- A
- A
- A
"Bunt" - reportaż Ewy Szkurłat
60 lat temu mieszkańcy Nowej Huty wyszli na ulice w obronie krzyża27 kwietnia 1960 r. koparki wjechały na plac, by wykopać krzyż. Stał na placu, gdzie miał stanąć pierwszy w Nowej Hucie kościół.
- Zajechał samochód ciężarowy i na nim przyjechali robotnicy. Oni zaczęli wykopywać krzyż. Ze mną była świętej pamięci Helena Musiał. Ona wskoczyła do dołu i złapała krzyż. Jak ona złapała, to ja też - wspominają uczestniczki tamtych wydarzeń.
Protesty trwały kilka dni, doszło do starcia z milicją i użyto broni palnej. Bunt stłumiono, a krzyż został zniszczony. Władze skonfiskowały też 2 miliony złotych uzbierane przez mieszkańców na budowę obiecanego kościoła. Według wykazu milicji zatrzymano wtedy 467 osób. Cześć z nich dostało "wilczy bilet" - nigdzie nie mogli znaleźć pracy, niektórzy musieli wyprowadzić się z Nowej Huty.
Do kompromisu z władzami doprowadził potem biskup Wojtyła, zgadzając się, by świątynia powstała kilkaset metrów dalej. Budowę kościoła w Bieńczycach rozpoczęto w październiku 1967 roku, a w maju 1977 roku kardynał Karol Wojtyła dokonał jego konsekracji.
W listopadzie 2007 roku na miejscu walki o krzyż stanął Pomnik Krzyża Nowohuckiego. Odlany z brązu monument ma prawie 5 metrów wysokości i waży ok. 600 kg. Zaprojektował go krakowski artysta rzeźbiarz prof. Stefan Dousa. Krzyż-pomnik zastąpił trzy poprzednie krzyże, stojące w tym miejscu: pierwszy, drewniany, ulegał niszczeniu; drugi był metalowy, trzeci znów drewniany.
W reportażu udział wzięli: Zofia Gaworek, Helena Kędzierska, Halina Słabczyńska, Janina Drąg, Czesław Rówieński, Aleksander Bielat i
Adam Macedoński.
Dokument "Bunt" reprezentował polską radiofonię na Międzynarodowym Festiwalu Prix Europa w Berlinie w 2000 roku.
Krakowski filmowiec Bogumił Godfrejów przygotowuje film o buncie w Nowej Hucie.
Cz.Boruta,skazany na 8 mcy więzienia,w 1960 miał 19 lat,mieszkał w hotelu robotniczym.Widział milicjanta, który postrzelił przez witrynę sklepu cukierniczego jednego z obrońców krzyża.B.Godfrejów we współpracy z @ipn_krakow kręci film o obronie #krzyż.a w #NowaHuta @RadioKrakow pic.twitter.com/uZFc1Be3Sx
— ewa szkurlat (@EwaSzkurlat) April 22, 2020
Rozmawiał z nim na ten temat Paweł Sołtysik
Najnowsze
-
18:10
Światowy Dzień Książki w Krakowie Mieście Literatury UNESCO
-
18:04
I liga piłki nożnej Resovia Rzeszów - Wisła Kraków. Transmisja w Radiu Kraków
-
17:59
Jak praca zdalna wpływa na rynek pracy w Krakowie?
-
16:44
Strefa Czystego Transportu w Krakowie jednak od 1 lipca? Unieważniający uchwałę wyrok nie jest prawomocny
-
16:42
Czy Kraków jest gotowy na wprowadzenie SCT w całym mieście?
-
20:46
Uwaga kierowcy - utrudnienia na obwodnicy Krakowa. Między węzłami Kraków Skawina a Kraków Południe w stronę Tarnowa… https://t.co/aWCDRAdztU
-
18:19
Kraków: prokuratura złożyła apelację od wyroku dla aktora Jerzego S. https://t.co/4IBqL4fLxF
-
15:39
#PomysłNaMajówkę w Bobowej. Choć Żydzi nie powrócili do miasteczka na stałe po II wojnie światowej, to jednak samo… https://t.co/KDQZOGN34I
-
13:55
RT @Kamil_Wszolek: Jak przygotować dziecko do życia w sieci? O tym porozmawiam dziś z Magdaleną Bigaj autorką książki "Wychowanie przy ekr…
-
12:33
W maju w Pobiedniku Wielkim startuje 60. Lot Południowo-Zachodniej Polski im. Franciszka Żwirki https://t.co/p8YpCu8qgJ
-
11:03
Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 783. W Makowie w powiecie miechowskim doszło do zderzenia trzech samochodów: cię… https://t.co/vHPqQzgNvM
-
10:11
#RozmowaRadiaKraków @Lukasz_Kmita: Rozważam wydanie rozporządzenia ws. zakazu przebywania na terenach zagrożonych z… https://t.co/IK9DHSKekF
-
09:44
Pojawiło się nowe zapadlisko na os. Gaj w Trzebini https://t.co/S6agoI2Hw1
-
09:21
Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 955. W Sułkowicach w powiecie myślenickim doszło do zderzenia dwóch samochodów o… https://t.co/2WKuvfJcrm
-
08:54
Piękna pogoda przyciągnęła w weekend turystów w Tatry. Ratownicy mieli ręce pełne roboty https://t.co/FkW6kCjZeH
-
08:13
RT @j_banka: Porannym gościem @RadioKrakow będzie dzisiaj małopolski wojewoda @Lukasz_Kmita @Malopolski_UW . Zapraszam o 8.16. https://t.co…
-
07:56
RT @BartMaziarz: Planowana przy @Grupa_Azoty spalarnia śmieci nie ma jeszcze decyzji środowiskowej, ale @GKadzielawski w rozmowie z @RadioK…
-
07:27
Synoptyk IMGW: początek tygodnia pochmurny i z deszczem https://t.co/txUCfQB0px
-
18:05
73 zakażenia koronawirusem; bez przypadków śmiertelnych osób z COVID-19 https://t.co/6G6r9bRt7B
-
16:37
Podhale: sezon pasterski uroczyście zainaugurowany; owce poświęcone https://t.co/blorc5sabb