Tym razem odwiedziliśmy niewielką miejscowość w sercu Ojcowskiego Parku Narodowego. Ojców położony w Dolinie Prądnika zaskakuje różnorodnością atrakcji. Najważniejsza, tuż obok wyjątkowej szwajcarsko-ojcowskiej zabudowy, jest jednak przyroda z Bramą Krakowską i jaskiniami Łokietka oraz Ciemną. Spróbowaliśmy jednego z najsłynniejszych małopolskich produktów tradycyjnych, czyli Pstrąga Ojcowskiego. Odtworzyliśmy też pod czujnym okiem pań z Koła Gospodyń Wiejskich Skała przepis na łojoki. "Sportowo" zaprosiliśmy na wycieczkę rowerową, a odważnych na wspinaczkę skałkową. Było też dużo dobrej muzyki.
Ojców to maleńka wioska w dolinie Prądnika, która pochwalić się może bogatą historią. To także serce Ojcowskiego Parku Narodowego, najmniejszego ze wszystkich parków narodowych w naszym kraju. Przyciągają tu unikatowa przyroda, piękne krajobrazy, malownicze skały, tajemnicze jaskinie, a także średniowiecze zamki. Ten najbardziej znany to Pieskowa Skała, ale ta warownia znajduje się w sąsiedniej wsi Słuszowa. My polecamy wybrać się na spacer po ruinach zamku w samym Ojcowie, który powstał w II połowie XIV wieku za czasów panowania króla Kazimierza Wielkiego.
Ojców / Fot. Damian Radziak
crop_free
1
/ 16
Posłuchaj rozmowy o zamku w Ojcowie
Z ostatnich badań archeologicznych wynika, że zamek powstał w miejscu osady z wczesnej epoki żelaza, którą zamieszkiwały ludy kultury łużyckiej. Nie potwierdzono natomiast legendy, że zamek wzniesiono na ruinach wcześniejszej średniowiecznej warowni.
Zamek w Ojcowie / Fot. Damian Radziak
crop_free
1
/ 13
Dyrekcja i pracownicy Ojcowskiego Parku Narodowego dbają o przyrodnicze skarby tej części Jury Krakowsko-Częstochowskiej, by pozostały w niezmienionej formie dla przyszłych pokoleń. Dbają także o historyczne perełki, bo częściowa rekonstrukcja zamku w Ojcowie, to m.in. zasługa tej instytucji. Opiekują się również jaskiniami. W jednej z nich według legendy ukrywał się król Władysław Łokietek, a w kolejnej odnaleziono ślady pozostawione przez Neandertalczyków. Wyzwań i zadań jest więc sporo, choć to najmniejszy z 23 parków narodowych w Polsce. O walorach Parku rozmawialiśmy z Alicją Fischer z OPN.
Posłuchaj rozmowy z Alicją Fischer
Alicja Fischer (Ojcowski Park Narodowy) / Fot. Damian Radziak
Na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego znajduje się kilkaset jaskiń, ale tylko dwie są udostępnione turystom. To licząca nieco ponad 200 metrów Jaskinia Ciemna, która znajduje się w Górze Koronnej. Jest uważana za najstarszą siedzibę człowieka w Polsce - 120 tysięcy lat temu przebywała tu i polowała grupa Neandertalczyków. W jaskini odkryto ich narzędzia, a także szczątki kości. Ale tą najbardziej zananą i największą jaskinią jest licząca 320 metrów długości Grota Łokietka. Swoją nazwę zawdzięcza legendzie o Władysławie Łokietku, który miał się w niej schronić przed wojskami czeskiego króla Wacława II. Jaskinię zwiedzaliśmy wspólnie z Jakubem Baranem, zastępcą dyrektora Ojcowskiego Parku Narodowego.
Posłuchaj rozmowy z Jakubem Baranem, wicedyrektorem OPN
Jaskinia Łokietka / Fot. Damian Radziak
crop_free
1
/ 15
Dawniej nie tylko turyści, ale także kuracjusze odwiedzali Ojców. Miejscowość od początku swojego istnienia była nie tylko świadkiem historii, ale także przyciągała uwagę miłośników pięknych widoków. W XIX wieku zaczęto też dostrzegać jej walory zdrowotne i powstały pierwsze ośrodki wczasowe, a także Park Zdrojowy. Ojców i okolice nazwano nawet Polską Szwajcarią. Miejscowość zyskała status uzdrowiska w 1928 roku, a 38 lat później ta karta historii została zamknięta. O losach Ojcowskiego uzdrowiska opowiedział nam historyk Dominik Ziarkowski.
