ZAGADKA HISTORYCZNA (16.07)
Śląska astronomka urodzona w ŚWIDNICY w 1610 r. , a zmarła w BYCZYNIE w roku 1664.
Starannie wykształcona, znała 7 języków: grecki, łacinę, francuski, niemiecki, polski, włoski oraz hebrajski.
Interesowała się astronomią, matematyką, medycyną i historią.
Po 1630 r. z dachu swego domu w Świdnicy ("Dom pod Złotym Chłopkiem" istnieje do dziś) obserwowała planety Wenus i Jowisz, pracując w nocy, a śpiąc w dzień.
Jest autorka pracy "URANIA PROPITIA", będącej udoskonaleniem Tablic rudolfińskich Keplera (katalog astronomiczny z 1627 r.)
Wydane w 1650 r. w OLEŚNICY roku dzieło "URANIA PROPITIA", liczące 552 strony, zostało napisane po łacinie oraz po niemiecku i dedykowane cesarzowi FERDYNANDOWI III HABSBURGOWI (1608 -1657).
(Śląsk wchodził wówczas w skład monarchii Habsburgów).
Proszę podać imię i nazwisko tej uczonej.
ADRES INTERNETOWY: [email protected]
do godz. 7.30 dnia 16.07. 2023 r.
UPOMINKI:
książka LESZKA MAZANA "Polska Praga czyli dlaczego Matejko lubił knedle"
2 książki Barbary Szczepańskiej "Judyty" - „KOBIETA NAROŻNA"
2 egzemplarze 28 numeru półrocznika "ILCUSIANA".
Rok 2023 Senat RP ustanowił Rokiem Jana Matejki.
Ale nie tylko z tego powodu warto wiedzieć, że genialny mistrz historycznego malarstwa wyjeżdżał z rodziną na wycieczki.
24 czerwca 1868 r. w dniu swoich trzydziestych urodzin wraz z żoną oraz dziećmi zwiedził kopalnię soli w WIELICZCE.
W tym roku obowiązywała już opłata za zwiedzanie, a ponadto odwiedzający przed zjazdem mogli wpisać się do książki gości zwanej "Księgą Obcych".
Zachował się lakoniczny wpis artysty.
Pobyt w wielickich podziemiach zaowocował namalowaniem w latach 1869 -1879 obrazu "Zjazd Bethmana i Kościeleckiego do kopalni w czasie pożaru w 1510 r.
Być może pobyt w kopalni skłonił Jana Matejkę też do namalowania portretu patronki górników solnych św. Kingi (wówczas jeszcze błogosławionej).
A jakie były dalsze losy tych obrazów? - wyjaśnia historyk BARBARA KONWERSKA, zastępca dyrektora d/s naukowo - badawczych Muzeum Żup Krakowskich WIELICZKA.
Posłuchaj!
MICHAŁ KOZIOŁ - znawca historii Krakowa i baczny analityk galicyjskiej prasy przełomu wieków, tym razem skupia się na wiślanych kąpielach i funkcjonowaniu "Łazienek na Wiśle męskich i damskich".
Wszystkie trzy zakłady usługowe prowadziły kobiety.
A jaka była ich lokalizacja, jakie obowiązywały ceny?
Posłuchaj!
KONRAD KULIG, prezes olkuskiego Koła Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, w najnowszym 28. numerze półrocznika "ILCUSIANA" zamieścił artykuł "PLACÓWKI ZRZUTOWE ARMII KRAJOWEJ NA ZIEMI OLKUSKIEJ".
Jesienią 1939 r. niemiecki okupant podzielił powiat olkuski.
OLKUSZ został włączony do III Rzeszy, a WOLBROM do Generalnej Guberni.
Placówki zrzutowe znalazły się w konspiracyjnych granicach śląskiego i krakowskiego okręgu AK.
W okręgu krakowskim placówki oznaczano nazwami ptaków (np. "Kanarek", "Wilga", "Jastrząb"), z kolei dla okręgu śląskiego były to nazwy płynów ("Ropa", "Olej", "Lawa", " Sok").
Jak i kiedy były wykorzystane placówki znajdujące się na ziemi olkuskiej?
Posłuchaj!
ANDRZEJ SKUPIEŃ FLOREK (1902 -1973) urodził się w BIAŁYM DUNAJCU w przysiółku STOŁOWE. Był poetą i gawędziarzem, historykiem amatorem i działaczem.
W jego rodzinnym domu mieści się dziś IZBA ANDRZEJA SKUPNIA FLORKA.
Odwiedzający ją turyści mogą liczyć na piękną opowieść jego córki ANTONINY SKUPIEŃ.
Ponadto zobaczyć jego fotografie, portret, zdjęcia i dyplomy. Na ścianie wiszą portki i kapelusz góralskiego twórcy.
W skrzyni znajdują się książki i jego korespondencja, a także szkice do rzeźb WOJCIECHA KUŁACHA WAWRZYŃCOKA, rzeźbiarza z GLICZAROWA DOLNEGO oraz fragmenty jego pamiętnika z wędrówki do Rzymu.
Posłuchaj ANTONINY SKUPIEŃ i BARBARY GAŁDYŚ - autorki albumu o Wojciechu Kułachu - Wawrzyńcoku.
W niedzielę 23.07. 2023 r. uczestnicy akcji "ODKRYJ BESKID WYSPOWY" spotkają się o godz.8.00 w WĘGLÓWCE, na parkingu koło kościółka, aby dotrzeć na liczący ponad 900 m LUBOMIR - najwyższy szczyt w Paśmie Lubomira i Łysiny.
Kiedy pojawiła się nazwa Lubomir i dlaczego warto zdobyć ten szczyt - wyjaśnia przewodnik beskidzki DARIUSZ GACEK, autor publikacji krajoznawczych.
Posłuchaj!
W dniach 8 i 9 lipca w TARNOWIE odbyła się Gala Jubileuszowa 60.lecia Stowarzyszenia Kulturalno - Społecznego Romów w Tarnowie "Centrum Kultury Romów" w Polsce.
O tym dlaczego Romowie pojawili się w Tarnowie przed 60 laty, jak liczną stanowią obecnie społeczność w Polsce i o działalności Stowarzyszenia - informuje jego prezes ADAM ANDRASZ.
Posłuchaj!
Od tygodnia niewielki zakątek przy ul. Krętej w Tarnowie, nieopodal Rynku, nosi imię Bibi Sary.
Tak nazywano MARIĘ SARĘ ANDRASZ ur. w 1935 r., a zmarłą w roku 2019 nestorkę tarnowskich Romów.
Wnioskodawcą był Adam Bartosz, a tarnowscy radni przychylili się do jego wniosku.
Okolicznościową tablicę odsłonięto w sobotę 8 lipca podczas 24. Międzynarodowego Taboru Pamięci Romów.
To trzeci przypadek w Polsce upamiętnienia postaci romskiej w przestrzeni publicznej.
Wcześniej w ten sposób uhonorowano poetkę Bronisławę Wajs Papuszę oraz Karola Parno Gierlińskiego rzeźbiarza i literata.
