycji likwidujących niską emisję.
Wyrażamy chęć współpracy z władzami miasta i zapewniamy, że będziemy służyli naszym wsparciem dla dalszych, efektywnych działań.