Przez pięć dni odbędzie się w Krakowie 15 wydarzeń wokół literatury, filmu, sztuk wizualnych, performansu, muzyki, w tym również warsztaty języka rumuńskiego dla dzieci i dorosłych.

Program Festiwalu Kultury Rumuńskiej w Krakowie został stworzony wokół dwóch ważnych tematów dla rumuńskiego kalendarza kulturalnego. 2023 to rok, w którym miasto Timișoara, znane jako miasto rewolucji rumuńskiej z 1989 r., otrzymało tytuł Europejskiej Stolicy Kultury. To również rok, w którym obchodzimy 350-lecie urodzin Dimitriego Cantemira, wyjątkowej osobowości kultury europejskiej XVII-XVIII wieku, uczonego i hospodara Mołdawii.

Festiwal otworzy 10 maja, o godz. 18.00, prezentacja powieści „Złota dziewczynka z Jassów” Cătălina Mihuleaka (Oficyna Literacka Noir sur Blanc, 2023), która odbędzie się w Księgarni Austeria na Kazimierzu. Dyskusję z autorem oraz tłumaczem powieści, dr. hab. prof. UJ Kazimierzem Jurczakiem, poprowadzi dziennikarka Georgina Gryboś.

Tego samego dnia, o godzinie 20.30, zostanie wyświetlony film fabularny „Niepokalana” (reż. Monica Stan, George Chiper-Lillemark), inaugurujący Przegląd Nowego Kina Rumuńskiego, którego gospodarzem jest Kino Pod Baranami.

Uroczyste otwarcie Festiwalu Kultury Rumuńskiej odbędzie się w czwartek 11 maja w Międzynarodowym Centrum Kultury (MCK). W programie performans „Krumau Live” w wykonaniu grupy Psihodrom z Timișoary, a następnie wernisaż wystawy komiksowej „Tour Banat” artystki Soriny Vazeliny. Oba wydarzenia przekładają na język sztuki współczesnej zjawisko migracji w Banacie i są włączone do oficjalnego programu Europejskiej Stolicy Kultury. Po wernisażu publiczność zostanie zaproszona do Kina Pod Baranami na pokaz komedii „Ludzie czynu” (reż. Paul Negoescu) poprzedzonej wstępem krytyka filmowego Miłosza Stelmacha na temat najnowszego kina rumuńskiego.

Kolejny dzień festiwalu, piątek 12 maja, będzie poświęcony prezentacji „Słownika powieści środkowoeuropejskiej XX wieku”, monumentalnego dzieła pod redakcją prof. Adriany Babeți, pisarki, eseistki, dziennikarki i wykładowczyni Uniwersytetu Zachodniego w Timișoarze. Po porannym spotkaniu Adriany Babeți z rumunistami z UJ, słownik zostanie zaprezentowany o godzinie 16.00 w MCK. Łukasz Galusek, zastępca Dyrektora ds. Programowych MCK, poprowadzi debatę pt. „Wielkie powieści małych narodów. Literatura Europy Środkowej”, w której udział wezmą prof. Adriana Babeți oraz dr hab. prof. UJ Kazimierz Jurczak.

Trzeci dzień festiwalu zakończy projekcja filmu fabularnego „Człowiek i pies” w reżyserii Ștefana Constantinescu.

W sobotę 13 maja powróci temat Timișoary. W Sali Panoramicznej MCK odbędzie się projekcja dwóch krótkich filmów dokumentalnych „Kofeina nad brzegiem Begi” oraz „Nowe czasy. Mała rewolucja”. Po seansie rozpocznie się dyskusja ze scenarzystką Adrianą Babeți i koordynatorem projektu Alexandru Condrache. Oba dokumenty przywołują historie i dzieje Timișoary oraz regionu Banat, ich związki z Europą Środkową przez pryzmat kawy i kultury kawiarnianej. Na publiczność będzie czekać świeżo zaparzona kawa.

