Radio Kraków
  • A
  • A
  • A
share

Na szlaku „cesarki” i pod znakiem swastyki. Kęty - blaski i cienie

Pierwsza Galicyjska Szosa Handlowo-Pocztowa, potocznie nazywana cesarką miała w XIX wieku ożywić ekonomicznie miasto, seminarium nauczycielskie miało podnieść jego prestiż a zniesienie przywileju „de non tolerandis Judaeis” przyciągnąć nowych mieszkańców. Wielka wojna ominęła miasto, ale druga włączyła go w granice III Rzeszy. Co różni historię Kęt od innych miejscowości Małopolski w XIX i XX wieku? Jak się żyło mieszkańcom w cieniu kominów krematorium KL Auschwitz-Birkenau? O tym mówili dr Konrad Meus (Instytut Historii i Archiwistyki Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie), redaktor naukowy publikacji „Kęty. Blaski i cienie miasta w minionych wiekach. Monografia historyczna” (Kęty 2019) oraz dr Marcin Chorązki (Oddziałowe Biuro Edukacji Narodowej Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie). Program prowadziła Jolanta Drużyńska.

Fot. Muzeum im A. Kłosińskiego w Kętach

 

Leżące w zachodniej Galicji Kęty zostały oszczędzone  przez zmagania powstańcze oraz wojny w XIX wieku, ominęły je też działania frontowe podczas Wielkiej Wojny. Nie oznacza to jednak, że miejscowość ta nie miała swojego epizodu na drodze do niepodległości. To w Kętach i w okolicznych wsiach rozłożono bowiem na zimowe leże w styczniu 1915 r. I Brygadę Legionów, po wyczerpujących bojach w rejonie Nowego Sącza i Limanowej.

 

Przystanek autobusowy na kęckim rynku. Okres międzywojnny. Fot. Muzeum im A. Kłosińskiego w Kętach 

 

W okresie dwudziestolecia międzywojennego miasteczko, jako wielokulturowe i wieloreligijne, stanowiło jeden z wielu ośrodków handlu i rzemiosła w regionie, starając się rozwijać na miarę swoich możliwości. Dopiero wybuch II wojny światowej i decyzja władz niemieckich o przyłączeniu zachodniej Małopolski aż po Skawę do Niemieckiej Rzeszy, doprowadziła do zmiany nie tylko sytuacji politycznej, ale przede wszystkim narodowościowej, społecznej, gospodarczej. Rdzenni mieszkańcy Kęt stali się ofiarami zbrodni niemieckich, polityki rasowej, a także narodowościowej.

 

W czasie okupacji. Fot. Muzeum im A. Kłosińskiego w Kętach  

 

Jakie różnice można dostrzec między historią miasta i społeczeństwa Kęt a innymi miejscowościami Małopolski w XIX i XX wieku? Czy po wybuchu II wojny światowej los Polaków na terenach przyłączonych do Rzeszy Niemieckiej w porównaniu do Generalnego Gubernatorstwa był podobny, czy też odmienny? Jak sobie radzono z problemami dnia codziennego po obydwóch stronach granicy okupacyjnej? Jak się żyło mieszkańcom w cieniu kominów krematorium KL Auschwitz-Birkenau? I dlaczego niektórzy z nich stanęli przed sądem w 1945 r .  Na te i inne pytania odpowiadali goście programu IPN i RK „Posłuchaj historii”.

 

 

MCH(IPN)/jd

Autor:
Jolanta Drużyńska

Wyślij opinię na temat artykułu

Najnowsze

  • 13:34

    Oddział kardiologii w szpitalu im. Rydygiera po remoncie

  • 20:46

    Uwaga kierowcy - utrudnienia na obwodnicy Krakowa. Między węzłami Kraków Skawina a Kraków Południe w stronę Tarnowa… https://t.co/aWCDRAdztU

  • 18:19

    Kraków: prokuratura złożyła apelację od wyroku dla aktora Jerzego S. https://t.co/4IBqL4fLxF

  • 15:39

    #PomysłNaMajówkę w Bobowej. Choć Żydzi nie powrócili do miasteczka na stałe po II wojnie światowej, to jednak samo… https://t.co/KDQZOGN34I

  • 13:55

    RT @Kamil_Wszolek: Jak przygotować dziecko do życia w sieci? O tym porozmawiam dziś z Magdaleną Bigaj autorką książki "Wychowanie przy ekr…

  • 12:33

    W maju w Pobiedniku Wielkim startuje 60. Lot Południowo-Zachodniej Polski im. Franciszka Żwirki https://t.co/p8YpCu8qgJ

  • 11:03

    Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 783. W Makowie w powiecie miechowskim doszło do zderzenia trzech samochodów: cię… https://t.co/vHPqQzgNvM

  • 10:11

    #RozmowaRadiaKraków @Lukasz_Kmita: Rozważam wydanie rozporządzenia ws. zakazu przebywania na terenach zagrożonych z… https://t.co/IK9DHSKekF

  • 09:44

    Pojawiło się nowe zapadlisko na os. Gaj w Trzebini https://t.co/S6agoI2Hw1

  • 09:21

    Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 955. W Sułkowicach w powiecie myślenickim doszło do zderzenia dwóch samochodów o… https://t.co/2WKuvfJcrm

  • 08:54

    Piękna pogoda przyciągnęła w weekend turystów w Tatry. Ratownicy mieli ręce pełne roboty https://t.co/FkW6kCjZeH

  • 08:13

    RT @j_banka: Porannym gościem @RadioKrakow będzie dzisiaj małopolski wojewoda @Lukasz_Kmita @Malopolski_UW . Zapraszam o 8.16. https://t.co…

  • 07:56

    RT @BartMaziarz: Planowana przy @Grupa_Azoty spalarnia śmieci nie ma jeszcze decyzji środowiskowej, ale @GKadzielawski w rozmowie z @RadioK…

  • 07:27

    Synoptyk IMGW: początek tygodnia pochmurny i z deszczem https://t.co/txUCfQB0px

  • 18:05

    73 zakażenia koronawirusem; bez przypadków śmiertelnych osób z COVID-19 https://t.co/6G6r9bRt7B

  • 16:37

    Podhale: sezon pasterski uroczyście zainaugurowany; owce poświęcone https://t.co/blorc5sabb

  • 16:13

    RT @magdalenazbylu1: Zyngierki z Maruszyny i Mali Wiyrchowianie z Bukowiny Tatrzańskiej zgarniają pierwszą nagrodę na Festiwalu Złote Kierp…

  • 15:12

    Z kolei w miejscowości Kąclowa w woj. nowosądeckim na drodze wojewódzkiej 981 doszło do kolizji 3 aut. Tu na szcz… https://t.co/xyILn3RcVd

  • 15:11

    Uwaga na drogach. W miejscowości Grodzisko w gminie Skała doszło doz zderzenia motocykla i samochodu osobowego. Jed… https://t.co/p0hXuo1BNl

  • 13:13

    Nowy Sącz: trwa akcja Pola Nadziei [ZDJĘCIA] https://t.co/mSxvmJM8Su

Kontakt

Sekretariat Zarządu

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Dodaj pliki

Wyślij opinię