Wacław Janicki (1944–2025). Wspomnienie

Marzena Florkowska
Czwartek, 2025.10.30 13:18 ( Edytowany Piątek, 2025.10.31 21:13 )

Wacław Janicki – aktor, historyk sztuki, współtwórca Teatru Cricot 2 i jeden z najbliższych współpracowników Tadeusza Kantora. Związany z legendarną krakowską sceną przez ponad pół wieku, należał do artystów, którzy uczynili z teatru miejsce prawdy, pamięci i wolności. Zmarł 8 stycznia 2025 roku. Miał 80 lat.

Wacław Janicki z bratem Lesławem na archiwalnym zdjęciu Marka Lasyka - podczas inscenizacji Żywe pomniki na Kanoniczej, w rocznicę śmierci Tadeusza Kantora

„To który tam jest, niech tu do mnie podejdzie”

Wacław i jego brat bliźniak Lesław byli nierozłączni – w życiu i na scenie. Kantor czasem mylił ich imiona, więc z czasem, jak wspominał Wacław z uśmiechem, mówił po prostu:

„To który tam jest, niech tu do mnie podejdzie.”

W archiwalnej audycji Radia Kraków bracia wspominali z rozbawieniem, że Kantor nigdy nie przyznał się do pomyłki. „Kiedyś powiedział: pana Leszka poproszę, a ja mu na to: ale to Wacek. Spojrzał z oburzeniem: co pan mówi? Jaki Wacek? Kto? To pan coś tu oszukuje!”

Byli dla niego nie tylko aktorami – byli jego artystyczną rodziną. Wacław wspominał, że pewnego dnia, po jednym z powrotów z tournée, ich ojciec spojrzał na nich z lekkim uśmiechem i powiedział z zazdrością:

„Ooo, widzę, że wy macie drugiego ojca.”

I miał rację. Po jednym z wyjazdów do Paryża, gdzie razem z Marią Kantor pracowali nad „Szewcami”, Wacek i Leszek rzeczywiście stali się dla Kantora rodziną – wozili go samochodem po mieście, towarzyszyli mu codziennie.

Posłuchaj rozmowy Marzeny Florkowskiej z Bogdanem Renczyńskim z Ośrodka Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka

Świat Kantora

Z wykształcenia Wacław Janicki był historykiem sztuki (Uniwersytet Jagielloński), ale jego prawdziwe życie toczyło się na scenie. Od końca lat 60. współtworzył zespół Cricot 2, grając w niemal wszystkich spektaklach Tadeusza Kantora – od „Kurki wodnej” i „Nadobniś i koczkodanów”, przez „Umarłą klasę” i „Wielopole, Wielopole”, po „Niech sczezną artyści” i „Dziś są moje urodziny”.

O pracy z Kantorem mówił, że była to sztuka granicząca z mistyką:

„To był inny świat – świat sztuki. Kantor wymagał autentyczności. Nie udawało się, nie grało – trzeba było być. To napięcie, ta intensywność, to było jak życie w innym wymiarze.”

Czasem, gdy emocje sięgały zenitu, bracia wymykali się po próbach do kawiarni, by na chwilę „wrócić do rzeczywistości”. Kantor to zauważył i później żartował:

„A gdzie Janiccy?”
Z tej anegdoty narodziła się scena w spektaklu, w której Kantor mówił: „Opuszczam was na zawsze. Będę na rogu. Tu są drzwi, a tam jest róg.”
Od tamtej pory mówiono o nich z uśmiechem: „Janiccy są na rogu.”

„Życie zakonne”

Ich współpraca z Kantorem była czymś więcej niż teatrem – była stylem życia.

„To było życie zakonne, poświęcone wyższej sprawie, jaką była sztuka” – mówił Wacław. – „Kantor wiedział, że sztuka wymaga ofiary, skupienia, autentyczności. Ale też tworzył teatr, w którym każdy mógł być częścią wspólnoty”

Wacław Janicki wspominał z humorem, jak jego żona Ewa dostała rolę:

„Na początku Kantor kazał jej tylko siedzieć. Próba po próbie, tygodniami. W końcu była zmęczona, przybita. A on wtedy mówi: O, właśnie tak! Tak ma pani siedzieć. Jak baba, jak szmata! To było okrutne, ale prawdziwe. On wydobywał z człowieka prawdę.”

1 / 20

„Dwa lwy, które mnie chroniły”

Bogdan Renczyński z Ośrodka Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka, aktor Teatru Cricot 2 w latach 1982–1992, wspominał, że poznał braci Janickich podczas spektaklu „Wielopole, Wielopole”. Był zszokowany tym, co zobaczył na scenie – dwaj bracia jakby z innego świata, charyzmatyczni i pełni energii.

Mówił, że w Krakowie nazywano ich czasem „tymi od Kantora”, co brzmiało z podziwem, ale też z pewnym dystansem. Z czasem stał się im bliski i to oni pierwsi zaakceptowali go w zespole. „Miałem wrażenie, że wchodzę do klatki lwów – a to były dwa lwy, które mnie chroniły” – powiedział.

Dodawał, że Wacław był bardziej śmiały i odważny, Leszek – nieco z tyłu, prowokujący i dający wsparcie. „Wacek miał ogromne poczucie humoru i serdeczność. Był otwarty, szczery, a jednocześnie – czasem samotny.”

