Kopalnie mają obowiazek dołożyc wszelkich starań, aby zrekultywować hałdy. Sa one często skażone metalami ciężkimi i trudno jest przywrócić je naturze. Badania prowadzone przez dr Alicję Babst-Kostecką z Instytutu Botaniki PAN mogą diametralnie zmienić ten proces. Pod mikroskop wzięła ona rzeżusznik Hallera, roślinę, która wyciąga z gleby metale ciężkie i kumuluje je w olbrzymich ilościach. To delikatna, kwitnąca na biało bylina. Wywodzi się ona z terenów górskich, ale z czasem rozprzestrzeniła się na górnicze hałdy i kopalnie. Rzeżusznik Hallera przyciągnął uwagę naukowców dzięki swojej umiejętności przetrwania w takich warunkach. Okazało się bowiem, że jest tzw. hiperakumulatorem – w swoich częściach naziemnych potrafi gromadzić od 100 do 500 razy więcej metali ciężkich niż inne rośliny. Do zbadania właściwości rzeżusznika Hallera badacze zastosują najnowsze techniki z zakresu ekologii, biochemii, fizjologii i genetyki. Wyniki mają otworzyć drogę do wykorzystania tej rośliny na terenach poprzemysłowych pod kątem wiązania metali ciężkich.
Projekt jest realizowany ze środków Programu Operacyjnego Inteligenty Rozwój w ramach grantu POWROTY Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. Oprócz celu naukowego posiada on także wartości praktyczne, a dalsze wdrażanie w życie zdobytej w jego toku wiedzy przyczyni się do polepszenia jakości życia społeczeństwa. W ramach szeroko pojętej rekultywacji i renowacji krajobrazu wykorzystanie nowej wiedzy powinno służyć doskonaleniu istniejących oraz wytwarzaniu nowych technologii w zakresie biologicznych metod oczyszczania zanieczyszczeń nieorganicznych ze środowiska.
Dr Alicja Babst-Kostecka z Instytutu Botaniki PAN jest laureatką programu POWROTY Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, zdobyła nagrodę „Polskie inwestycje przyszłości” w kategorii „innowacje dla środowiska”. Audycję przygotowała Ewa Szkurłat