"Pejzaże regionalne" Audycja z dn. 3.12.2023 r.

ZAGADKA HISTORYCZNA (3.12)

Był przyjacielem ze szkolnej ławki STEFANA ŻEROMSKIEGO (1864 -1925) w Męskim Gimnazjum Rządowym w KIELCACH, pierwowzorem postaci Andrzeja Radka z powieści "SYZYFOWE PRACE".

To urodzony w 1866 r. w BUSKU - ZDROJU działacz socjalistyczny i anarchistyczny.

Po maturze w 1886 r. studiował w Warszawie, ale studiów nie ukończył.

W 1891 r. przeprowadził się do Krakowa.

Rok później został aresztowany za przemyt materiałów propagandowych do Łodzi i skazany na 6 lat zesłania na Sachalinie.

W 1903 r. w drodze na zsyłkę zbiegł i osiadł w Genewie.

W latach 1907-11 znów mieszkał w Krakowie oraz w Zakopanem jako JAN KIŻŁO, po czym osiedlił się w Paryżu.

Od 1917 r. zamieszkał w Rosji, po Rewolucji Październikowej w MOSKWIE.

Piętnował bolszewików między innymi za wprowadzone przez nich tak zwane "roboty przymusowe" czyli de facto więzienne łagry.

Po zwycięstwie bolszewików pracował jako korektor techniczny czasopisma.

Zmarł w Moskwie na atak serca w 1926 r.

Proszę podać jego imię i nazwisko.

ADRES INTERNETOWY: [email protected]

                                         do godz. 7.30 dnia 3.12. 2023 r.

UPOMINKI:

książka "MALOWANIE MGŁY" Anny Pituch - Noworolskiej

książka STANISŁAWA KASZYŃSKIEGO " Miniatury wspomnień"

2 płyty CD "Piosenki Festiwalowe nr 12" (piosenki Jana Wojdaka)

książka Mosze Bergera " W TAJGACH SYBIRU"

ZBIGNIEW MIROSŁAWSKI urodził się w Wadowicach, ale od 1960 r. mieszka w Tarnowie.

Jest prawnikiem, historykiem, ale także poetą i tłumaczem.

Wydał 16 zbiorów wierszy i powieść "DZIEŃ ZA DNIEM".

Niedawno ukazało się jego fabularyzowane opowiadanie historyczne "OPOWIEŚĆ RODZINNA. DZIEWIĘĆ POKOLEŃ BROCZKOWSKICH".

Pierwsze przekazy rodzinne sięgają czasów Władysława Wazy i Jana III Sobieskiego.

Przygotowania do druku trwały 8 lat, ale teraz udało się zakończyć dzieło.

Posłuchaj!

Wśród prezentów, jakie w Krakowie otrzymywały kiedyś dzieci nocą z 5/ 6 grudnia, nie mogło zabraknąć pierników ozdobnych, tak zwanych "Mikołajków".

Już AMBROŻY GRABOWSKI (1782 - 1868) autor przewodników po Krakowie odnotował, że dzieci obdarzano różnymi drobiazgami, czyli złoconymi jabłkami, orzechami i piernikami".

W XIX w. najsłynniejszym krakowskim piernikarzem był KASPER MOLĘCKI, który przy ulicy Brackiej prowadził " fabrykę pierników".

Ale byli też i inni. Wspomina ich znawca historii Krakowa MICHAŁ KOZIOŁ, a przy okazji podkreśla, że ma swoją prywatną kolekcje "mikołajkowych" pierników.

Posłuchaj!

Niedawno ukazał się album "CIĘŻKOWICE. OD LETNISKA DO UZDROWISKA" przypominający historię tej miejscowości położonej malowniczo w dolinie Białej Dunajcowej.

Zawiera nie tylko historyczne fotografie, ale też współczesne zdjęcia miasta aspirującego do rangi uzdrowiska.

Wydawcą albumu jest oficyna BOGDANA WRÓBLA, urodzonego w Ciężkowicach mieszkańca pobliskich ZBOROWIC, posiadacza kolekcji pocztówek, gazet oraz przewodników związanych z Ciężkowicami i okolicą.

Jednym ze współautorów tekstu albumu, obok Wiesława Szury i Wojciecha Sanka, jest ZBIGNIEW SZCZERBA, który też z Wiesławem Szurą wydał "Historię Koszykarskiej Spółdzielni Pracy GRUNWALD w Ciężkowicach".

W 1950 r. założył ją FRANCISZEK SZCZERBA, ojciec Pana Zbigniewa. Pod hasłem "ocalić od zapomnienia, póki my żyjemy" ta publikacja ukazała się w 2020 r.

Posłuchaj!

