"Ten reprezentacyjny dom rodzinny - pisała o willi Wojciecha i Ireny Weissów w Krakowie, w artykule zat. „Dom czy muzeum ?” w piśmie „Murator” w 1993 roku - historyczka sztuki Barbara Bułdyn – ma cechy przynależne bardziej architekturze obronnej, monumentalnej czy wreszcie muzealnej […] jest to ciekawy przykład ciężkiej klasycyzującej, pseudodworkowej architektury lat dwudziestych przetransponowanej na obiekt o niewielkiej skali.”
- A
- A
- A
Stulecie „krakowskiego Petit Trianon”
Jeden z najbardziej znanych zabytkowych domów w Krakowie, willa przy ulicy Krupniczej, wzorowana na architekturze Petit Trianon z Wersalu, została wzniesiona w 1923 roku wedle projektu architektonicznej sławy XX-lecia międzywojennego Franciszka Mączyńskiego dla znanego krakowskiego malarza, grafika, profesora Akademii Sztuk Pięknych Wojciecha Weissa i jego żony malarki, Ireny. O stuletniej historii domu, pozostającego nieprzerwanie w rękach tej samej rodziny, w historycznej odsłonie Koła Kultury opowiadała wnuczka artystów Ireny i Wojciecha Weissów, historyczka sztuki Zofia Weiss Nowina – Konopka. W programie przypomniane zostały, fragmenty wspomnień Ireny Weissowej, zachowane w Archiwum Radia Kraków, z 1973 roku. Program prowadziła Jolanta Drużyńska.
W 1920 roku Wojciech Weiss zamawia projekt swojego domu wzorowanego na architekturze Petit Trianon z Wersalu, u jednego z najwybitniejszych architektów krakowskich tego czasu – Franciszka Mączyńskiego, który równocześnie jest jego kolegą. Na Krupniczą wprowadza się równo 100 lat temu w 1923 roku wraz z żoną malarką Aneri Ireną Weissową i malutką córeczką Anną – później lekarką, współtworzącą podstawy polskiej alergologii. Syn Stanisław przyszedł na świat już w nowym domu w 1927 roku i zapisał się w historii Politechniki Krakowskiej jako jej wybitny profesor.
Przy ulicy Krupniczej, przy jednej ulicy – podkreśla Zofia Weiss – rzecz bez precedensu - na przełomie XIX i XX wieku rozbłysło na raz wiele gwiazd, założyli tu swoje pracownie lub zamieszkali najwybitniejsi artyści tamtego czasu a równocześnie największe nazwiska sztuki polskiej : Matejko, Rodakowski, Malczewski, Wyczółkowski, Wyspiański, Mehoffer. Tę listę zamykają malarze: Irena i Wojciech Weissowie, którzy na Krupniczą wprowadzili się w 1923 roku.
W latach 60. XX wieku nad bramą wejściową do willi zamontowana została intrygująca mozaika …
Autorką mozaiki była Aneri Irena Weissowa
„W późnych latach swojego życia [Irena] poświęcała coraz więcej czasu technice mozaiki (nie mylić z błędnie przypisywanymi jej zainteresowaniami witrażem), z którą zapoznała się w 1959 roku we Francji, w atelier swojej siostry Marie Sperling. Oczarowana już wcześniej mistycznym urokiem mozaik w weneckiej bazylice św. Marka i w innych włoskich kościołach zaadaptowała tę formę przede wszystkim do wyrażania swych głębokich uczuć religijnych. Te bliskie abstrakcji kompozycje ceramiczno-kamienne zatapiane w betonowych płytkach wydały się jej medium najwrażliwszym dla tej tematyki. Stworzyła więc cykle wizerunków świętych […] Równocześnie jednak do mozaiki wprowadziła tematyką współczesną, wykorzystując jej umowność.
