- A
- A
- A
Dziś Niedziela Wielkanocy Zmartwychwstania Pańskiego
To najważniejsze święto roku liturgicznego dla chrześcijan - Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego. Wielka Niedziela kończy triduum paschalne a rozpoczyna tzw. Oktawę Wielkanocną.Niedziela Wielkanocna z mszą świętą rezurekcyjną, odprawianą o świcie dla uczczenia zmartwychwstania Chrystusa, jest największym świętem w całym roku liturgicznym. Najświętszy Sakrament w uroczystej procesji jest niesiony trzykrotnie wokół kościoła – pośród bicia dzwonów i pieśni wielkanocnych. – Kiedyś rozpoczęciu mszy rezurekcyjnej towarzyszył huk armat. Dzisiaj – wybuchy petard.
Święta Wielkanocne są dla wiernych radosne, bo zmartwychwstanie Chrystusa jest symbolem Jego zwycięstwa nad grzechem i śmiercią.
Rezurekcja odprawiana jest w niedzielę, w pierwszy dzień świąt, tradycyjnie o 6.00 rano. W dawnych czasach nabożeństwo to odbywało się w Wielką Sobotę o północy. W czasach stanisławowskich, gdy niebezpiecznie było chodzić nocą po polskich ulicach, uroczystość przeniesiono na bardziej bezpieczną godzinę. Jak podają historycy Kościoła, pierwsza wzmianka o mszy św. rezurekcyjnej pochodzi z X w. Była ona odprawiona w Augsburgu w Niemczech. Obrzęd wywodzi się z misteriów średniowiecznych. W Polsce spopularyzowali go prawdopodobnie bożogrobowcy – miechowici, czciciele męki Chrystusa i Jego zmartwychwstania, sprowadzeni z Jerozolimy do Miechowa około 1163 r.
W Polsce obchody rezurekcyjne noszą nazwę Wielkanocy – na pamiątkę nocy z soboty na niedzielę, kiedy Jezus zmartwychwstał. Po angielsku święto to nazywa się Easter, a po niemiecku Oester – są to nazwy pochodzące od słowa wschód. Teraz oznaczają one kierunek geograficzny, kiedyś oznaczały także – jak w polskim – wschód słońca. Zostało też w angielskim i niemieckim dawne znaczenie, czyli wzejście nowego dnia po nocy: zmartwychwstanie Jezusa po nocy jego śmierci.
W języku rosyjskim święto ma nazwę Pascha. Nazwa wywodzi się ze Starego Testamentu. Święto Paschy obchodzone było w Izraelu jako sakralna uczta związana z ofiarowaniem baranka. Uczta paschalna łączyła się z wydarzeniem historycznym – wyjściem z Egiptu, czyli z domu niewoli, i stanowiła pamiątkę zbawczego czynu Jahwe. Chrześcijaństwo przeniosło tamtą tradycję na nowe wydarzenie: zmartwychwstanie Chrystusa.
Niedziela Zmartwychwstania Pańskiego jest pierwszym i najdawniejszym świętem w Kościele katolickim, obchodzonym już w czasach apostolskich. Symbolicznym tego wyrazem jest świętowanie przez chrześcijan niedzieli jako Dies Dominica (Dzień Pański), co uwydatnia słowiańska nazwa niedzieli jako Woskriesienije (Zmartwychwstanie).
Wielkanoc jest świętem ruchomym, obchodzonym w pierwszą niedzielę po wiosennej pełni Księżyca, i jest główną uroczystością roku liturgicznego, od której oblicza się kalendarz najważniejszych świąt kościelnych, jak Wniebowstąpienie, Zesłanie Ducha Świętego i inne.
Z oktawą Wielkanocy związane są różnorodne zwyczaje świąteczne, m.in.: dyngus, emaus i rękawka.
W tradycji ludowej poniedziałek wielkanocny znany jest jako śmigus-dyngus albo lany poniedziałek. Kiedyś były to dwa odrębne zwyczaje – śmigus oznaczał smaganie rózgami po nogach i udach, dyngus zaś – oblewanie wodą i zbieranie datków stanowiących wielkanocny okup.
W wielu krajach, także w Polsce, przez długi czas – do XVII wieku – świętowano Wielkanoc przez trzy dni. Dyngus trwał dwa. W poniedziałek wielkanocny panowie oblewali wodą panie, a we wtorek wielkanocny, zwany trzecim świętem wielkanocnym – panie oblewały panów.
W miastach korzystano ze śmigusa-dyngusa bardzo skromnie, spryskując panny najwyżej wodą różaną. Na wsiach w ruch szły wiadra. Przemoczona odzież i mokre włosy świadczyły o powodzeniu panny.
Rękawka to polski obyczaj wielkanocny, który kultywowano w Krakowie po Świętach Wielkanocnych. Do tradycji rękawki należało m.in. rzucanie i toczenie jaj, symbolu zmartwychwstania Chrystusa.
Z kolei emaus to nazwa krakowskiego odpustu odbywającego się w poniedziałek wielkanocny przy klasztorze Norbertanek na Zwierzyńcu, a dokładniej na Salwatorze na prawym brzegu Rudawy, tj. u zbiegu ulic Emaus, św. Bronisławy i T. Kościuszki. Tradycyjnie uroczystą sumę odpustową w poniedziałek wielkanocny odprawia arcybiskup Krakowa.
PAP/jgk
Komentarze (0)
Najnowsze
-
17:16
Pomoc psychologiczna dla dzieci i młodzieży zawieszona. Szpitale ratują sytuację z własnych środków
-
16:41
Czy Schengen się kończy? Polityka, migranci i populizm
-
16:10
Iga Świątek wygrywa Wimbledon, a Kraków wciąż bez kortów. „Leżymy z infrastrukturą” – mówi trener Michał Kostecki
-
15:47
Policja uważa, że Tarnów jest bezpiecznym miastem. Po piątkowych wydarzeniach będzie jednak więcej patroli!
-
15:22
30-letni Dariusz Sumek miał coś wspólnego ze śmiercią 94-latka? Poszukuje go policja. ZDJĘCIE, RYOSPIS
-
13:33
Sławosz Uznański-Wiśniewski wraca na Ziemię w kapsule Dragon
-
12:41
Czy wielojęzyczność to przeszkoda? Mózg dziecka kocha wyzwania
-
12:13
Wybiorą "Króla roweru"!
-
12:03
Tarnów: dwie osoby zatrzymane po dźgnięciu nożem 17-latka
-
11:25
Właściciel sklepów Biedronka i 32 firmy transportowe odpowiedzą za zmowę
-
10:09
Afrykańczyk, który swoje miejsce do życia odnalazł w Zatorze
-
07:40
Czym jest Dead Internet Theory?
Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy
Pod każdym materiałem na naszej stronie dostępny jest przycisk, dzięki któremu możecie Państwo wysyłać maile z opiniami. Wszystkie będą skrupulatnie czytane i nie pozostaną bez reakcji.
Opinie można wysyłać też bezpośrednio na adres [email protected]
Zapraszamy również do kontaktu z nami poprzez SMS - 4080, telefonicznie (12 200 33 33 – antena,12 630 60 00 – recepcja), a także na nasz profil na Facebooku oraz Twitterze