Radio Kraków
  • A
  • A
  • A
share

"Pejzaże regionalne" Audycja z dn. 11.02. 2024 r.

(fot. Tomasz Mleczek/Wikipedia)

ZAGADKA REGIONALNA (11.02)

Wieś w gminie ŻYRAKÓW w powiecie dębickim.

W latach 1975 -1998 należała do województwa tarnowskiego.

Obecnie w województwie podkarpackim.

Powstała w XIII w. W 1419 r. jej właścicielem został ZAWISZA CZARNY - bohater spod Grunwaldu.

W ciągu wieków miała wielu właścicieli.

Po powstaniu styczniowym weszła w posiadanie hrabiowskiego rodu ŁUBIEŃSKICH.

Po II wojnie światowej ich majątek rozparcelowano, a pałac popadł w ruinę.

(fot. Tomasz Mleczek/Wikipedia)

(fot. Tomasz Mleczek/Wikipedia)

W tej miejscowości 23.03. 1857 r. urodził się TEODOR MARIAN TALOWSKI, wybitny architekt przełomu XIX i XX w zwany "galicyjskim Gaudim".

Jego ojciec pracował jako sekretarz i księgowy w majątku szkółkarskim Łubieńskich.

T.Talowski (fot. Wikipedia)

T.Talowski (fot. Wikipedia)

Proszę podać nazwę tej wsi.

ADRES INTERNETOWY: [email protected]

                                          do godz. 7.30 dnia 11.02.2024 r.

UPOMINKI:

książka Marii Lebdowiczowej "SKARBY W KICARZY. Legendy i opowieści na motywach piwniczańskich gadek"

tomiki poezji:

MIROSŁAW DZIEŃ „Ptaki, ptaszki"

KRZYSZTOF BUDZIANOWSKI "Choć nasze łodzie przeciekają…"

MACIEJ MAZUREK "Żywioły"

album "KRAKÓW NIEODKRYTY"

(fot. Andrzej Otrębski/Wikipedia)

(fot. Andrzej Otrębski/Wikipedia)

Dyrektor Dąbrowskiego Domu Kultury PAWEŁ CHOJNOWSKI jest także przewodnikiem w Ośrodku Spotkania Kultur (w dawnej synagodze) w DĄBROWIE TARNOWSKIEJ.
Tym razem opowiada o malowidle, które znajduje się w centralnym punkcie sklepienia synagogi.

To legendarny potwór morski, wspominany w kilku miejscach w Starym Testamencie.


Posłuchaj!

Flisacy w Szczawnicy ( lipiec 1939 r.) - fot. Zygmunt Szczotkowski/Wikipedia

Flisacy w Szczawnicy ( lipiec 1939 r.) - fot. Zygmunt Szczotkowski/Wikipedia

Flisaków dziś kojarzymy z atrakcją turystyczną, z Pienińskim Przełomem Dunajca, ale dawniej było to zajęcie związane z rzecznym spławem towarów.

Drewno spławiano także Popradem, o czym wzmianki można odnaleźć nawet w szesnastowiecznych źródłach - podkreśla WANDA ŁOMNICKA – DULAK, poetka i regionalistka.

(fot. Leszek Zegzda)

(fot. Leszek Zegzda)

Dziś o flisie Popradem przypomina w swych programach, założony w 1965 r. Zespół Regionalny "DOLINA POPRADU" z Piwnicznej -Zdroju.

Prezentuje na scenie zrekonstruowaną tratwę, dzieło członka Zespołu ANDRZEJA TOMASIAKA i jego brata JANA.

A.Tomasiak (fot. Izabela Kulig)

A.Tomasiak (fot. Izabela Kulig)

Jak powstawała taka tratwa i jak przystosowano ją do potrzeb transportu autokarem na występy?

Posłuchaj!

(fot. A.Tomasiak)

(fot. A.Tomasiak)

Historyk i regionalistka MARIA LEŚ - RUNICKA jest redaktorką prowadzącą JAWORZNICKIEGO SŁOWNIKA BIOGRAFICZNEGO.

Omawia, zamieszczony w tej publikacji biogram FRANCISZKA ABSTORSKIEGO (1887 – 1944).

Był nadleśniczym rewiru w BYCZYNIE (dziś dzielnica Jaworzna), w czasie II wojny światowej członkiem ruchu oporu.

Aresztowany wraz z rodziną przez Niemców w 1943 r. zginął rok później, w październiku, w obozie koncentracyjnym Bergen – Belsen.