O godzinie 14.00 w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej w Krakowie (ul. Rajska 1) odbędą się warsztaty języka rumuńskiego dla dorosłych pt. „Być w dziewiątym niebie – Rumuni o emocjach”. Poprowadzą je tłumaczki Joanna Kornaś-Warwas oraz Ioana Diaconu Mureșan.

Tego samego dnia, w ramach Przeglądu Nowego Kina Rumuńskiego przewidziano dwa pokazy: o godz. 18.30 zestaw krótkich metraży oraz o godz. 20.30 film fabularny Întregalde w reżyserii Radu Munteana. W skład zestawu wchodzi pięć krótkich metraży: „Smutek / Kaïmós” (reż. Sarra Tsorakidis), „Historie miłosne zasłyszane w trasie” (reż. Corina Gabriela Dașoveanu), „Trofeum Młodości” (reż. Răzvan Oprescu), „Postaw się na moim miejscu” (reż. Laura Georgescu Baron) oraz „Spadek” (reż. Marian Fărcuț).

Sobotę zakończy koncert muzyki elektronicznej z efektami audiowizualnymi. W Klubie Betel (Pl. Szczepański 3) wystąpią artyści z Timișoary: Doctorul Sinteză (Alexandru Pascu i Cristian Văduva), Sergiu Catană oraz projekt muzyczny 150 STOKA (Octavian Horvath).

Ostatni dzień festiwalu, 14 maja, rozpocznie się od warsztatów dla dzieci ze wspólnoty rumuńskiej zatytułowanych „Opowieści i wierszyki dla smyków”, prowadzonych przez Ioanę Diaconu-Mureșan i Joannę Kornaś-Warwas w Wojewódzkiej Bibliotece Publicznej przy ul. Rajskiej. Wydarzenie organizowane jest przy wsparciu Konsulatu Honorowego Rumunii w Krakowie oraz Szkoły Językowej „Calitate”. Od godz. 16.00 w Kinie Pod Baranami odbędzie się ostatni pokaz w ramach Przeglądu Nowego Kina Rumuńskiego – komedii „Berliner” w reżyserii Mariana Crișana.

13. edycja Festiwalu Kultury Rumuńskiej w Krakowie zakończy się wydarzeniem pt. „Restitutio Cantemir”, poświęconym osobowości Dimitriego Cantemira, który objął honorowym patronatem Ambasador Rumunii w RP JE Cosmin Onisii. W Studiu 5 Radia Kraków odbędzie się koncert zespołu muzyki dawnej „Anton Pann” i gości. Wydarzeniu doda wyjątkowości hologram przedstawiający twarz samego hospodara. Tym samym Dimitrie Cantemir nie tylko będzie obecny, ale nawet sam zaprezentuje swoje dzieła muzyczne. Wstępem do koncertu będzie wystawa reprodukcji najważniejszych prac Cantemira, w tym utworów literackich czy rękopisów muzycznych. Zespół w składzie: Emmanuel Hovhannisyan (duduk), Murat Selim Tokaç (tanbur), Sabin Penea (skrzypce), Alexandru Stoica (ud), Andrei Nițescu (wiolonczela), Ziya Tabassian (tombak/bendir), Ghassan Bouz (bendir/riq), Constantin Răileanu (dyrygent, głos, kanun) wykona kompozycje muzyczne Dimitriego Cantemira pochodzące z jego dzieła „Księga wiedzy muzycznej”.

Przez cały czas trwania Festiwalu Kultury Rumuńskiej na ogrodzeniu Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie będzie można oglądać wystawę plenerową pt. „Spotlight Heritage Timișoara” (do 31 maja).

Szczegółowy program Festiwalu znajduje się pod linkiem: https://tinyurl.com/2p8tc2mt

Wstęp na wszystkie wydarzenia jest wolny z wyjątkiem gali otwarcia (wstęp na zaproszenie) oraz projekcji filmowych w Kinie Pod Baranami, gdzie obowiązują bilety (26 zł normalny, 21 zł ulgowy, 18 zł klubowy/senior, 96 zł karnet na 6 seansów).

Kontakt do Rumuńskiego Instytutu Kultury

[email protected] ; 22 629 16 56