INTERNETOWA ZAGADKA HISTORYCZNA (28.04.)
- A
- A
- A
" Pejzaże regionalne" Audycja z dn. 28.04. 2024 r.
![Kolej EKD wyjeżdżająca ze stacji w Pruszkowie (fot. NAC/Wikipedia)](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3631866/d6f959f6500f6a0fee33fc65b2d4b033kolejekdzestacjiwpruszkowiealbumstary-pruszkow-szymona-kucharskiego.wikipedia.jpg)
W II Rzeczpospolitej, w grudniu 1927 r. na trasie Warszawa - Grodzisk Mazowiecki została uruchomiona pierwsza w Polsce normalnotorowa kolej elektryczna pod nazwą Elektryczne Koleje Dojazdowe (EKD).
Od 1951 r. to Warszawska Kolej Dojazdowa (WKD).
![Stacja Józefów (fot. NAC/Wikipedia)](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3631870/b25e5bd488224b886be67c9934709425kolej-otwarcie-zelektryfikowanego-odcinka-warszawa-wschodnia-–-otwock-w-jozefowie-15-grudnia-1936-rokunac-1.jpg)
Natomiast w grudniu 1936 r. Polskie Koleje Państwowe otworzyły oficjalnie, w pełni zelektryfikowane linie kolejowe z Warszawy do Otwocka oraz z Warszawy do Pruszkowa.
A gdzie powstała w czasie zaborów pierwsza na ziemiach polskich linia kolei elektrycznej?
![(fot.Parowozik 2/94. Str. 29-31, „Z kart historii”](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3631872/545d3316e319114292e04c8d7ec0cd1cwabrzezno-miasto1910bis.jpg)
Miała charakter podmiejski, długość ponad 3 km, została oddana do użytku w 1898 r., a ruch pasażerski wstrzymano na niej w 1990 r.
Proszę podać nazwę miasta, które obsługiwała.
ADRES INTERNETOWY: [email protected]
do wtorku 30.04.2024 r.
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3631878/0c58e333ff58b5079093c0bd2388bfd9baranokladka1-2.jpg)
UPOMINKI:
płyta CD "ĆMY SZALONE" Mirosław Henryk Kalisiewicz śpiewa poezję JÓZEFA BARANA"
płyta CD Andrzeja Dziubka i zespołu "ARVA" - "Dr Emil Kowalczyk PRO MEMORIA"
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3631880/9367e46c9358a8f77c24fc987f8781b8bwn-1.jpg)
płyta CD "Tango dla poety" zespołu "BRACTWO WIECZNEGO NATCHNIENIA"
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3631898/eaa3c25279c1e7843f1caeaa6cbd6827bwndrugaplyta-2.jpg)
płyta CD " Między smutkiem a radością" zespołu "BRACTWO WIECZNEGO NATCHNIENIA"
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3631885/bc162670cd14e00bf273a56a689d2838bwntrzeciaplyta-1.jpg)
płyta CD "Światy równoległe" zespołu "BRACTWO WIECZNEGO NATCHNIENIA"
![Jaworzno (fot. Wiktor Pawuska, Pilot/Wikipedia)](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3633750/1e11782fbb1b28806c24884a44ac510fjaworznowiktor-pawuska-pilot-3.jpg)
Ks. JULIAN BAJER (1928 - 2009) pochodził z WIŚNIOWEJ w powiecie myślenickim, z rodziny która wydała dwóch innych kapłanów.
Jego stryjami, braćmi ojca, byli ks. Andrzej Bajer oraz ks. Stanisław Bajer, którego sylwetkę już prezentowałem w tej audycji.
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3633748/f5d348bd73b242dad56d7f0df9776d93jaworznoslownikbiograficznytytul-7.jpg)
W I tomie JAWORZNICKIEGO SŁOWNIKA BIOGRAFICZNEGO obok biogramu ks. Stanisława, czytelnicy odnajdą też życiorys ks. Juliana Bajera, który był proboszczem parafii w JAWORZNIE w latach 1982 -2002, prałatem i prepozytem kapituły Kolegiaty św. Wojciecha i św. Katarzyny.
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3633755/341bf95bb5505d77a198cf56846769f9aaabajerjulian1.jpg)
Jego życiową drogę przedstawia autorka biogramu MARIA LEŚ - RUNICKA historyk i regionalistka, redaktorka prowadząca Jaworznickiego Słownika Biograficznego.
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3633756/d8ade41a9e78a895013388d9a500b027aaabajerjulian.jpg)
Posłuchaj!
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3633754/6e8ce86ae101e011fd719c9e35c244f5lesrunicka23-2.jpg)
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3633760/5b425c8d3738ec6430034d4e914c2e21tadeusiewiczprzemawia-2.jpg)
Prof. RYSZARD TADEUSIEWICZ z Akademii Górniczo - Hutniczej przedstawia sylwetkę JANA CZOCHRALSKIEGO (1885 - 1953), chemika i metaloznawcy.
