Zapis rozmowy Mateusza Bożka z Piotrem Litwinem ze Stowarzyszenia Demagog
Mówimy o kampaniach wyborczych za granicą, tam też dochodziło do manipulacji i szerzenia fake newsów. Takie najbardziej znane z całego świata to które?
Zdecydowanie przykład ze Stanów Zjednoczonych z roku 2020, a tak naprawdę roku 2021, czyli oskarżenia o sfałszowanie wyborów, które w zasadzie regularnie powracają w różnych państwach. W Stanach Zjednoczonych w styczniu 2021 roku zakończyło się to wręcz atakiem zwolenników byłego prezydenta na Kapitol, a dwa lata później w Brazylii w zasadzie to samo oskarżenie o sfałszowanie wyborów promowanie przez przegranego kandydata teorii spiskowych na temat tego i znów atak zwolenników na władze Brazylii.
Jakich technik manipulacji używa się dzisiaj w kampaniach wyborczych?
To na pewno pojawienie się sztucznej inteligencji, która w zasadzie zmienia zasady gry. Tworzenie fałszywych nagrań audio czy fałszywych nagrań wideo. Manipulatorzy są w stanie sfałszować zarówno nagranie poszczególnych polityków, jak i ich głos dosłownie podrobić. Druga metoda tak zwana hacken League, czyli hakowanie skrzynki mailowej i upublicznianie maili. Co też ciekawe to nie zawsze są maile prawdziwe, często można po prostu sfałszować i wyzerować włamanie hakerskie.
Jakie z kolei to niesie zagrożenie dla samej kampanii wyborczej, ale też dla nas jako wyborców?
Podważenie zasady zaufania do wszelakich mediów, bo skoro w każdej chwili jestem w stanie natknąć się na fałszywe nagranie to dlaczego mam w cokolwiek wierzyć, więc obecność takich zanieczyszczeń sprawia, że mniej sobie ufamy. Może prowadzić do takich konsekwencji jak podważanie wyników wyborów, czy dalsza jeszcze polaryzacja w naszym już skłóconym społeczeństwie.
W mediach społecznościowych pojawiają się też boty, które atakują niektóre treści i promują inne, nie zawsze prawdziwe. Musimy sprawdzać, czy dany profil jest wiarygodny — czy ma uzupełnione informacje profilowe, jakie tematy porusza i czy jest prowadzony konsekwentnie.