ZAGADKA REGIONALNA (21.04.)
- A
- A
- A
"Pejzaże regionalne" Audycja z dn. 21.04. 2024 r.
W 1937 r. w katastrofie lotniczej pod Piasecznem, w wieku 49 lat, zginął krakowski muzyk, kompozytor, dyrygent i pedagog. Został pochowany na Cmentarzu Salwatorskim.
Urodził się w Krakowie w 1888 r. w rodzinie o muzycznych tradycjach.
Jego dziadek Jerzy był skrzypkiem i dyrektorem Konserwatorium, a ojciec pianistą, a ponadto posiadaczem fabryki octu i musztardy.
Choć odbył studia prawnicze, doskonalił swe umiejętności muzyczne pod kierunkiem Feliksa Nowowiejskiego, Władysława Żeleńskiego i Zbigniewa Jachimeckiego.
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3632601/f6e101a4ef31702ff71d0a8f80d3c4abgablenzjerzy.jpg)
Po I wojnie światowej odtworzył partyturę "Strasznego Dworu" Stanisława Moniuszki.
Skomponował między innymi operę "Zaczarowane koło" opartą na dramacie Lucjana Rydla, w 1924 r. poemat symfoniczny "W górach", a rok później poemat " Legenda o Turbaczu".
Ponadto jest autorem koncertu fortepianowego, sonaty na wiolonczelę i fortepian oraz licznych pieśni.
Proszę podać imię i nazwisko tego artysty muzyka.
ADRES INTERNETOWY: [email protected]
do godz. 7.30 dnia 21.04.2024 r.
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3635142/46b8570ee3140990512a3d2701a638afaaadopart.jpg)
UPOMINKI:
tom poezji Bogusława Doparta "NA POWRÓT.WIERSZE".
tom poezji "Z MIECHOWSKIEJ SZUFLADY"
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3635146/c59ef2fc8f9ec80360208e827cea89f4aaazmiecho.jpg)
tom poezji Adama Wiedemanna "ODŻYWKI I SUPLEMENTY"
tom poezji Kazimiery Janczy "WIATR OD ŁOSOSINY"
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3635149/880c36842e5992236c4fcebb693d2b9cjanczyokladka-1.jpg)
tom poezji Zbigniewa Mirosławskiego "CZASU BRAMY. THE GATES OF TIME"
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3635150/438bac0ad32c2953c0d97b2f3cda21b1miroslawskiczasubramy-1.jpg)
![Zamek Żupny (fot. Dariusz Kozakowski)](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3635585/8e70499e018d982126164d01abcb7d93wieliczkazamekzupnydkolakowski.jpg)
W Zamku Żupnym w WIELICZCE w budynku północnym, po raz pierwszy przeznaczonym na cele wystawiennicze, czynna jest ekspozycja "Tajemnice kościoła św. Klemensa w Wieliczce".
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3635588/cfea164cc7f2202fa85c99ebd432b440klemensplakat.jpg)
Została zorganizowana przez Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka we współpracy z Parafią św. Klemensa, która rozpoczęła obchody jubileuszu 200 - lecia poświęcenia kościoła.
![Wieliczka, kościół ś. Klemensa (fot. Mach 240390)](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3635583/6eafdbe1cc6a20b919b8b40a47a77f7cwieliczkamach240390.jpg)
Do 22 września będzie można oglądać 140 obiektów, zwykle niedostępnych dla publiczności, wśród nich największy i najcenniejszy zabytek - monstrancję z 1490 r.
![(fot. A.Grzybowski)](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3635589/bf9a05609b50eeef4a416643794d119bklemensfot.-a.-grzybowski.jpg)
Historyk sztuki, kuratorka wystawy KLEMENTYNA OCHNIAK - DUDEK, kierownik Działu Sztuki i Etnografii zwraca też uwagę na późnogotycki krzyż relikwiarzowy "Tragarski" z około 1500 roku i na gotycko - renesansowy kielich z wieku XVI.
![Kielich gotycko-renesansowy z godłem bractwa kopaczy, ok. 1530-1540 (fot. D. Kołakowski)](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3635591/bf18b09f66bec713b7eb5072c2a1ff49kielich-gotycko-renesansowy-z-godlem-bractwa-kopaczy-ok.-1530-1540-fot.-d.-kolakowski.jpg)
Na osobną uwagę zasługuje wyjątkowo bogaty księgozbiór woluminów wydawanych od czasów średniowiecza.
![(fot. D.Kołakowski)](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3635593/4f2f9f84977badf7db343581f813f243klemenswystawa24fotdkobakowski.jpg)
A dlaczego św. Klemens jest patronem wielickiej parafii?
Posłuchaj!
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3635612/b59fb5a46797f14009f7bef44a4298f0ochniakobraz.jpg)
![Bazylika kolegiacka Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Wiślicy (fot. Henryk Bielamowixz/Wikipedia)](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3635696/238a12099eb1e0158df73787dd104279wislicahenryk-bielamowicz.jpg)
Krakowianka ANNA PITUCH – NOWOROLSKA, poetka i miłośniczka fotografii (głównie architektury i sztuki), w kolejnym felietonie zaprasza do WIŚLICY do gotyckiej kolegiaty pod wezwaniem Narodzenia Najświętszej Marii Panny.
