„Małżeństwo nasze nie było szczęśliwe” wspominała po latach opisując życie z Witkacym Jadwiga Witkiewiczowa. A jednak mimo „zgrzytów” , wybuchów zazdrości, licznych zdrad trwało aż szesnaście lat. Zawarte potajemnie wiosną 1923 roku w Zakopanem przetrwało do samobójczej śmierci Witkacego 18 września 1939 roku.
Stanisław Ignacy Witkiewicz mając zupełnie inne wyobrażenia i doświadczenia postawił przed swą wybranką, pochodząca z arystokratycznego rodu Unrugów, Jadwigą wyzwania, których ona nie spodziewała się przyjmując oświadczyny.
Po wielu kontrowersyjnych przejściach między nimi, Nina wyznała później "coraz więcej było kobiet w jego życiu, aż wreszcie przestaliśmy być małżeństwem, tylko dobrymi przyjaciółmi".
To zaowocowało setkami listów, które Witkacy pisał do żony przez kilkanaście lat prawie codziennie opisując wszystkie wydarzenia w których uczestniczył, ludzi z którymi się spotykał, zwierzał się z rozterek, chorób, z najbardziej intymnych szczegółów życia.
"Wiedz, że nie kochałem nikogo prócz Ciebie, a reszta to zabawa" - pisał Witkacy uwikłany w liczne romanse. Stale też donosił Ninie listownie o swoich uczuciach i wielkim przywiązaniu: "Potwornie Cię wprost kocham i tęsknię za Tobą. Nie masz pojęcia, jakie parszywe jest moje życie bez Ciebie"; "Tylko w związku z Tobą można wytrzymać tą pospolitość i marność egzystencji"; „Lepsze jest jednak dla Ciebie życie ze mną, mimo wszystko, niż rozstanie"; "Kocham Cię strasznie, ale swoboda to wielka rzecz".
We "Wspomnieniach ..." o Stasiu w 1953 roku Witkiewiczowa, zwracając uwagę na "skomplikowaną psychikę swojego męża" i nieprzeciętną osobowość, podkreśliła, że "zginął najwspanialszy człowiek w Polsce". To dzięki niej zachowała się m in. bogata rękopiśmienna spuścizna po Witkacym.
Wystawa „Nineczka i Witkacy. Zginiemy marnie oboje bez siebie. Janina z Unrugów i Stanisław Ignacy Witkiewiczowie” przygotowana została przez znanych warszawskich witkacologów Kapsydę Kobro-Okołowiczową i Stefana Okołowicza. Na ekspozycji znalazły się fotografie w większości wykonane przez Witkiewicza. Przedstawiają artystyczne portrety Niny oraz wiele sytuacji z ich życia w Zakopanem, podczas wycieczek w Tatry oraz w jej mieszkaniu na Brackiej 23 w Warszawie.
Prace na wystawie pochodzą ze zbiorów Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem, Książnicy Pomorskiej w Szczecinie, Ossolineum we Wrocławiu, Muzeum Literatury w Warszawie, Kolekcji Stefana Okołowicza w Warszawie.
Wystawa prezentowana jest w Galerii Sztuki im. W. i J. Kulczyckich, oddziale Muzeum Tatrzańskiego, Droga na Koziniec 8 od 14 maja do 7 października 2016.
Wernisaż podczas zakopiańskiej Nocy Muzeum 14 maja o godz.19
jdruzynska/mat.pras MT