(Zofia Weiss - "Żona, matka, malarka. Irena Weissowa" w „Niezła sztuka" - fragment)
Mozaika przedstawia kielich opleciony wężem, ponad którym umieszczony został cyrkiel oraz trójkąt. Po bokach znajdują się dwie palety malarskie a w górnej partii pięcioramienna gwiazda i dwa małe złote punkty. - „To w pigułce historia naszej rodziny” – tłumaczy Zofia Weis. Palety malarskie Ireny i Wojciecha Weissów, cyrkiel i trójkąt – odnosi się do ich syna Stanisława, inżyniera, prof. Politechniki Krakowskiej, kielich z wężem , symbol lekarzy odnosi się do córki artystów Anny, lekarki. Gwiazdki: ta większa to żona Stanisława, również nauczyciel akademicki a mniejsze to ich dwie córki, wnuczki Ireny Weissowej.
Autor:
Jolanta Drużyńska
Najnowsze
-
06:55
Kto zostanie nowym metropolitą krakowskim? "Dużo zależy od tego, kto będzie doradzał papieżowi"
-
21:50
Sprzątanie po tarnowsku, czyli gruntowne czyszczenie miasta przed urzędniczą wizytacją
-
20:35
Pierwszy punkt Puszczy ...i Górnika
-
19:24
Geolog: Kiedyś rozbijaliśmy termometr i udawaliśmy, że jesteśmy zdrowi. Dziś w końcu mówi się o zanieszyszczonym terenie kombinatu
-
19:08
Kamala Harris prowadzi kampanię wojowniczo, będą padały zarzuty
-
18:47
Gorąca atmosfera w Bochni. "Władza zafundowała sobie kryzys wizerunkowy"
-
17:12
AWF chce mieć centrum wspinaczkowe na światowym poziomie. Plan jest, brakuje pieniędzy
-
16:32
Krakowski magistrat będzie poprawiał uchwałę krajobrazową. Część przepisów zostanie zaostrzona
-
15:56
W Olimpijskiej Reprezentacji Polski w Paryżu przeważają kobiety
-
15:50
Uszkodzony gazociąg na zakopiance w Myślenicach! Straż pożarna ewakuuje część mieszkańców
-
15:37
Gdzie jesteś sasanko? Zarząd Zieleni Miejskiej będzie walczyć z gatunkami inwazyjnymi
-
20:46
Uwaga kierowcy - utrudnienia na obwodnicy Krakowa. Między węzłami Kraków Skawina a Kraków Południe w stronę Tarnowa… https://t.co/aWCDRAdztU
-
18:19
Kraków: prokuratura złożyła apelację od wyroku dla aktora Jerzego S. https://t.co/4IBqL4fLxF
-
15:39
#PomysłNaMajówkę w Bobowej. Choć Żydzi nie powrócili do miasteczka na stałe po II wojnie światowej, to jednak samo… https://t.co/KDQZOGN34I
-
13:55
RT @Kamil_Wszolek: Jak przygotować dziecko do życia w sieci? O tym porozmawiam dziś z Magdaleną Bigaj autorką książki "Wychowanie przy ekr…
-
12:33
W maju w Pobiedniku Wielkim startuje 60. Lot Południowo-Zachodniej Polski im. Franciszka Żwirki https://t.co/p8YpCu8qgJ
-
11:03
Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 783. W Makowie w powiecie miechowskim doszło do zderzenia trzech samochodów: cię… https://t.co/vHPqQzgNvM
-
10:11
#RozmowaRadiaKraków @Lukasz_Kmita: Rozważam wydanie rozporządzenia ws. zakazu przebywania na terenach zagrożonych z… https://t.co/IK9DHSKekF
-
09:44
Pojawiło się nowe zapadlisko na os. Gaj w Trzebini https://t.co/S6agoI2Hw1
-
09:21
Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 955. W Sułkowicach w powiecie myślenickim doszło do zderzenia dwóch samochodów o… https://t.co/2WKuvfJcrm