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3635700/a68a4ac033b46b5184a30bd07e4660efwislicaplytaorantow.jpg)
Znajduje się tam, stanowiąca posadzkę, sławna płyta orantów pochodząca jeszcze z XII w. (lata 1166 – 1177).
Jaką techniką została wykonana i które postaci na niej uwieczniono?
Posłuchaj!
![(fot. Andrzej Walter)](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3635695/3a1c3d811b46aa864b35fa85e090bde9pituchnoworolskaandrzejwalter-4.jpg)
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3635711/d7592b3d4e46373cd1efe443da9149abfleszar4plyta1.jpg)
Dr ROMAN FLESZAR jest artystą malarzem i pedagogiem Akademii Tarnowskiej.
Jego pasją jest także muzyka elektroniczna, którą firmuje pod artystycznym pseudonimem DROM 66.
Właśnie ukazała się jego nowa płyta "THEATRUM MECHANICUM".
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3635714/6690e8baa457392be0cfd7a17d2b4544fleszar4plyta.jpg)
Ta czwarta płyta, jest zarazem pierwszą zrealizowaną w całości wspólnie z tarnowskim gitarzystą, założycielem grupy "ZIYO" - MARKIEM KLOCHEM występującym obecnie jako MARQUS MARS (MQM).
Co zawiera tworzona przez ostatnie 3 lata płyta?
Posłuchaj!
![R. Fleszar (z prawej) i M. Kloch](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3635715/dbd013308c97a46bdc2f72672636056cfleszarkloch.jpg)
![Sucha Struga (fot. Jerzy Opioła)](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3635733/595551401f9844a0b159946e5e817e2asuchastrugajerzyopiola.jpg)
SUCHA STRUGA - to wieś w gminie RYTRO, położona na prawym brzegu POPRADU, na stokach MAKOWICY (948 m n.p.m.).
Mieszka tam ANDRZEJ TOMASIAK.
Z zawodu jest stolarzem, od wielu lat członkiem Zespołu Regionalnego "DOLINA POPRADU".
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3635738/2d41d1a28035744efca34c2d937df7e4piwnicznadolinapopradu-3.jpg)
Przedstawia temat łączący jego zawód i pasję.
Opowiada jak wykorzystywano dawniej drewno pozyskiwane z nadpopradzkich lasów, do czego wykorzystywano poszczególne gatunki (buk, jodła i dąb) i czy ślad tego pozostał w folklorze Górali Piwniczańskich.
Posłuchaj!
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3635736/6d26e8cdce2add6450b690f2e6130674piwnicznatomasiakandrzejdrzewa-1.jpg)
![Turza, kościół św. Katarzyny (fot. A.Piecuch)](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3635745/3eacc4b30707551b0767c09a990745dbturzaap.jpg)
TURZA - to wieś, która kilkakrotnie zmieniała swoją przynależność administracyjną.
Dziś jest w gminie Rzepiennik Strzyżewski w powiecie tarnowskim, ale w 1932 r. przeszła ze zlikwidowanego powiatu grybowskiego do powiatu gorlickiego.
Historię Turzy i jej mieszkańców bada gorlicki regionalista i przewodnik ANDRZEJ PIECUCH.
![Portret z 1871 r. Antoniego Kurzawy, pędzla Jędrzeja Grabowskiego (1833-1886) olej na płótnie (fot. Wikipedia)](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3635747/5395da3b32090ba982a64c237e4cd850kurzawaantoni.jpg)
Najbardziej znanym artystą urodzonym w Turzy był ANTONI KURZAWA (1842-1898)
Dziełem Kurzawy jest między innymi grupa rzeźbiarska "Mickiewicz budzący geniusza poezji", której pierwowzór powstał w 1889.
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3635749/b7487f2644ff8f69410efd1dde58951ekurzawamickiewicz.jpg)
Praca została nadesłana w tym samym roku na doroczny konkurs Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Warszawie.
Pewny zwycięstwa, załamał się po ogłoszeniu werdyktu jury, przyznającego mu III miejsce. Pierwszej nagrody nie przyznano.
W styczniu 1890 dokonał desperackiego czynu – wtargnął na wystawę i roztrzaskał własną rzeźbę.
Tym razem Andrzej Piecuch prezentuje jednak sylwetkę innego turzańskiego artysty, kamieniarza WOJCIECHA JĘDRUSIAKA (1860 -1907).
Był synem miejscowego gospodarza i w dzieciństwie rzeźbił w drewnie.
Potem być może zafascynowany twórczością Kurzawy założył w Turzy własną pracownię kamieniarską.
![Stary cmentarz w Turzy (fot. Andrzej Piecuch)](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3635751/0ccc921f1f9e0db224dbac86164017c0jedrusiakturzastarycmentarz.jpg)
Jego rzeźby to najczęściej pomniki przydrożne i nagrobne.
