Czym jest lęk – i dlaczego nie zawsze trzeba z nim walczyć?

Każdy z nas czegoś się boi. W dzieciństwie boimy się potworów, bądź drapieżnych zwierząt. W dorosłości boimy się samotności, starości albo śmierci. Nadmiarowy lęk może być przejawem zaburzenia osobowości unikającej. Taka osoba postrzegana jest jako nieśmiała, niemająca swojego zdania, niepotrafiąca się skonfrontować. Jak sobie z tym zaburzeniem radzić i jak pokonać własne lęki? "Lęk to potrzebna emocja. Nie musimy z nim walczyć – ale warto go zrozumieć" - mówi Marcin Szafrański, psycholog. Zaprasza Wioletta Gawlik.

pexels.com

Posłuchaj rozmowy:

Strach, lęk i fobia – czym się różnią?

Strach jest naturalną reakcją na realne, bezpośrednie zagrożenie, które może nam wyrządzić krzywdę. Lęk natomiast ma charakter bardziej ogólny i często dotyczy wyobrażonych sytuacji - bywa irracjonalny, bo realne zagrożenie wcale nie występuje. Fobia to już zaburzenie - powtarzalna, nadmierna reakcja lękowa na określony bodziec (np. pająki czy latanie samolotem), często niewspółmierna do rzeczywistego ryzyka.

Czego boimy się najczęściej?

Do powszechnych obaw należą lęki wysokości, lęki społeczne, agorafobia, arachnofobia czy lęk przed lataniem. Coraz częściej pojawia się też lęk klimatyczny - obawa przed skutkami zmian klimatu. Niektóre lęki są zakorzenione ewolucyjnie, inne powstają w wyniku doświadczeń życiowych. Problem zaczyna się wtedy, gdy stają się nadmiarowe i zaczynają utrudniać codzienne funkcjonowanie.

Osobowość unikająca – objawy i zachowanie

Zaburzenie osobowości unikającej charakteryzuje się:

unikaniem sytuacji społecznych z obawy przed krytyką lub odrzuceniem,
wyjątkowo niską samooceną,
silnymi reakcjami emocjonalnymi na możliwość negatywnej oceny,
trudnością w nawiązywaniu bliskich relacji – przy jednoczesnej potrzebie potwierdzania własnej wartości przez innych.

Takie osoby często unikają konfrontacji i wolą izolację, choć potrafią wchodzić w związki – bywają one jednak dla obu stron trudne i wymagające.

Trudności diagnostyczne

Rozróżnienie między lękiem społecznym, fobią społeczną, osobowością unikającą, zależną czy paranoidalną bywa skomplikowane. Objawy często się przenikają, a diagnoza wymaga dużej ostrożności. Dodatkową trudnością jest fakt, że osoby z osobowością unikającą rzadziej szukają pomocy – obawa przed oceną dotyczy także kontaktu z terapeutą.

Jak pokonać lęk?

Jedną z metod jest stopniowe oswajanie bodźca wywołującego strach – w przypadku fobii daje to często bardzo dobre efekty. W poważniejszych zaburzeniach celem terapii jest raczej nauczenie się radzenia sobie z objawami niż całkowite ich wyeliminowanie.
Ważne, by unikać nadmiernych działań „zabezpieczających”, które paradoksalnie mogą nasilać lęk. – Im więcej podejmujemy działań zapobiegawczych, tym bardziej sami siebie przekonujemy, że jest się czego obawiać – podkreśla Szafrański.

Autor:

Wioletta Gawlik-Janusz

Komentarze (0)

Brak komentarzy

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

Czym jest lęk – i dlaczego nie zawsze trzeba z nim walczyć?

Strach, lęk i fobia – czym się różnią?

Czego boimy się najczęściej?

Osobowość unikająca – objawy i zachowanie

Trudności diagnostyczne

Jak pokonać lęk?

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Tatry to nie tylko Giewont, Rysy i Morskie Oko. Da się znaleźć miejsca bez turystów

Spore zmiany w ruchu w Nowym Sączu. Wszystko przez przebudowę na kolei

Piraci drogowi na osiedlowych ulicach w Tarnowie. Mieszkańcy: "Tu kiedyś dojdzie do tragedii"

Początek tygodnia także będzie ciepły i słoneczny

Tym razem się uda? Wznowiono prace na skrzyżowaniu Centralnej i Nowohuckiej w Krakowie

Aktualności komunikacyjne 11.08.25

Głowa w górę, oczy w niebo. We wtorek czeka nas maksimum Perseidów