Posłuchaj rozmowy z Dominikiem Ziarkowskim
Dominik Ziarkowski / Fot. Damian Radziak
Kulinaria
Pstrąg ojcowski
Pstrąg ojcowski to wielokrotnie nagradzany produkt tradycyjny z Małopolski. Ryby hodowane są w czystej wodzie z potoku Młynówka. Znawcy zwracają uwagę nie tylko na ich piękny wygląd, ale również na czystość gatunku. I wędzony i grillowany pstrąg ma swoich amatorów. Najlepiej smakuje na miejscu. Można usiąść na leżaku, zamówić wino, a później ruszyć dalej w drogę, choćby do Doliny Sąspowskiej. O tym, jak hodować pstrągi potokowe i stale podsycać na nie apetyt rozmawialiśmy z Agnieszką Sendor i Magdaleną Węgiel.
Posłuchaj rozmowy Agnieszką Sendor i Magdaleną Węgiel
Pstrąg Ojcowski / Fot. Damian Radziak
crop_free
1
/ 15
Łojoki
Łojoki to jeden z miejscowych rarytasów. Dobrze sprawdzą się jako dodatek do rosołu lub do flaków. Łój wołowy, a najlepiej cielęcy drobno siekamy. Następnie dodajemy cebulę, jajka i przyprawy. Formujemy kluseczki i wrzucamy na gotującą, osoloną wodę.
Łojoki ugotowała panie z KGW Skała pod wodzą Danuty Trzcionki.
Posłuchaj rozmowy z paniami i panem z KGW Skała
crop_free
1
/ 13
Jagoda kamczacka, to ta podobna do borówki amerykańskiej, ale jej owoce są podłużne w kształcie. Smak to jedno, a właściwości lecznice, to drugie. Pomagają przy cukrzycy, zakażeniach i chorobach układu krążenia. W Nowej Wsi w otulinie Ojcowskiego Parku Narodowego jest duża rodzinna plantacja „Zdrowe jagody”, która prócz owoców oferuje także ekologiczne przetwory.
Jagoda Kamczacka / Fot. Damian Radziak
crop_free
1
/ 3
Zwiedzanie winnicy połączone z degustacją. Warto wybrać Winnicę Pałacu Minoga zakorzenioną w lokalnej historii. Pierwsze zbiory w 2019 roku utworzyły debiutancki rocznik z odmian takich jak Marechal Foch, Regent, Leon Millot, Solaris i Seyval Blanc. Bez środków do klarowania i wspomagaczy- czysta natura!
Pałac Minoga / Fot. Damian Radziak
crop_free
1
/ 13
Bezpieczne wakacje
Karol Pawłowski z redakcji motoryzacji Radia Kraków przypomniał o najważniejszych kwestiach związanych z bezpieczną jazdą na rowerze.
Tereny Ojcowskiego Parku Narodowego i okolic są często odwiedzane przez rowerzystów. Niewątpliwie poruszając się rowerem jesteśmy w stanie w tym samym czasie zobaczyć znacznie więcej niż podczas pieszej wędrówki. Niestety duża liczba rowerzystów, pieszych i samochodów w jednym miejscu może generować niebezpieczne sytuacje. Dlatego na bezpieczeństwo rowerzystów postaramy się spojrzeć z tych trzech różnych perspektyw:
Perspektywa rowerzysty
Bardzo ważne jest obowiązkowym wyposażenie roweru. Niestety nie zawsze producent rowerów wyposaża je w te elementy. Każdy rower musi posiadać: dzwonek, oświetlenie przednie barwy białej lub żółtej, oświetlenie tylne barwy czerwonej, odblask tylny czerwony oraz co najmniej jeden działający hamulec. W ciągu dnia w warunkach dobrej przejrzystości powietrza dopuszcza się jazdę bez obowiązkowych świateł, z wyjątkiem tylnego czerwonego odblasku. Rowerzysta powinien być jednak przygotowany na to, że pogoda może się zmienić (mgła, deszcz). Nie zawsze nasza podróż skończy się w tym czasie co planujemy i może zastać nas mrok.