Można je spotkać na starym i nowym cmentarzu w Turzy, a także na cmentarzach w pobliskich wsiach: Staszkówce, Moszczenicy oraz Rzepienniku Strzyżewskim.
![(fot. A.Piecuch)](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3635753/23a222d13f55c4d393a1caf2760640a5jedrusiak-muzziemibieckiej.jpg)
Muzeum Ziemi Bieckiej posiada w swoich zbiorach dwie prace Wojciecha Jędrusiaka: kamienną postać Chrystusa Frasobliwego i drewnianą rzeźbę Chrystusa na Krzyżu.
Posłuchaj!
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3635759/ae9579b9bac8c30e4dbe4af488cfbccdpiecuch-3.jpg)
![Jazowsko (fot.Piter 329/Wikipedia)](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3635774/9987492e767e90afa92d68a251f64a37jazowskopiter320c.jpg)
JERZY TRZAJNA urodził się w 1949 r. w JAZOWSKU, ale jego rodzina osiedliła się nad DUNAJCEM już w latach 70. XIX w.
Obecnie jest samodzielnym przedsiębiorcą, ale pracował w Krakowie i Jaworznie pełniąc różne funkcje; między innymi montera, mistrza nauczyciela zawodu i kierownika zespołu robót.
Jego zamiłowaniem jest literatura i muzyka.
Teraz kończy rys historyczno - obyczajowy swojego rodu na ziemi jazowskiej.
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3635779/caaef24dc40d5daf83c2b947ac9ed44btrzajnajerzypoetasadecki.jpg)
Sylwetkę Jerzego Trzajny i jego tom poezji "Wiersze, teksty piosenek. Tom I" przybliża historyk literatury i krytyk literacki prof. BOLESŁAW FARON.
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3635783/8c0cc11328886ba8c871713c3ceb4937projekt-bez-nazwy-10.png)
Posłuchaj!
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3635778/8923e19070e71371e66460b45cfa4340faron2-1.jpg)
Najnowsze
-
21:50
Sprzątanie po tarnowsku, czyli gruntowne czyszczenie miasta przed urzędniczą wizytacją.
-
20:35
Pierwszy punkt Puszczy ...i Górnika
-
19:24
Geolog: Kiedyś rozbijaliśmy termometr i udawaliśmy, że jesteśmy zdrowi. Dziś w końcu mówi się o zanieszyszczonym terenie kombinatu
-
19:08
Kamala Harris prowadzi kampanię wojowniczo, będą padały zarzuty
-
18:47
Gorąca atmosfera w Bochni. "Władza zafundowała sobie kryzys wizerunkowy"
-
17:12
AWF chce mieć centrum wspinaczkowe na światowym poziomie. Plan jest, brakuje pieniędzy
-
16:32
Krakowski magistrat będzie poprawiał uchwałę krajobrazową. Część przepisów zostanie zaostrzona
-
15:56
W Olimpijskiej Reprezentacji Polski w Paryżu przeważają kobiety
-
15:50
Uszkodzony gazociąg na zakopiance w Myślenicach! Straż pożarna ewakuuje część mieszkańców
-
15:37
Gdzie jesteś sasanko? Zarząd Zieleni Miejskiej będzie walczyć z gatunkami inwazyjnymi
-
15:17
Krakowskie pogotowie ds. dzikich zwierząt ma nowy pomysł na walkę z plagą dzików w mieście
-
20:46
Uwaga kierowcy - utrudnienia na obwodnicy Krakowa. Między węzłami Kraków Skawina a Kraków Południe w stronę Tarnowa… https://t.co/aWCDRAdztU
-
18:19
Kraków: prokuratura złożyła apelację od wyroku dla aktora Jerzego S. https://t.co/4IBqL4fLxF
-
15:39
#PomysłNaMajówkę w Bobowej. Choć Żydzi nie powrócili do miasteczka na stałe po II wojnie światowej, to jednak samo… https://t.co/KDQZOGN34I
-
13:55
RT @Kamil_Wszolek: Jak przygotować dziecko do życia w sieci? O tym porozmawiam dziś z Magdaleną Bigaj autorką książki "Wychowanie przy ekr…
-
12:33
W maju w Pobiedniku Wielkim startuje 60. Lot Południowo-Zachodniej Polski im. Franciszka Żwirki https://t.co/p8YpCu8qgJ
-
11:03
Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 783. W Makowie w powiecie miechowskim doszło do zderzenia trzech samochodów: cię… https://t.co/vHPqQzgNvM
-
10:11
#RozmowaRadiaKraków @Lukasz_Kmita: Rozważam wydanie rozporządzenia ws. zakazu przebywania na terenach zagrożonych z… https://t.co/IK9DHSKekF
-
09:44
Pojawiło się nowe zapadlisko na os. Gaj w Trzebini https://t.co/S6agoI2Hw1
-
09:21
Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 955. W Sułkowicach w powiecie myślenickim doszło do zderzenia dwóch samochodów o… https://t.co/2WKuvfJcrm