Dwór z XIX wieku w Brodach uratowany przed zniszczeniem. Fot. A. Famielec
„Dwór Brandysa to jedno z najważniejszych miejsc w naszej lokalnej historii. Wiemy, że przed nami jeszcze dużo pracy, ale ten etap był konieczny, by obiekt nie ulegał dalszemu niszczeniu. Dzięki pozyskanemu dofinansowaniu udało się zabezpieczyć budynek i otworzyć drogę do jego dalszej rewitalizacji” – podkreślił cytowany w komunikacie burmistrz miasta Tadeusz Stela.
Prace trwały od jesieni ubiegłego roku. Zdaniem Doroty Maj-Kołodziej, inspektor do spraw ochrony i opieki nad zabytkami w kalwaryjskim urzędzie miejskim, najważniejsze było zabezpieczenia dworu przed wpływem wód gruntowych i deszczowych. Rozebrano też komin i naprawiono dach, poddano renowacji zewnętrzne detale architektoniczne oraz zrekonstruowano taras.
Koszt tej części prac wyniósł 1,67 mln zł. Kalwaria Zebrzydowska otrzymała blisko 1,3 mln zł dofinansowania z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków dla Małopolski Polski Ład.
Służby prasowe magistratu podkreśliły, że choć zakończone prace nie oznaczają jeszcze możliwości użytkowania dworu, to jednak są krokiem w kierunku odnowienia zabytkowego zespołu dworsko-parkowego w Brodach. Samorząd chciałby, aby była to wizytówka miejscowości. Okolica temu służy. W pobliżu przepływa rzeka, nad którą rozciągają się bulwary. Niedaleko znajduje się zabytkowy klasztor Bonifratrów w dawnym dworze obronnym Zebrzydowskich i kalwaryjskie sanktuarium pasyjno-maryjne wpisane na listę UNESCO.
Dwór wybudował w pierwszej połowie XIX wieku Jan Kanty Brandys, administrator majątków księcia Kazimierza Czartoryskiego. Po upadku Powstania Listopadowego działał w nim punkt ułatwiający przerzut emisariuszy i łączników z zagranicy. W 1923 roku w jego murach politycy PSL Piast, Chrześcijańsko-Narodowego Stronnictwa Pracy i Związku Ludowo-Narodowego negocjowali pakt lanckoroński, który zaowocował utworzeniem rządu Wincentego Witosa.
Po wojnie dwór został znacjonalizowany. Na tym terenie działała między innymi wytwórnia win. W 2014 roku 7,5-ha teren z dworem oraz stajniami i wozownią wykupiła gmina Kalwaria Zebrzydowska. Ostatnio mieściły się tam mieszkania komunalne.