Perspektywa kierowcy
Kierowcy powinni przede wszystkim uważać na sytuacje omijania i wyprzedzania rowerzystów. Dodatkowo, jak pokazują statystyki, najwięcej wypadków z udziałem rowerzystów dotyczy sytuacji nieustąpienia im pierwszeństwa. W miejscach, gdzie spodziewamy się dużej liczby rowerzystów należy uważnie obserwować otoczenie i poruszać się z prędkością, która umożliwi dostrzeżenie rowerzysty. Kierujący wyprzedzający rower powinni zachować bezpieczną odległość, nie mniejszą niż 1 metr.
Podczas przewożenia samochodem rowerów na przeznaczonych do tego bagażnikach należy zwracać szczególną uwagę na prawidłowy sposób zamocowania rowerów. W dłuższej trasie warto co kilkadziesiąt/kilkaset kilometrów sprawdzać zapięcie rowerów, ponieważ podczas jazdy po wyboistej drodze zapięcia mogą się poluzować. Jeśli chodzi o rodzaje bagażników, najbardziej stabilne są bagażniki dachowe i platformy montowane na hak, a mniej polecane te montowane na klapę bagażnika. Jazda z rowerem umieszczonym na zewnątrz samochodu zawsze wymaga zachowania bezpiecznej prędkości określonej przed producenta bagażnika, zazwyczaj nie więcej niż 110-120 km/h.
Perspektywa pieszego
Piesi powinni zwracać szczególną uwagę na miejsce krzyżowania się ciągów pieszych i rowerowych oraz miejsca, gdzie ciągi te są wyznaczone wspólnie. Szczególnie niebezpieczne są sytuacje zderzenia pieszego z rowerzystą. Wynika to z faktu, że zarówno pieszy, jak i rowerzysta są niechronionymi uczestnikami ruchu. Zachowanie pędu i masa rowerzysty powoduje, że takie wypadki często kończą się poważnymi obrażeniami. Z tej racji piesi, jeśli widzą nieprawidłowo poruszającego się rowerzystę, powinni zawsze dążyć do uniknięcia zderzenia. Należy jednak podkreślić, że często piesi nie zwracają uwagi na znaki poziome i w konsekwencji nieświadomie wchodzą na ścieżki rowerowe.
Posłuchaj Karola Pawłowskiego
Karol Pawłowski / Fot. Damian Radziak
Sport i rekreacja
Rowery
Ojców i Ojcowski Park Narodowy można zwiedzać nie tylko na piechotę, ale także na rowerze. Część szlaków jest udostępniona dla miłośników dwóch kółek, którymi dotrzemy do najciekawszych miejsc tego zakątka Małopolski. Gościem studia Radia Kraków był Paweł Głowacki ze straży Ojcowskiego Parku Narodowego.
Posłuchaj rozmowy z Pawłe Głowackim
Fot. Paweł Głowacki/ Fot. Damian Radziak
Wspinaczka
O wspinaczce opowiedział Miłosz Jodłowski, wiceprezes Polskiego Związku Alpinizmu i współtwórca inicjatywy Nasze Skały. W samym Ojcowskim parku Narodowym są tylko dwie skały udostępnione do wspinaczki. Za to są bardzo spektakularne i jedne z najtrudniejsze w Polsce. Pierwsze kroki we wspinaczce można stawiać natomiast w bliskim sąsiedztwie Parku, w Ostańcach Jerzmanowickich.
Miłosz Jodłowski
Miłosz Jodłowski / Fot. Damian Radziak
Na godzinę muzyczną zaprosił Tomasz Buszewski.
Tomasz Buszewski/ fot. Damian Radziak
Z pobliskiej Skały pochodzi WaluśKraksaKryzys. Ekscentryczny wokalista zapewnia, że kiedy się wyszaleje, to nabierze ogłady. Przykro nam jednak. Za to na pewno nie będziemy trzymać kciuków.
Posłuchaj rozmowy, cz. 1
Posuchaj 2. części rozmwy
Posłuchaj 3. części rozmowy
Radio Kraków informuje,
iż od dnia 25 maja 2018 roku wprowadza aktualizację polityki prywatności i zabezpieczeń w zakresie przetwarzania
danych osobowych. Niniejsza informacja ma na celu zapoznanie osoby korzystające z Portalu Radia Kraków oraz
słuchaczy Radia Kraków ze szczegółami stosowanych przez Radio Kraków technologii oraz z przepisami o ochronie
danych osobowych, obowiązujących od dnia 25 maja 2018 roku. Zapraszamy do zapoznania się z informacjami
zawartymi w Polityce Prywatności.