Był wynalazcą powszechnie stosowanej metody otrzymywania monokryształów krzemu (nazwanej później metodą Czochralskiego), będącej podstawą procesu produkcji układów scalonych.
![J. Czochralski (przed 1929 r.) - fot.Wikipedia](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3633762/4cc19cfe426a36edccfe6ab10f543cfcczochralskijanprzed1929-1.jpg)
Jest najczęściej cytowanym polskim uczonym.
Do 1928 r. pracował w Niemczech, po czym powrócił do Polski między innymi zachęcony zaproszeniem prezydenta IGNACEGO MOŚCICKIEGO, który był uznanym profesorem chemii.
![I.Mościcki jako rektor Politechniki Lwowskiej (fot.Wikipedia)](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3633764/dd566305531c9cab3aa02a4c896f2e37moscickirektorpolitlwowskiej-1.jpg)
Dramatyczny i ciekawy życiorys Jana Czochralskiego zaczyna się w 1885 r. w rodzinnej KCYNI kolo Bydgoszczy, gdzie zdał maturę, ale świadectwo maturalne podarł i wyjechał wkrótce do Niemiec.
![Krzem srebrzystoszary (fot.Enricoros/Wikipedia)](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3633770/a2d0a6b87d5cd3db5981f5d5daa44bb4krzemenricoros-1.jpg)
Posłuchaj!
![Rynek w Kcyni (fot. Kaimierz Mendlik/Wikipedia)](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3633768/e5137f9145d4228a6e08e6c0ae74918fkcyniakazimierzmendlik-1.jpg)
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3633776/c7bb5ea3f2966735de1cd8315f1d7638sypienilcusiana-1.jpg)
Historyk JACEK SYPIEŃ, regionalista olkuski, jest autorem artykułu "Harcerska turystyka na Jurze Krakowsko - Częstochowskiej. Od skautowych biwaków do akcji "ZAMONIT".
Turystyczne zainteresowanie tym obszarem zaczęło się w połowie XIX w. kiedy to obszar Jury należał do zaboru rosyjskiego.
Pierwsze wyprawy badawcze na Jurę organizowali uczeni nazywani "naturalistami warszawskimi", którzy przy okazji wędrówek opisywali piękno jurajskiego krajobrazu.
![Ogrodzieniec (fot. Jakub Hałun/Wikipedia)](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3633778/d0d98c2eabb67a0cdd6e5c6dbb7316ecogrodzieniecjakubhalun-1.jpg)
Turystyka uzdrowiskowa wiązała się z Ojcowem, a z biegiem lat odkrywano piękno ruin jurajskich zamków.
ALEKSANDER JANOWSKI (1866 – 1944), współzałożyciel Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, odkrył Jurę dla szerszej turystyki .
![A.Janowski (1922) - fot. Wikipedia](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3633780/fce9a336c44ce4442f34fcb0f29f1333janowskialeksander-1922.jpg)
![21 Zagłębiowska Drużyna Harcerzy im. Jana Kilińskiego podczas wycieczki do Rabsztyna.](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3633898/d96460a39d0039bb413c0b2f97cccea0olkuszrabsztyn1930.jpg)
Skautowie olkuscy zainteresowali się szlakami na Jurze jeszcze przed I wojną światową.
Ruch ten rozwijał się w II Rzeczpospolitej i po II wojnie światowej, a kulminacją masowej turystyki harcerskiej była akcja " ZAMONIT".
![Mapa wędrówek i stanic akcji](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3633781/df1545c37576653059b331ba0933da29zamonit-mapa-wedrowek-i-stanic-akcji-zamonit.jpg)
Co oznaczał ten skrót?
Posłuchaj!
![Rabsztyn, fot. Jacek Sypień.](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3633786/062dff4e70a37790c79d65d43c08f70frabsztynsypien.jpg)
![Centrum Kamienicy w pow. limanowskim (fot. Jerzy Opioła/Wikipedia)](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3633792/2f6f55c11ac6c79492fb453d3c62aea3kamienicajerzyopiola.jpg)
Urodził się w chłopskiej rodzinie w gorczańskiej wsi KAMIENICA w 1928 r.
ADAM KULIG do liceum w LIMANOWEJ wędrował kilkanaście kilometrów pieszo, w wystruganych przez siebie drewniakach.
Maturę zdał w 1949 r. W 1951 r. dostał się na Akademię Medyczną w Krakowie i tam poznał swą przyszłą żonę Magdalenę.
Byli szczęśliwym małżeństwem przez 55 lat.
![A.Kulig (fot. ze zbiorów rodzinnych)](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3634508/c81675a6c8d9fe415ee85cfcfb3033bakuligadamdoktor1.jpg)
Pracę zawodową rozpoczął jako lekarz w Kopalni Węgla Kamiennego w JAWORZNIE, a od 1969 r. aż do śmierci w roku 2015, związany był z KRZESZOWICAMI.