Pomnik na miejscu masowych grobów na terenie KL Bergen-Belsen (fot. J.Tajchert)

Pomnik na miejscu masowych grobów na terenie KL Bergen-Belsen (fot. J.Tajchert)

Dla upamiętnienia tej rodziny jedna z ulic Jaworzna, w dzielnicy Byczyna nieopodal dawnej leśniczówki, nosi nazwę ABSTRORSKICH.

Posłuchaj!

Historyk i regionalista olkuski JACEK SYPIEŃ jest autorem książki

"TOŻSAMOŚĆ GÓRNICZA ZIEMI OLKUSKO – BOLESŁAWSKIEJ".

Wyjaśnia czym różni się jego ujęcie tematu, w stosunku do innych podobnych opracowań.

Dowiemy się, między innymi, co oznaczał znak dzwonka umieszczany na mapie górniczej i dlaczego braci górniczej zalecano konsumpcję masła.

Posłuchaj!

(fot. Henryk Bielamowicz/Wikipedia)

(fot. Henryk Bielamowicz/Wikipedia)

W czasach I wojny światowej w KRYNICY ZDROJU działał szpital rezerwowy dla żołnierzy - rekonwalescentów.
By umilić im czas, panie z wyższych sfer organizowały dla nich kursy czytania i pisania oraz kursy malarstwa i rysunku.
Wtedy to ofiarnością wyróżniła się malarka i publicystka BRONISŁAWA RYCHTER - JANOWSKA (1868 – 1953).

Stanisław Janowski, Portret siostry artysty, akwarela, ok. 1895 fot: Piotr.Gry (ze zbiorów własnych) Wikipedia

Stanisław Janowski, Portret siostry artysty, akwarela, ok. 1895 fot: Piotr.Gry (ze zbiorów własnych) Wikipedia

Od 1916 r, władze Krynicy poszerzyły kursową ofertę o inne grupy społeczne i specjalnie powołana spółka zajęła się organizacją kursów; zabawkarskiego, kroju i szycia, wyplatania koszyków (zajęcia odbywały się w TYLICZU) oraz wytwarzania pamiątek związanych z uzdrowiskiem.


Podobnie było w sąsiedniej MUSZYNIE, gdzie kursy koronki klockowej prowadziła AGNIESZKA WALCZAK z Zakopanego.

Szkoła koronek klockowych pierwsza poł. XX w. ( fot. z archiwum Muzeum Regionalnego Państwa Muszyńskiego)

Szkoła koronek klockowych pierwsza poł. XX w. ( fot. z archiwum Muzeum Regionalnego Państwa Muszyńskiego)

W zbiorach Muzeum Regionalnego Państwa Muszyńskiego zachowało się zdjęcie muszyńskich kursantek.


Wraz z rozwojem uzdrowiska w Muszynie od 1937 r. odbywały się kursy gospodyń pensjonatów.

Zeszyt zajęć z kursu gospodyń w pensjonatach w 1937r. ( fot. z archiwum Muzeum Regionalnego Państwa Muszyńskiego)

Zeszyt zajęć z kursu gospodyń w pensjonatach w 1937r. ( fot. z archiwum Muzeum Regionalnego Państwa Muszyńskiego)

Czego uczono na takich kursach? - wyjaśnia historyk BARBARA RUCKA z Muzeum Regionalnego Państwa Muszyńskiego.


Posłuchaj!

"Wojsko Polskie Kościuszki w roku 1794", obraz Walerego Eliasza Radzikowskiego (1840-1905) - fot. Wikipedia

Kosynierzy!

Ta formacja pojawiła się w Polsce po raz pierwszy w czasie insurekcji kościuszkowskiej w 1794 r.

Pomysł na formowanie tego rodzaju jednostek przypisuje się TADEUSZOWI KOŚCIUSZCE (1746 – 1817).

Ale bitwy kosynierzy toczyli też później.

W czasie powstania listopadowego, powstania wielkopolskiego, a przede wszystkim podczas powstania styczniowego w latach 1863 -1864 - zauważa HENRYK POMYKALSKI - regionalista z Proszowic.

Posłuchaj!

Łęki na mapie Księstwa Oświęcimskiego i Zatorskiego - mapa Abrahama Orteliusa z 1603.  (fot.Wikipedia)

Łęki na mapie Księstwa Oświęcimskiego i Zatorskiego - mapa Abrahama Orteliusa z 1603.  (fot.Wikipedia)

ŁĘKI - to jedna z najmniejszych miejscowości gminy KĘTY w powiecie oświęcimskim.

