Pod Lupą: szlakiem krakowskich mostów, kładek i wiaduktów

Pod lupą

W Krakowie nad dzisiejszym korytem Wisły jest w sumie 17 mostów i kładek w tym 3 mosty kolejowe, 2 kładki pieszo-rowerowe i 12 mostów drogowych, nie licząc oczywiście wiaduktów. W tym tygodniu zapraszamy Państwa na spacer szlakiem krakowskich mostów, kładek i wiaduktów, a pretekstem jest otwarty kilka dni temu nowy most na Wiśle. Naszym przewodnikiem jest Emil Bajorek ze Stowarzyszenia Podgórze.pl i Marzena Florkowska. Słuchajcie od poniedziałku do piątku o 11:40.

Fot. Marcin Brzózka

Nowy most na Wiśle tuż przed otwarciem

11 ZDJĘĆ

Choć często wiadukty nazywamy mostami, to jednak różnica pomiędzy nimi jest zasadnicza. Spośród zachowanych budowli najstarszy jest wiadukt kolejowy przy ul. Miodowej - został wybudowany w 1855 roku, natomiast wiadukt kolejowy przy ul. Grzegórzeckiej to najstarszy zachowany most krakowski, który kiedyś był przerzucony nad starym korytem Wisły i pochodzi z 1863 roku.

Fot. google street view

Posłuchaj o wiadukcie kolejowym na ul. Grzegórzeckiej

Dokładnie 102 lata temu, 4 lipca 1915 roku, Prezydent Krakowa Juliusz Leo i ostatni burmistrz Podgórza Franciszek Maryewski spotkali się na Trzecim Moście, czyli Moście Kraka. W połowie drogi podali sobie ręce, pieczętując tym samym połączenie Krakowa i Podgórza. Dzisiaj ten most już nie istnieje - w jego miejscu wybudowano Most Powstańców Śląskich. Mosty mają swoją pamięć choćby Most Piłsudskiego, po którym żydowscy mieszkańcy Krakowa przechodzili idąc do getta.

Most Krakusa (obecnie Most Powstańców Śląskich) na Wiśle w Krakowie. Fot. NAC

Posłuchaj m.in. o moście Krakusa

Opisywał ją Henryk Sienkiewicz i śpiewał o niej Marek Grechuta. Przeprawa promowa na Wiśle u stóp Opactwa Benedyktynów w Tyńcu. Zlikwidowana prawie trzydzieści lat temu, a przywrócona do życia niedawno. Przywołuje wspomnienia sprzed lat, ale także uświadamia, że kiedyś przeprawy promowe i mosty pontonowe to była norma. W przeszłości powstawały także mosty drewniane i kamienne. Najstarszy kamienny most w Rzeczpospolitej powstał na Prądniku w Krakowie i został wybudowany z inicjatywy ks. Sebastiana Sierakowskiego w latach 1780-1785.

Tyniec-Piekary otwarcie przeprawy promowej

7 ZDJĘĆ

Posłuchaj o przeprawie promowej

Most Pierwszy, Drugi, Trzeci i Czwarty - tak nieformalnie nazywano mosty Krakowa. Dziś rozwiązujemy tę zagadkę i wyjaśniamy: Most Pierwszy czyli most Podgórski. Był budowany sześć lat i uroczyście został otwarty w 1850 roku. Most Drugi to most Dębnicki, a Most Trzeci to Most Kraka. Most Marszałka Piłsudskiego otwarty w 1933 roku to Most Czwarty. Krytykowany za nadmierną dekoracyjność i żartobliwie nazywany żółwiem ze względu na konstrukcję.

Posłuchaj o moście Piłsudskiego

Most im. Józefa Piłsudskiego na Wiśle w Krakowie (tzw. Czwarty Most) - fragment budowy. Fot. NAC

Flisacy, retmani, piaskarze, obsługa administracyjna spławu soli Wisłą - to tylko niektóre zawody i osoby, które żyły nad i z Wisły. A dziś Wisła ożywa i za sprawą licznych wydarzeń, barek z restauracjami i rejsów po rzece choćby w stronę Tyńca. Być może także powstanie w Krakowie taki most czy kładka, która będzie miejscem nie tylko przechodzenie czy przejeżdżania, ale także miejscem spotkania.