Aktor od Kantora

Po śmierci Tadeusza Kantora Wacław Janicki kontynuował jego ideę. Wraz z bratem wystawił „Ohio Impromptu” Becketta i „Beckettianę”, a przez kolejne dekady uczestniczył w corocznych pokazach Żywych Pomników, upamiętniających Kantora.

W 2000 roku bracia wydali książkę „Dziennik podróży z Kantorem 1979–1990” – zapis lat wspólnej pracy i przyjaźni.

W 2021 roku Wacław Janicki został odznaczony Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Źródło: opracowanie własne

Polska Agencja Prasowa

Autor:

Marzena Florkowska

Opracowanie:

Ewelina Kołpak

Komentarze (1)

2025-12-13

Cudowni, kochani Panowie Janiccy!

Zobacz także

                
        Aleksander Łodzia-Kobyliński, „Makino” (1936–2025). Wspomnienie 

                calendar_today
                Środa, 2025.10.29            

                                                                                                                Lidia                                        Jazgar
                                                                    
            share
        
            search
        
        Tadeusz Jakubowicz (1939–2024). Wspomnienie

                calendar_today
                Czwartek, 2025.10.30            

                                                                                                                Anna                                        Kluz- Łoś
                                                                    
            share
        
            search
        
        Tata Agnieszki, czyli Andrzej Zaucha

                calendar_today
                Czwartek, 2025.10.30            

                                                                                                                Paulina                                        Bisztyga
                                                                    
            share
        
            search

Najnowsze

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

Pod każdym materiałem na naszej stronie dostępny jest przycisk, dzięki któremu możecie Państwo wysyłać maile z opiniami. Wszystkie będą skrupulatnie czytane i nie pozostaną bez reakcji.

Opinie można wysyłać też bezpośrednio na adres [email protected]

Zapraszamy również do kontaktu z nami poprzez SMS - 4080, telefonicznie (12 200 33 33 – antena,12 630 60 00 – recepcja), a także na nasz profil na Facebooku oraz Twitterze

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

Wacław Janicki (1944–2025). Wspomnienie

„To który tam jest, niech tu do mnie podejdzie”

Świat Kantora

„Życie zakonne”

„Dwa lwy, które mnie chroniły”

Aktor od Kantora

Komentarze (1)

Dodaj komentarz

Zobacz także

Aleksander Łodzia-Kobyliński, „Makino” (1936–2025). Wspomnienie

Tadeusz Jakubowicz (1939–2024). Wspomnienie

Tata Agnieszki, czyli Andrzej Zaucha

Najnowsze

Co ubrać na ślub cywilny zimą? Stylowe propozycje

Kosmiczne opaski czyli technologia przyszłości na AGH

Do trzech razy sztuka? Kolejna tura negocjacji ze strakującą załogą chrzanowskiego Valeo

Dlaczego biskup krakowski ma tytuł arcybiskupa metropolity?

Od 30 lat wspiera i doradza

Algorytm zamiast encyklopedii. Kto dziś uczy młodych prawdy?

Bartosz Bocheńczak (Konfederacja) o konfliktach wewnątrz PiS: "Żrą się, to niech się żrą"

Jak wygląda renesansowy czołg? Między innymi to można zobaczyć w Hangarze Czyżyny. ZDJĘCIA

Nowe połączenia Wizz Air. Z Krakowa polecimy do Wenecji

Wadowice: mężczyzna wtargnął do starostwa i oblał się nieznaną substancją

Zabójstwo i samobójstwo. Koniec śledztwa w sprawie tragedii przy ulicy św. Wawrzyńca

Słoneczny piątek w Małopolsce. Noc chłodna, miejscami z zachmurzeniem

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

Wacław Janicki (1944–2025). Wspomnienie

„To który tam jest, niech tu do mnie podejdzie”

Świat Kantora

„Życie zakonne”

„Dwa lwy, które mnie chroniły”

Aktor od Kantora

Komentarze (1)

Dodaj komentarz

Zobacz także

Aleksander Łodzia-Kobyliński, „Makino” (1936–2025). Wspomnienie

Tadeusz Jakubowicz (1939–2024). Wspomnienie

Tata Agnieszki, czyli Andrzej Zaucha

Najnowsze

Co ubrać na ślub cywilny zimą? Stylowe propozycje

Kosmiczne opaski czyli technologia przyszłości na AGH

Do trzech razy sztuka? Kolejna tura negocjacji ze strakującą załogą chrzanowskiego Valeo

Dlaczego biskup krakowski ma tytuł arcybiskupa metropolity?

Od 30 lat wspiera i doradza

Algorytm zamiast encyklopedii. Kto dziś uczy młodych prawdy?

Bartosz Bocheńczak (Konfederacja) o konfliktach wewnątrz PiS: "Żrą się, to niech się żrą"

Jak wygląda renesansowy czołg? Między innymi to można zobaczyć w Hangarze Czyżyny. ZDJĘCIA

Nowe połączenia Wizz Air. Z Krakowa polecimy do Wenecji

Wadowice: mężczyzna wtargnął do starostwa i oblał się nieznaną substancją

Zabójstwo i samobójstwo. Koniec śledztwa w sprawie tragedii przy ulicy św. Wawrzyńca

Słoneczny piątek w Małopolsce. Noc chłodna, miejscami z zachmurzeniem

Kontakt

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Wyślij opinię