To w tym 100-letnim dokumencie odnotowany został fakt, iż rajcy tarnowscy już 30 października zadeklarowali oddanie miasta pod władzę rządu warszawskiego, a tym samym odrzucili dotychczasowe zwierzchnictwo władzy austriackiego zaborcy. "chcemy pokazać mieszkańcom w zasadzie formalny akt niepodległościowy Tarnowa" - mówi Radiu Kraków Andrzej Szpunar, dyrektor tarnowskiego muzeum okręgowego.
- A
- A
- A
Tarnów - pierwsze niepodległe. 100-letni protokół z obrad rady miejskiej będzie można zobaczyć w muzeum
To będzie historyczne wydarzenie w Tarnowie. 11 listopada w tarnowskim muzeum okręgowym zostanie zaprezentowany protokół z obrad Rady Miejskiej w Tarnowie z 30 października 1918 r., w którym odnotowane zostało oddanie miasta pod władzę rządu warszawskiego. Będzie to pierwszy publiczny pokaz tego dokumentu. Stanowi on własność Archiwum Narodowego w Krakowie.
Źródło zdjęć dokumentu: Archiwum Narodowe w Krakowie Oddział Tarnów, Akta miasta Tarnowa, sygnatura: 33/1/28
Prócz deklaracji w protokole znalazły się także inne interesujące informacje związane z przebiegiem posiedzenia. Dotyczyły one m.in. udzielenia zgody na objęcie przez Tadeusza Tertila funkcji w zarządzie Polskiej Komisji Likwidacyjnej; czy też decyzji o wysłaniu telegramów gratulacyjnych do tworzących się państw: czeskiego (Czechosłowacja) i południowosłowiańskiego (Królestwa Słoweńców, Chorwatów i Serbów).
Historyk z Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. Andrzej Chwalba mówił w wywiadzie dla PAP, że skrupulatne badania historyczne przeprowadzone przed kilku laty przez historyków tarnowskich potwierdziły wcześniejsze przypuszczania, że to Tarnów pierwszy stał się niepodległy.
Historycy i władze Tarnowa za kryterium przyjęli czyn zbrojny. Polegał on na przejęciu władzy zbrojnej przez Polaków, rozbrojeniu wojsk austriackich. Połączone to było m.in. ze zrzucaniem orłów austriackich np. z fasad budynków, zajmowaniem obiektów wojskowych, np. koszar. Według kryterium czynu zbrojnego Tarnów odzyskał niepodległość o kilka godzin wcześniej niż Kraków.
Jak pisze Kazimierz Bańburski na stronie Muzeum Okręgowego w Tarnowie, już w nocy z 30 na 31 października żołnierze 20. pułku piechoty oraz członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) opanowali i obsadzili patrolami dworzec kolejowy, banki, pocztę, urzędy: telegraficzny, żandarmerii i policji, a na końcu starostwo.
Austriacki generał, dowódca tarnowskiego garnizonu, przekazał władzę nad wojskiem pułkownikowi Kajetanowi Amirowiczowi, dowódcy 20. pułku piechoty (z Nowego Sącza), najstarszemu stopniem wojskowym oficerowi-Polakowi.
Według relacji majora Wojciecha Piaseckiego z 1921 r., który przewrót wojskowy w Tarnowie współorganizował i prowadził, o godzinie 7.30 żandarmeria była "bez strzału" rozbrojona, a polskie dowództwo i władze cywilne - ustanowione i "sprawnie funkcjonujące".
Dokument po raz pierwszy od stu lat zostanie zaprezentowany publicznie. Premierowy pokaz odbędzie się w niedzielę, 11 listopada o godzinie 10:00 w siedzibie muzeum. W tym dniu wstęp na wystawę będzie wolny, a ekspozycja będzie dostępna dla zwiedzających od 10:00 do 18:00. O każdej pełnej godzinie odbywać będą się prelekcje przeprowadzane przez pracowników Działu Historii. Dokument prezentowany będzie do końca listopada.
