Zdjęcie ilustracyjne/Fot. pexels
Początki psychoterapii okołoporodowej w praktyce klinicznej były związane głównie z leczeniem ciężkich zaburzeń psychicznych występujących po porodzie, takich jak psychoza poporodowa czy ciężkie epizody depresyjne. Pomoc udzielana była najczęściej w warunkach szpitalnych, w ramach oddziałów psychiatrycznych dla dorosłych oraz dzieci i młodzieży. Obecnie zakres psychoterapii okołoporodowej jest znacznie szerszy. Obejmuje nadal leczenie zaburzeń okresu okołoporodowego, ale coraz częściej koncentruje się również na wsparciu rodziców, którzy doświadczają trudności adaptacyjnych, lęków, przeciążenia emocjonalnego lub wątpliwości związanych z nową rolą życiową.
Jeśli chodzi o nasze obecne doświadczenie, mamy nadal taki obszar bardziej kliniczny, związany już stricte z zaburzeniami okresu okołoporodowego, czyli np. z depresjami po porodzie czy ze stanami psychotycznymi w okresie okołoporodowym. Pomagamy ojcom i mamom w okresie ciąży i porodu w kontekście kompetencji rodzicielskiej – mówi Katarzyna Augustyn.
(cała rozmowa do posłuchania)
Baby blues a depresja poporodowa
Baby blues jest zjawiskiem powszechnym i dotyczy większości kobiet po porodzie. Ma charakter przejściowy, zwykle ustępuje samoistnie w ciągu kilkunastu dni i wiąże się głównie ze zmianami hormonalnymi. Objawia się obniżonym nastrojem, płaczliwością i chwiejnością emocjonalną. Depresja poporodowa jest zaburzeniem o znacznie większym nasileniu i dłuższym czasie trwania. Występuje wtedy, gdy obniżony nastrój utrzymuje się przez tygodnie lub miesiące, a macierzyństwo przestaje być źródłem satysfakcji i staje się doświadczeniem przytłaczającym. Może mieć zarówno formę jawnej depresji, jak i postać ukrytą, w której kobieta funkcjonuje zadaniowo, lecz pozostaje emocjonalnie wycofana. - "Baby blues dotyka nawet 80% kobiet. Jest związany z hormonami" – dodaje Justyna Pomorska.
Zmiany związane z pojawieniem się dziecka dotyczą nie tylko kobiet. Okres ciąży i pierwszych miesięcy po porodzie bywa również czasem kryzysu emocjonalnego dla mężczyzn. Pojawiają się obawy związane z nową rolą, odpowiedzialnością, zmianą relacji partnerskiej oraz utratą dotychczasowego stylu życia. U części ojców trudności te przybierają formę obniżonego nastroju, stanów lękowych lub kryzysu w związku. Z tego powodu psychoterapia okołoporodowa coraz częściej obejmuje pracę z parami, a nie tylko z jednym z rodziców.
W okresie ciąży dominują lęki związane z przyszłą rolą rodzicielską, zdrowiem dziecka oraz zmianami w relacji partnerskiej. Po porodzie częstymi powodami zgłoszeń są trudności w nawiązywaniu relacji z niemowlęciem, poczucie braku kompetencji rodzicielskich, przeciążenie obowiązkami oraz konflikty w związku. Skorzystanie z pomocy specjalisty nie musi być związane z poważnym kryzysem psychicznym. Wystarczającym powodem jest subiektywne poczucie trudności, potrzeba rozmowy lub chęć upewnienia się, że proces adaptacji do nowej roli przebiega prawidłowo. Psychoterapia okołoporodowa nie zawsze ma charakter długoterminowy.
Ważne, by nie wstrzymywać się, kiedy potrzebujemy pomocy, że chcielibyśmy sobie coś ułożyć, brakuje nam rozmowy ze specjalistą. Bardzo się cieszymy, że szukanie pomocy to nie jest tabu, chociaż wciąż jest trochę do zrobienia. Jesteśmy otwarci, to nie musi być długoterminowa praca, może to być jedna konsultacja, trzy konsultacje lub zwyczajne upewnienie się, że idziemy w dobrym kierunku. Korzystajmy z dobrego gruntu i dobrego startu – mówi Justyna Pomorska.