Depresja poporodowa jest fizyczną i psychiczną reakcją kobiety na narodziny dziecka. Jest to poważne zaburzenie psychiczne, które w negatywny sposób wpływa na życie i funkcjonowanie kobiety po porodzie. Depresja poporodowa pojawia się zwykle do 4 tygodnia po urodzeniu dziecka. Jej nasilenie jest zazwyczaj umiarkowane, bądź ciężkie. Trwa średnio od 3 do 9 miesięcy. Jeśli nie jest leczona, objawy mogą utrzymywać się nawet rok po porodzie. Istotą leczenia depresji poporodowej jest zapobieganie tzw. psychozie poporodowej, która jest bezpośrednim zagrożeniem dla życia dziecka i matki.
Na rozwój depresji poporodowej wpływają liczne czynniki, które wspólnie oddziałując na kobietę, zwiększają ryzyko wystąpienia zaburzeń psychicznych. Jednym z czynników jest stres, trudne wydarzenie życiowe, brak wsparcia, trudna relacja z partnerem, stresujące wydarzenia w ostatnim czasie, trauma psychiczna. Drugim natomiast fakt, że po porodzie dochodzi do spadku estrogenu oraz zmian w układzie podwzgórze – przysadka mózgowa, podczas których w mózgu kobiety dochodzi do nieadekwatnego pobudzania i hamowania neuronalnego. Zmiany emocjonalne wraz z zaburzeniami hormonalnymi wywołują zaburzenia mechanizmu regulacji, które w następstwie mogą prowadzić do rozwoju depresji poporodowej.
W okresie poporodowym u wielu kobiet mogą wystąpić zmiany nastroju. Jeśli są one niewielkie i przejściowe, nie stanowią podstawy do rozpoznania depresji poporodowej. Jeśli jednak u kobiety wystąpią poniższe symptomy, wówczas kobieta może zmagać się z depresją poporodową:
· niechęć do dziecka;
· przewlekły stan obniżenia nastroju;
· poczucie winy;
· dominującym odczuciem jest smutek i przygnębienie;
· zaburzenia apetytu – nadmierne zajadanie się lub brak apetytu;
· brak odczuwania przyjemności;
· problemy ze snem;
· poczucie bezsilności, bezsensu życia;
· wahania nastrojów.
Profilaktyka depresji poporodowej
Aby zmniejszyć ryzyko wystąpienia depresji poporodowej – warto odpowiednio przygotować się do narodzin dziecka – uczestniczyć w zajęciach szkoły rodzenia, zbierać informacje, dzięki którym łatwiej będzie odnaleźć się w roli rodzica. Warto również rozmawiać z partnerem i rodziną o swoich obawach wynikających z macierzyństwa, próbować wyobrażać sobie siebie w roli rodzica, zanim dziecko pojawi się na świecie. Ponadto, należy zadbać o:
· odpoczynek (w pierwszych miesiącach życia noworodek/ niemowlę potrzebuje kilkunastu godzin snu w ciągu doby, warto zatem wykorzystać ten czas na sen, czy po prostu chwile dla siebie);
· wysiłek fizyczny, który jest najlepszym środkiem antydepresyjnym (nawet niewielkie delikatne ćwiczenia poprawiają samopoczucie);
· odpowiedni sposób odżywiania.
Standardem na oddziałach patologii ciąży jest wsparcie psychologiczne.
Pojawienie się na świecie dziecka niewątpliwie jest związane z przystosowaniem się do wielu zmian, którym podlega życie kobiety i jej rodziny. Kluczową rolę w radzeniu sobie w nowej sytuacji - macierzyństwie - odgrywa pomoc bliższego (rodziny, przyjaciół) i dalszego (personel medyczny) otoczenia. Wsparcie w pierwszych chwilach macierzyństwa jest najważniejsze! Dzięki niemu można zapobiec depresji poporodowej i skutecznie ją leczyć.
Na poprawę nastroju i walkę z apatią wpływ ma również odpowiednia dieta. Powinna być bogata w kwasy tłuszczowe omega-3, kwas foliowy, witaminę B12, cynk, selen i żelazo. Odpowiedni sposób żywienia jest doskonałym elementem profilaktyki zdrowotnej - zapewnia dobrostan zarówno psychiczny, jak i fizyczny. Stosowanie tej diety wzmacnia układ nerwowy. Może też wspierać psychoterapię i farmakologię stosowane w leczeniu depresji.
Pomoc w kryzysie psychicznym
Skonsultuj się z lekarzem, jeśli zauważasz u siebie objawy depresji.
Zwróć uwagę na członków twojej rodziny i najbliższych – jeśli zaobserwujesz u nich objawy depresji - przekonaj ich do wizyty u profesjonalisty.
Skorzystaj z infolinii:
· 22 484 88 01 Antydepresyjny Telefon Zaufania pon. – pt. 15:00-20:00
· 22 594 91 00 Antydepresyjny Telefon Forum Przeciw Depresji śr. – czw. 116 123 17:00 -19:00
· Telefon Zaufania dla Osób Dorosłych w Kryzysie Emocjonalnym pon. – pt. 14:00 - 22:00
Możesz również wykonać samodzielnie badanie przesiewowe służące wstępnemu wykrywaniu ryzyka obecności depresji poporodowej wg Edynburskiej Skali Depresji Poporodowej