Prof. STEFAN WITOLD ALEXANDROWICZ z Akademii Górniczo Hutniczej przedstawia życiorys geologa, tektonika i kartografa WAWRZYŃCA TEISSEYRE (1860 -1939).

Urodził się w 1860 r. w KRAKOWIE, a zmarł w kwietniu 1939 r. we LWOWIE.

Do głównych jego osiągnięć jako pracownika Komisji Naftowej należały prace prowadzone w latach 1896–1910 nad rozpoznaniem i udostępnieniem największych znanych ówcześnie europejskich złóż ropy naftowej w Rumunii.

Jego syn Henryk (ur. 1903 we Lwowie) był także geologiem.

Zmarł w 1975 r. we Wrocławiu.

Posłuchaj!

O tym, że święta BOŻEGO NARODZENIA coraz bliżej przypomina Konkurs Szopek Krakowskich, w tym roku już 81.

Co roku w pierwszy czwartek grudnia (w tym roku 7.12) szopkarze przynoszą swoje prace na Rynek Główny i ustawiają je na stopniach pomnika Adama Mickiewicza, gdzie można je podziwiać od godz.10.00 do 12.00.

W południe, po hejnale krakowskim, wyruszy korowód szopek wokół Rynku prowadzony przez kapelę ludową z Bronowic, który poprowadzi na scenę, gdzie następuje prezentacja szopek i szopkarzy.

Następnie twórcy przenoszą swoje dzieła do Pałacu Krzysztofory, gdzie zostaną ocenione przez Jury, składające się m.in. z historyków, etnografów, historyków sztuki, architektów i plastyków.

W tegorocznym konkursie uczestniczyć też będzie, mieszkający od pół wieku w Krakowie, STANISŁAW DUDZIAK, który dopiero przed 10. laty odważył się po raz pierwszy stanąć w konkursowe szranki.

Przed rokiem otrzymał wyróżnienie w kategorii "szopek dużych".

A jaką pracę przedstawi tym razem pod ocenę konkursowego jury?

Posłuchaj!

Przed rokiem otrzymał wyróżnienie w kategorii "szopek dużych"?

Od dwudziestu lat Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS), w ramach działań na rzecz zmniejszenia liczby wypadków i chorób zawodowych rolników, organizuje Ogólnokrajowy Konkurs „Bezpieczne Gospodarstwo Rolne”.

W tym roku na poziomie regionalnym (tarnowskim) III miejsce zajęło gospodarstwo ogrodnicze braci JÓZEFA i SŁAWOMIRA GĘBALÓW, specjalizujące się w uprawie i sprzedaży pomidorów.

Natomiast na etapie wojewódzkim (małopolskim) otrzymało wyróżnienie.

W tym gospodarstwie przestrzega się także zasad dotyczących ochrony środowiska naturalnego - podkreśla WOJCIECH MRUK główny specjalista Placówki Terenowej KRUS w Tarnowie, a JÓZEF GĘBALA opowiada o konieczności właściwego stosowania i magazynowania niebezpiecznych substancji jakimi środki ochrony roślin, nawozy i paliwa.

Posłuchaj!

WANDA ŁOMNICKA - DULAK poetka i regionalistka z PIWNICZNEJ - ZDROJU przypomina zapomniany zwyczaj, związany z 6 dniem grudnia, z dniem św. Mikołaja.

Wtedy to pasterze i gospodarze przynosili do kościoła wełnę oraz len i układali w przed obrazem św. Mikołaja, który jest także patronem pasterzy.

To rzadki przypadek, by św. Mikołaj kojarzony z roznoszeniem prezentów, sam je otrzymywał.

A tak było w Piwnicznej i Łomnicy.

Posłuchaj!

"Najwybitniejszy na świecie specjalista od niskich temperatur sam spalił się żywcem".  

To stwierdzenie niestety jest prawdziwe w stosunku do osoby wybitnego fizyka, pioniera kriogeniki  ZYGMUNTA WRÓBLEWSKIEGO (1845 - 1888), ściśle związanego z Krakowem.

Urodzony w GRODNIE, studia rozpoczął na Uniwersytecie Jagiellońskim.

Za udział w Powstaniu Styczniowym, krótko był zesłany na Syberię.

Po studiach w Berlinie rozpoczął, jako doktor Uniwersytetu w Monachium, karierę naukową w Europie.

W końcu osiadł  w Krakowie i tu na Uniwersytecie Jagiellońskim założył katedrę fizyki.  

O pracy badawczej i o wynalazkach Zygmunta Wróblewskiego informuje  prof. RYSZARD TADEUSIEWICZ z Akademii Górniczo - Hutniczej.

Posłuchaj!