W 1564 r. Łęki wraz z księstwami oświęcimskim i zatorskim znalazły się w granicach Korony Królestwa Polskiego.

(fot. Karol Bayer/Wikipedia)

(fot. Karol Bayer/Wikipedia)

W II połowie XIX w. dobra łęckie zakupił prawnik i publicysta ANTONI WROTNOWSKI (1823 - 1900), który choć krótko gospodarował w Łękach zapisał się złotymi zgłoskami w historii wsi.

W Łękach odwiedził go między innymi HENRYK SIENKIEWICZ.

Co sprowadziło go do Łęk? - wyjaśnia ŁUKASZ GIERUSZCZAK, dyrektor Muzeum w KĘTACH.

Posłuchaj!

Wyślij opinię na temat artykułu

Najnowsze

  • 15:05

    "Akcja Sznurek", czyli na ratunek krakowskim gołębiom

  • 14:30

    Uwaga! 1 i 3 maja za parkowanie na Obszarze Płatnego Parkowania trzeba normalnie zapłacić

  • 12:26

    82 lata temu wyruszył pierwszy polski kobiecy transport do KL Auschwitz. Dziś uczczono pamięć więźniarek

  • 20:46

    Uwaga kierowcy - utrudnienia na obwodnicy Krakowa. Między węzłami Kraków Skawina a Kraków Południe w stronę Tarnowa… https://t.co/aWCDRAdztU

  • 18:19

    Kraków: prokuratura złożyła apelację od wyroku dla aktora Jerzego S. https://t.co/4IBqL4fLxF

  • 15:39

    #PomysłNaMajówkę w Bobowej. Choć Żydzi nie powrócili do miasteczka na stałe po II wojnie światowej, to jednak samo… https://t.co/KDQZOGN34I

  • 13:55

    RT @Kamil_Wszolek: Jak przygotować dziecko do życia w sieci? O tym porozmawiam dziś z Magdaleną Bigaj autorką książki "Wychowanie przy ekr…

  • 12:33

    W maju w Pobiedniku Wielkim startuje 60. Lot Południowo-Zachodniej Polski im. Franciszka Żwirki https://t.co/p8YpCu8qgJ

  • 11:03

    Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 783. W Makowie w powiecie miechowskim doszło do zderzenia trzech samochodów: cię… https://t.co/vHPqQzgNvM

  • 10:11

    #RozmowaRadiaKraków @Lukasz_Kmita: Rozważam wydanie rozporządzenia ws. zakazu przebywania na terenach zagrożonych z… https://t.co/IK9DHSKekF

  • 09:44

    Pojawiło się nowe zapadlisko na os. Gaj w Trzebini https://t.co/S6agoI2Hw1

  • 09:21

    Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 955. W Sułkowicach w powiecie myślenickim doszło do zderzenia dwóch samochodów o… https://t.co/2WKuvfJcrm

  • 08:54

    Piękna pogoda przyciągnęła w weekend turystów w Tatry. Ratownicy mieli ręce pełne roboty https://t.co/FkW6kCjZeH

  • 08:13

    RT @j_banka: Porannym gościem @RadioKrakow będzie dzisiaj małopolski wojewoda @Lukasz_Kmita @Malopolski_UW . Zapraszam o 8.16. https://t.co…

  • 07:56

    RT @BartMaziarz: Planowana przy @Grupa_Azoty spalarnia śmieci nie ma jeszcze decyzji środowiskowej, ale @GKadzielawski w rozmowie z @RadioK…

  • 07:27

    Synoptyk IMGW: początek tygodnia pochmurny i z deszczem https://t.co/txUCfQB0px

  • 18:05

    73 zakażenia koronawirusem; bez przypadków śmiertelnych osób z COVID-19 https://t.co/6G6r9bRt7B

  • 16:37

    Podhale: sezon pasterski uroczyście zainaugurowany; owce poświęcone https://t.co/blorc5sabb

  • 16:13

    RT @magdalenazbylu1: Zyngierki z Maruszyny i Mali Wiyrchowianie z Bukowiny Tatrzańskiej zgarniają pierwszą nagrodę na Festiwalu Złote Kierp…

  • 15:12

    Z kolei w miejscowości Kąclowa w woj. nowosądeckim na drodze wojewódzkiej 981 doszło do kolizji 3 aut. Tu na szcz… https://t.co/xyILn3RcVd

Kontakt

Sekretariat Zarządu

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Dodaj pliki

Wyślij opinię