INTERNETOWA ZAGADKA HISTORYCZNA (21.09)
- A
- A
- A
"Pejzaże regionalne" Audycja z dn. 21. 09. 2025
Przed 80. laty 21 września 1945 r. do zrujnowanego portu w GDYNI wpłynął pierwszy po II wojnie światowej polski statek.
To masowiec o napędzie parowym, zbudowany we Francji, który po raz pierwszy wszedł do Gdyni w styczniu 1927 r.
W uroczystości poświęcenia i podniesienia polskiej bandery uczestniczył ówczesny minister przemysłu i handlu EUGENIUSZ KWIATKOWSKI (1888 - 1974), budowniczy gdyńskiego portu.
Na przełomie lat 20. i 30. XX w. statek stał się za sprawą drukowanej w odcinkach w tygodniu "PŁOMYCZEK" powieści bardzo popularny wśród dzieci.
Wybuch II wojny zastał jednostkę na Morzu Śródziemnym, gdzie zaczęła pływać w konwojach francuskich, a potem brytyjskich.
Proszę podać nazwę tego statku, który po II wojnie pływał dla Polskiej Żeglugi Bałtyckiej, a w 1964 r. został oddany na złom.
ADRES INTERNETOWY: [email protected]
do dnia 23.09. 2025 r.
UPOMINKI:
książka Beaty Słamy "PLANETA HALA. Opowieści z Hali Gąsienicowej"
płyta CD "Porwanie Baltazara Gąbki" - słuchowisko wg STANISŁAWA PAGACZEWSKIEGO.
płyta CD "Wracają słowa i dźwięki. 95 lat Radia Kraków"
płyta CD "Między smutkiem, a radością" - olkuskiej grupy "BRACTWO WIECZNEGO NATCHNIENIA".
zestaw fraszek (5 tomików) MARCINA URBANA
MUZEUM REGIONALNE w JAŚLE powstało w 1969 r.
Do jego utworzenia przyczynili się kolekcjonerzy, działacze Stowarzyszenia Miłośników Jasła i Regionu Jasielskiego, założonego w 1965 r. przy okazji obchodów 600 - lecia miasta.
Zaczęło się od 500 eksponatów, a dziś spis inwentarzowy zawiera ponad 35 tysięcy wpisów.
Na początku celem muzeum była dokumentacja i prezentacja kultury ludowej, potem zakres poszerzył się o dokumentacje historii miasta i ziemi jasielskiej.
Od 2024 r. patronem Muzeum jest STANISŁAW KADYI (1900 - 1980) lekarz okulista, wytrawny kolekcjoner, znawca sztuki i paleontologii.
Jego kolekcje prof. Stanisław Lorenc zamierzał przenieść do Warszawy, do odbudowywanego Zamku Królewskiego.
Ostatecznie pozostała ona w Jaśle w mieście tak samo zniszczonym w 1944 r. jak stolica.
Nasze muzeum ma szczęście do darczyńców - podkreśla MARIUSZ ŚWIĄTEK, dyrektor Muzeum Regionalnego w Jaśle.
Posłuchaj!
Obok Gmachu Głównego Muzeum Tatrzańskiego w ZAKOPANEM przy ul. Krupówki 10 czynna jest wystawa plakatowa "150 LAT PRZEWODNICTWA TATRZAŃSKIEGO".
Jej kuratorem jest kustosz WOJCIECH SZATKOWSKI z Działu Edukacji, który przypomina postać SZYMONA TATARA STARSZEGO (zm. 1913).
Tatry poznał jako kłusownik. W 1860 r. dokonał pierwszego odnotowanego przejścia przez KOZIĄ PRZEŁĘCZ.
15 lat później wprowadził tam pierwszych turystów.
W roku 1867 poprowadził ks. Stolarczyka na BARANIE ROGI (pierwsze wejście) oraz na LODOWY SZCZYT (pierwsze polskie wejście), zaś w 1874 na GERLACH.
Tatar znany był z umiejętności przewodnickich, inteligencji i znajomości tatrzańskiej topografii.
Ceniono go również za pogodę ducha i charakterystyczne poczucie humoru.
Posłuchaj!
WITOLD ŻUROMSKI (1906 - 1991) pochodził z Wielkopolski, z rodziny o patriotycznych tradycjach sięgających okresu napoleońskiego.
Jego dziadek WITOLD był powstańcem styczniowym.
Jego ojciec, przedsiębiorca STANISŁAW ŻUROMSKI wybrał dla syna karierę lekarza.
W Małopolsce lekarz Witold Żuromski pojawił się w 1937 r. i rozpoczął pracę w szpitalu w CHRZANOWIE.
W 1939 r. brał udział w kampanii wrześniowej, uniknął niewoli i rozpoczął pracę jako lekarz domowy w niemieckiej publicznej służbie zdrowia.
Objęcie stanowiska w okupacyjnych realiach wyglądało jak uwięzienie, bo do SZCZAKOWEJ zostal przywieziony przez Gestapo.
