Po blisko dwuletniej działalności głównie w Internecie, Balet Cracovia Danza powraca na deski Teatru Variete spektaklem Kozaki, czyli oszustwo ukarane z muzyką Antoniego Harta. Balet, który swoją prapremierę miał w Teatrze Narodowym w Warszawie 11 listopada 1784 roku, po ponad 200 latach zapomnienia został odtworzony przez krakowski zespół zarówno choreograficznie, jak i muzycznie. Spektakl miał w listopadzie 2020 roku premierę online. Teraz, 17 stycznia 2022 roku o godz. 19, po raz pierwszy zostanie zaprezentowany na scenie, z publicznością. Będzie to teatralna premiera po latach!
W 1784 roku choreografię do baletu Harta opracował Daniel Kurtz, Alzatczyk z pochodzenia, który jako pierwszy tancerz i baletmistrz Teatru Narodowego w Warszawie, w latach 1776 – 1795 wystawił aż 84 choreografie. Wiele z jego opracowań tanecznych opartych jest na tematach polskich. Dlatego też jego wkład w rozwój sztuki baletowej i teatralnej w Polsce jest ogromny. Zwłaszcza, że był propagatorem reformy baletowej Jean-Georges’a Noverre’a i wprowadzał jego idee do baletów wystawianych w Warszawie.
Dziś Daniel Kurtz uznany za jednego z ojców polskiego baletu w powszechnej świadomości pozostaje niestety nieznany. Dlatego warto przypomnieć jego dorobek. Twórczego podejścia do zdobyczy Kurtza oraz opracowania choreografii do premiery Cracovia Danza podjął się Leszek Rembowski, choreograf i tancerz, doskonały znawca tańców polskich i charakterystycznych. Jego badania naukowe, prowadzone w konsultacji z dr Tomaszem Nowakiem i w końcu odtworzenie tańców tamtej są wydarzeniem, bo to temat mało znany, ciągle czekający na opracowanie.
W spektaklu pokazane są polskie tańce takie jak m.in. chodzony, oberek, polonez czy przede wszystkim kozak, uznawany w minionych epokach za polski taniec narodowy, a obecnie prawie w ogóle nieznany. Nie brakuje też tańców, które wykonywane były w Polsce tamtych czasów jak np. chaconne, menuet, musette, czy hongarese, którego korzenie sięgają Węgier.
Partytura baletu Antoniego Harta zaginęła, ale szczęśliwie do naszych czasów zachował się wyciąg fortepianowy, który pokazuje piękno muzyki, a także bogactwo prezentowanych w przedstawieniu tańców. Specjalnie na zamówienie Baletu Cracovia Danza odtworzenie partytury zostało powierzone Maciejowi Prochasce, poznańskiemu muzykologowi, który z wielkim sukcesem zrekonstruował już wiele utworów, w tym kilka lat temu dla Cracovia Danza balet Wesele w Ojcowie Kurpińskiego.
Libretto baletu pozostaje nieznane, a zachowany ciąg tańców daje wiele możliwości akcji na scenie. Dlatego też tytuł prapremiery z XVIII wieku – Kozacy, czyli zezwolenie wymuszone, został delikatnie zmieniony na Kozaki, czyli oszustwo ukarane, na co wpłynęła przyjęta fabuła: historia aktora, który zanim pojawi się na scenie, w garderobie śni sen o genialnym oszustwie. A jak wiadomo we śnie wszystko się może zdarzyć.
Agnieszka Malatyńska-Stankiewicz
Kozaki, czyli oszustwo ukarane
Muzyka: Antoni Hart
Scenariusz i choreografia: Leszek Rembowski
Scenografia i kostiumy: Jan Polewka
Rekonstrukcja partytury: Maciej Prochaska
Rekonstrukcja tańca Menuetto & Cracovienne: Romana Agnel
Konstrukcja maszyny: Jan Burnat, Maciej Moszew
Asystent choreografa: Dariusz Brojek
Asystentka scenografa: Ilenia Emili
Występują:
Balet Cracovia Danza pod kierunkiem Romany Agnel:
Marta Baranowska, Nikoleta Giankaki, Ewelina Keller, Małgorzata Nabrzeska, Zuzanna Ruta, Anna Szczotka, Krzysztof Antkowiak, Dariusz Brojek, Michał Kępka, Sebastian Kubacki, Łukasz Szkiłądź, Sebastian Szul.