(Agnieszka Wrońska, PAP/ew)
Najnowsze
-
21:03
Cenne artefakty i nieznane wejścia do krypt odkryte w kościele Franciszkanów w Bieczu
-
22:05
Złoto kosmicznego pyłu… Joanny Warchoł w Pałacu Sztuki
-
17:30
Zacznijmy liczyć się w Polsce. Wypełniajcie ankietę! Kampania Porozumienia Autyzm-Polska
-
20:46
Uwaga kierowcy - utrudnienia na obwodnicy Krakowa. Między węzłami Kraków Skawina a Kraków Południe w stronę Tarnowa… https://t.co/aWCDRAdztU
-
18:19
Kraków: prokuratura złożyła apelację od wyroku dla aktora Jerzego S. https://t.co/4IBqL4fLxF
-
15:39
#PomysłNaMajówkę w Bobowej. Choć Żydzi nie powrócili do miasteczka na stałe po II wojnie światowej, to jednak samo… https://t.co/KDQZOGN34I
-
13:55
RT @Kamil_Wszolek: Jak przygotować dziecko do życia w sieci? O tym porozmawiam dziś z Magdaleną Bigaj autorką książki "Wychowanie przy ekr…
-
12:33
W maju w Pobiedniku Wielkim startuje 60. Lot Południowo-Zachodniej Polski im. Franciszka Żwirki https://t.co/p8YpCu8qgJ
-
11:03
Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 783. W Makowie w powiecie miechowskim doszło do zderzenia trzech samochodów: cię… https://t.co/vHPqQzgNvM
-
10:11
#RozmowaRadiaKraków @Lukasz_Kmita: Rozważam wydanie rozporządzenia ws. zakazu przebywania na terenach zagrożonych z… https://t.co/IK9DHSKekF
-
09:44
Pojawiło się nowe zapadlisko na os. Gaj w Trzebini https://t.co/S6agoI2Hw1
-
09:21
Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 955. W Sułkowicach w powiecie myślenickim doszło do zderzenia dwóch samochodów o… https://t.co/2WKuvfJcrm
-
08:54
Piękna pogoda przyciągnęła w weekend turystów w Tatry. Ratownicy mieli ręce pełne roboty https://t.co/FkW6kCjZeH
-
08:13
RT @j_banka: Porannym gościem @RadioKrakow będzie dzisiaj małopolski wojewoda @Lukasz_Kmita @Malopolski_UW . Zapraszam o 8.16. https://t.co…
-
07:56
RT @BartMaziarz: Planowana przy @Grupa_Azoty spalarnia śmieci nie ma jeszcze decyzji środowiskowej, ale @GKadzielawski w rozmowie z @RadioK…
-
07:27
Synoptyk IMGW: początek tygodnia pochmurny i z deszczem https://t.co/txUCfQB0px
-
18:05
73 zakażenia koronawirusem; bez przypadków śmiertelnych osób z COVID-19 https://t.co/6G6r9bRt7B
-
16:37
Podhale: sezon pasterski uroczyście zainaugurowany; owce poświęcone https://t.co/blorc5sabb
-
16:13
RT @magdalenazbylu1: Zyngierki z Maruszyny i Mali Wiyrchowianie z Bukowiny Tatrzańskiej zgarniają pierwszą nagrodę na Festiwalu Złote Kierp…
-
15:12
Z kolei w miejscowości Kąclowa w woj. nowosądeckim na drodze wojewódzkiej 981 doszło do kolizji 3 aut. Tu na szcz… https://t.co/xyILn3RcVd
Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy
Pod każdym materiałem na naszej stronie dostępny jest przycisk, dzięki któremu możecie Państwo wysyłać maile z opiniami. Wszystkie będą skrupulatnie czytane i nie pozostaną bez reakcji.
Opinie można wysyłać też bezpośrednio na adres [email protected]
Zapraszamy również do kontaktu z nami poprzez SMS - 4080, telefonicznie (12 200 33 33 – antena,12 630 60 00 – recepcja), a także na nasz profil na Facebooku oraz Twitterze