Po wojnie był jedynym lekarzem dla 20 tysięcy mieszkańców Szczakowej, Pieczysk i Ciężkowic.
Do listopada 1946 r. pracował bez angażu ani wynagrodzenia.
A jak potoczyły się jego dalsze losy? - wyjaśnia historyk MARIA LEŚ – RUNICKA, redaktorka prowadząca "JAWORZNICKIEGO SŁOWNIKA BIOGRAFICZNEGO", autorka biogramu doktora medycyny Witolda Żuromskiego zamieszczonego w II tomie tej publikacji.
Posłuchaj!
EMILIAN CZYRNIAŃSKI urodził się w łemkowskiej rodzinie we wsi FLORYNKA koło Grybowa w 1824 r.
To chemik, współzałożyciel Akademii Umiejętności, w latach 1874 -1875 rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Prowadził własną walkę z zaborcą austriackim, nie używając, wbrew zaleceniom wiedeńskich władz, języka niemieckiego podczas zajęć.
Jego postawa skończyła się na szczęście tylko naganą, ale był już o krok od dymisji.
Emilian Czyrniański podjął się próby systematyki polskiej terminologii chemicznej.
W badaniach praktycznych poddawał próbom chemicznym wody mineralne,i przyczynił się do rozwoju turystyki sanatoryjnej w Krynicy oraz w innych miejscowościach.
Był autorem koncepcji, że atomy są podzielne i składają się z wirujących "niedziałków", czym wyprzedził koncepcję duńskiego fizyka NIELSA BOHRA (1885 - 1962) badającego strukturę atomu.
Twórca Katedry Chemii na UJ Emilian Czyrniański zmarł na atak serca w roku 1888 i spoczął na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
Jego życiorys przedstawia prof. RYSZARD TADEUSIEWICZ z Akademii Górniczo - Hutniczej, ceniony popularyzator wiedzy naukowej.
Posłuchaj !
Krakowski historyk PIOTR BOROŃ jest autorem nowej książki "KU JEROZOLIMIE. POLSCY PIELGRZYMI DO ZIEMI ŚWIĘTEJ".
W epoce krucjat odnajdujemy pierwsze kontakty Polaków z Ziemią Świętą, a w kolejnych wiekach liczba pielgrzymów do Jerozolimy sukcesywnie wzrastała.
W tej publikacji czytelnicy odnajdą opisy pielgrzymek między innymi hetmana Jana Tarnowskiego, Juliusza Słowackiego, prof. Ignacego Domeyki, ks. Józefa Stolarczyka, Zofii Kossak - Szczuckiej i Antoniego Słonimskiego.
Dziś autor skupia się na pielgrzymce, którą do Ziemi Świętej w roku 1450 odbył JAN DŁUGOSZ.
Ale zanim wsiadł w Wenecji na statek do Jaffy zatrzymał się w węgierskim Ostrzyhomiu (Esztergom) oraz na dworze w Wiedniu. Dlaczego?
Posłuchaj!
Pałac w NAWOJOWEJ koło Nowego Sącza od 1799 r., do roku 1945 należał do rodu hrabiów STADNICKICH.
Prawowici właściciele odzyskali swe dobra w 2013 r. i później rozpoczęli konserwację obiektu.
Prace pierwszego etapu w latach 2016 - 2023 wykonał zespół kierowany przez JÓZEFA STANISŁAWA STECA, artystę rzeźbiarza i konserwatora dzieł sztuki.
Opowiada o wyjątkowym odsłonięciu ponad stuletnich dekoracji przykrytych tynkiem.
Posłuchaj!
Komentarze (0)
Najnowsze
-
18:30
„Nie rozmawiałem osobiście z nikim z UNESCO”. Prezydent Krakowa o kładce Kazimierz–Ludwinów
-
18:01
Kościelne mozaiki w Krakowie, które ranią. "Zamiast je niszczyć, upamiętnić ofiary"
-
17:38
Nowe technologie w budowie metra. Czy Kraków zamieni się w wielki plac budowy?
-
17:11
Dzieła gwałciciela w krakowskim sanktuarium. Usunąć czy zostawić?
-
16:31
Protesty przeciwko nowej S7 i wyjazdy na długi weekend. To będzie trudne popołudnie na drogach
-
15:17
Bogumił Jedynak objął stanowisko komendanta policji w Tarnowie
-
15:04
Zaginął 36-letni Grzegorz Bławacki. Mężczyzna wyszedł ze szpitala w Krakowie
-
14:44
Generał Polko krytycznie o powszechnych szkoleniach obronnych: „Armia ma szkolić żołnierzy, a nie dzieci i emerytów”
-
14:27
"Dobranoc, pchły na noc, karaluchy pod poduchy, a pluskiewki dla rozgrzewki"
-
14:25
"Detektywi wojny" - reportaż Joanny Gąski
-
14:12
"Kawa musi być czarna jak diabeł, gorąca jak piekło i słodka jak miłość"
-
14:05
Prokuratura umorzy śledztwo ws. śmierci triathlonistki Mai Dębskiej
-
13:52
Ekologiczny odzysk metali z baterii