Tarnów - pierwsze niepodległe. 100-letni protokół z obrad rady miejskiej będzie można zobaczyć w muzeum

Tarnów
Czwartek, 2018.11.08 09:34 ( Edytowany Poniedziałek, 2021.05.31 08:00 )

To będzie historyczne wydarzenie w Tarnowie. 11 listopada w tarnowskim muzeum okręgowym zostanie zaprezentowany protokół z obrad Rady Miejskiej w Tarnowie z 30 października 1918 r., w którym odnotowane zostało oddanie miasta pod władzę rządu warszawskiego. Będzie to pierwszy publiczny pokaz tego dokumentu. Stanowi on własność Archiwum Narodowego w Krakowie.

Źródło zdjęć dokumentu: Archiwum Narodowe w Krakowie Oddział Tarnów, Akta miasta Tarnowa, sygnatura: 33/1/28

To w tym 100-letnim dokumencie odnotowany został fakt, iż rajcy tarnowscy już 30 października zadeklarowali oddanie miasta pod władzę rządu warszawskiego, a tym samym odrzucili dotychczasowe zwierzchnictwo władzy austriackiego zaborcy. "chcemy pokazać mieszkańcom w zasadzie formalny akt niepodległościowy Tarnowa" - mówi Radiu Kraków Andrzej Szpunar, dyrektor tarnowskiego muzeum okręgowego.

^{Źródło zdjęć dokumentu: Archiwum Narodowe w Krakowie Oddział Tarnów, Akta miasta Tarnowa, sygnatura: 33/1/28}

Prócz deklaracji w protokole znalazły się także inne interesujące informacje związane z przebiegiem posiedzenia. Dotyczyły one m.in. udzielenia zgody na objęcie przez Tadeusza Tertila funkcji w zarządzie Polskiej Komisji Likwidacyjnej; czy też decyzji o wysłaniu telegramów gratulacyjnych do tworzących się państw: czeskiego (Czechosłowacja) i południowosłowiańskiego (Królestwa Słoweńców, Chorwatów i Serbów).

Historyk z Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. Andrzej Chwalba mówił w wywiadzie dla PAP, że skrupulatne badania historyczne przeprowadzone przed kilku laty przez historyków tarnowskich potwierdziły wcześniejsze przypuszczania, że to Tarnów pierwszy stał się niepodległy.

Historycy i władze Tarnowa za kryterium przyjęli czyn zbrojny. Polegał on na przejęciu władzy zbrojnej przez Polaków, rozbrojeniu wojsk austriackich. Połączone to było m.in. ze zrzucaniem orłów austriackich np. z fasad budynków, zajmowaniem obiektów wojskowych, np. koszar. Według kryterium czynu zbrojnego Tarnów odzyskał niepodległość o kilka godzin wcześniej niż Kraków.

Jak pisze Kazimierz Bańburski na stronie Muzeum Okręgowego w Tarnowie, już w nocy z 30 na 31 października żołnierze 20. pułku piechoty oraz członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) opanowali i obsadzili patrolami dworzec kolejowy, banki, pocztę, urzędy: telegraficzny, żandarmerii i policji, a na końcu starostwo.

Austriacki generał, dowódca tarnowskiego garnizonu, przekazał władzę nad wojskiem pułkownikowi Kajetanowi Amirowiczowi, dowódcy 20. pułku piechoty (z Nowego Sącza), najstarszemu stopniem wojskowym oficerowi-Polakowi.

Według relacji majora Wojciecha Piaseckiego z 1921 r., który przewrót wojskowy w Tarnowie współorganizował i prowadził, o godzinie 7.30 żandarmeria była "bez strzału" rozbrojona, a polskie dowództwo i władze cywilne - ustanowione i "sprawnie funkcjonujące".

Dokument po raz pierwszy od stu lat zostanie zaprezentowany publicznie. Premierowy pokaz odbędzie się w niedzielę, 11 listopada o godzinie 10:00 w siedzibie muzeum. W tym dniu wstęp na wystawę będzie wolny, a ekspozycja będzie dostępna dla zwiedzających od 10:00 do 18:00. O każdej pełnej godzinie odbywać będą się prelekcje przeprowadzane przez pracowników Działu Historii. Dokument prezentowany będzie do końca listopada.

(Agnieszka Wrońska, PAP/ew)

Tematy: Setna rocznica odzyskania niepodległości

Komentarze (0)

Brak komentarzy

Najnowsze

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

Pod każdym materiałem na naszej stronie dostępny jest przycisk, dzięki któremu możecie Państwo wysyłać maile z opiniami. Wszystkie będą skrupulatnie czytane i nie pozostaną bez reakcji.

Opinie można wysyłać też bezpośrednio na adres [email protected]

Zapraszamy również do kontaktu z nami poprzez SMS - 4080, telefonicznie (12 200 33 33 – antena,12 630 60 00 – recepcja), a także na nasz profil na Facebooku oraz Twitterze

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

Tarnów - pierwsze niepodległe. 100-letni protokół z obrad rady miejskiej będzie można zobaczyć w muzeum

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

SOP zneutralizowała drona nad Belwederem. Zatrzymano dwóch obywateli Białorusi

Kaczyński w Krakowie: zmiana traktatów UE zagrożeniem dla suwerenności Polski

Tragiczny wypadek w Tatrach. Turysta spadł ze szlaku

Improwizacja, intuicja i interakcja. Znamy program Sacrum Profanum 2025.

Kiedy w akcję wkracza komornik, a kiedy syndyk?

Samolot wypadł z pasa. Kraków Airport sprowadził sprzęt z Czech, wkrótce kupi własny

Zmiany w Uniwersyteckim Szpitalu Dziecięcym w Krakowie. Rodzice zaniepokojeni

Minister Kosiniak-Kamysz: w Krakowie powstaną wojska medyczne

Kiedy troska rodzica zamienia się w pułapkę?

Prof. Janusz Majcherek: Nawrocki nie musi się liczyć z Jarosławem Kaczyńskim

Przebudowa przejazdu kolejowego na ulicy Kolejowej w Nowym Sączu

Czym są komysze?

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

Tarnów - pierwsze niepodległe. 100-letni protokół z obrad rady miejskiej będzie można zobaczyć w muzeum

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

SOP zneutralizowała drona nad Belwederem. Zatrzymano dwóch obywateli Białorusi

Kaczyński w Krakowie: zmiana traktatów UE zagrożeniem dla suwerenności Polski

Tragiczny wypadek w Tatrach. Turysta spadł ze szlaku

Improwizacja, intuicja i interakcja. Znamy program Sacrum Profanum 2025.

Kiedy w akcję wkracza komornik, a kiedy syndyk?

Samolot wypadł z pasa. Kraków Airport sprowadził sprzęt z Czech, wkrótce kupi własny

Zmiany w Uniwersyteckim Szpitalu Dziecięcym w Krakowie. Rodzice zaniepokojeni

Minister Kosiniak-Kamysz: w Krakowie powstaną wojska medyczne

Kiedy troska rodzica zamienia się w pułapkę?

Prof. Janusz Majcherek: Nawrocki nie musi się liczyć z Jarosławem Kaczyńskim

Przebudowa przejazdu kolejowego na ulicy Kolejowej w Nowym Sączu

Czym są komysze?

Kontakt

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Wyślij opinię