Pracował jako kierownik i ordynator Ośrodka Rehabilitacji Narządu Ruchu, a od 1995 r. jako specjalista w Poradni Rehabilitacyjnej Krzeszowickiego Centrum Zdrowia.
![A.Kulig (fot. ze zbiorów rodzinnych)](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3634509/a742a48a36efe9bfff95023158b80b58kuligadoktor.jpg)
Doktora Adama Kuliga wspominają: jego syn, lekarz internista, GRZEGORZ KULIG oraz emerytowana nauczycielka języka polskiego w Liceum Ogólnokształcącym w Krzeszowicach MARIA OSTROWSKA.
Posłuchaj!
![M.Ostrowska i G.Kulig (fot. Wojciech Nowak)](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3633788/998642878cd995eed465564ca66650a1ostrowskamariakuliggrzegorz.jpg)
![(fot. Wikipedia)](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3633793/f7c1d6abaa1c2baf87c3349780ddfd3elososinadolnabis-1.jpg)
Będziemy dziś bujać w obłokach, choć rozmowę o szybowcach nagrałem bezpiecznie, na lotniku Aeroklubu Podhalańskiego w ŁOSOSINIE DOLNEJ.
![B.Stachura( z lewej) i K.Witek](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3633798/cccd43cb9514392d3ac3ed8287dd5526lososinaszybowce2.jpg)
Prezes Aeroklubu Podhalańskiego BOGDAN STACHURA opowiada o początkach szybownictwa na tym terenie, a jego Dyrektor KRZYSZTOF WITEK między innymi o szkoleniu pilotów, zabytkowych eksponatach samolotów i o radości płynącej z szybowania.
Posłuchaj!
![B.Stachura( z lewej) i K.Witek](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3633796/5bc772d681549987a0323bedc0fd3fc3lososinaszybowce1.jpg)
Najnowsze
-
21:50
Sprzątanie po tarnowsku, czyli gruntowne czyszczenie miasta przed urzędniczą wizytacją.
-
20:35
Pierwszy punkt Puszczy ...i Górnika
-
19:24
Geolog: Kiedyś rozbijaliśmy termometr i udawaliśmy, że jesteśmy zdrowi. Dziś w końcu mówi się o zanieszyszczonym terenie kombinatu
-
19:08
Kamala Harris prowadzi kampanię wojowniczo, będą padały zarzuty
-
18:47
Gorąca atmosfera w Bochni. "Władza zafundowała sobie kryzys wizerunkowy"
-
17:12
AWF chce mieć centrum wspinaczkowe na światowym poziomie. Plan jest, brakuje pieniędzy
-
16:32
Krakowski magistrat będzie poprawiał uchwałę krajobrazową. Część przepisów zostanie zaostrzona
-
15:56
W Olimpijskiej Reprezentacji Polski w Paryżu przeważają kobiety
-
15:50
Uszkodzony gazociąg na zakopiance w Myślenicach! Straż pożarna ewakuuje część mieszkańców
-
15:37
Gdzie jesteś sasanko? Zarząd Zieleni Miejskiej będzie walczyć z gatunkami inwazyjnymi
-
15:17
Krakowskie pogotowie ds. dzikich zwierząt ma nowy pomysł na walkę z plagą dzików w mieście
-
20:46
Uwaga kierowcy - utrudnienia na obwodnicy Krakowa. Między węzłami Kraków Skawina a Kraków Południe w stronę Tarnowa… https://t.co/aWCDRAdztU
-
18:19
Kraków: prokuratura złożyła apelację od wyroku dla aktora Jerzego S. https://t.co/4IBqL4fLxF
-
15:39
#PomysłNaMajówkę w Bobowej. Choć Żydzi nie powrócili do miasteczka na stałe po II wojnie światowej, to jednak samo… https://t.co/KDQZOGN34I
-
13:55
RT @Kamil_Wszolek: Jak przygotować dziecko do życia w sieci? O tym porozmawiam dziś z Magdaleną Bigaj autorką książki "Wychowanie przy ekr…
-
12:33
W maju w Pobiedniku Wielkim startuje 60. Lot Południowo-Zachodniej Polski im. Franciszka Żwirki https://t.co/p8YpCu8qgJ
-
11:03
Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 783. W Makowie w powiecie miechowskim doszło do zderzenia trzech samochodów: cię… https://t.co/vHPqQzgNvM
-
10:11
#RozmowaRadiaKraków @Lukasz_Kmita: Rozważam wydanie rozporządzenia ws. zakazu przebywania na terenach zagrożonych z… https://t.co/IK9DHSKekF
-
09:44
Pojawiło się nowe zapadlisko na os. Gaj w Trzebini https://t.co/S6agoI2Hw1
-
09:21
Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 955. W Sułkowicach w powiecie myślenickim doszło do zderzenia dwóch samochodów o… https://t.co/2WKuvfJcrm