ZAGADKA HISTORYCZNA (28.01.)
- A
- A
- A
"Pejzaże regionalne" Audycja z dn. 28.01.2024 r.
Architekt o imionach JAN TOMASZ, który urodził się w BUDZISKACH koło STASZOWA w 1861 r., a zmarł w 1937 r. w WARSZAWIE.
Od 1880 r. kształcił się i przebywał we LWOWIE.
W roku 1893. został głównym dyrektorem budowlanym kolei w STANISŁAWOWIE i do 1919 r. związany był z tym miastem, także jako architekt miejski.
Na początku I wojny światowej jako obywatel rosyjski został internowany i umieszczony przez Austriaków w obozie TALERHOF koło Grazu.
![Jan Tomasz....... przed 1930 r. (fot.Wikipedia)](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3622835/6fa48a4f7722f8b64650ccf0bfc185d3kudelskijantomasz1932.jpg)
Po roku zwolniony z przyczyn zdrowotnych powrócił do Stanisławowa.
W 1919 r. wyjechał do Warszawy i pracował w Ministerstwie Robót Publicznych.
W okresie galicyjskim prowadził otwarty dom, w którym spotykała się miejscowa bohema i cyganeria, m.in. poeta JAN KASPROWICZ (1860 - 1926) i powieściopisarz STANISŁAW PRZYBYSZEWSKI (1868 – 1927).
![Stefan wnuk Jana Tadeusza (fot. Erling Mandelmann/Wikipedia)](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3622837/f0a558cd3d8ea9c8d3e7ba51d147a3f8kudelskistefanerlingmandelmann.jpg)
Miał syna TADEUSZA, także architekta, który podczas walk w obronie Lwowa był adiutantem KAZIMIERZA BARTLA (1882 - 1941) oraz wnuka STEFANA, zmarłego w 2013 r. w Szwajcarii, znanego wynalazcę i elektronika, twórcę serii profesjonalnych magnetofonów NAGRA.
Proszę podać nazwisko tej polskiej rodziny.
ADRES INTERNETOWY: [email protected]
do godz. 7.30 dnia 28.01.2024 r.
UPOMINKI:
książka "PODWAWELSKA KOLĘDA" Adama Bujaka i Leszka Długosza
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3623763/f8d806dc4ae333946e2aa31ee2a5851eaaabujak.jpg)
książki - pamiętniki z Powstania Styczniowego.
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3622840/bf590f2bc754177d667a77a5ce411db8aaa1863c.jpg)
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3622841/40446687f41ffd17479b1299eec04afaaaa1863b.jpg)
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3622842/04c18e3f70d8293b66ef7744b7049492aaa1863a.jpg)
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3622844/f91c08f13685366a7fcb7ef35961aff7aaa1863d.jpg)
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3622845/f93d8649afecc36754c5303f8bb344bcaaa1863e.jpg)
![Gmach Sejmu Krajowego we Lwowie (1898) - fot. Edward Trzemeski/Wikipedia](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3623412/6942f0a8290254dfb14f8c37c4f6b363lwowedwardtrzemeskigmach-sejmu-krajowego-1898.png)
Zmarły w 1879 r. w TARNOWIE ks. MICHAŁ KRÓL był teologiem, rektorem seminarium duchownego w Tarnowie i posłem do Sejmu Krajowego Galicji we LWOWIE.
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3623415/51d2ba599e2b3c4e1fd40bf17c6a3317sierotyzebrzydowskiegobis.jpg)
Urodził się w INWAŁDZIE i nie zapominał o swych rodzinnych okolicach.
W 1875 r. wydał powieść "SIEROTY ZEBRZYDOWSKIEGO CZYLI AKADEMICY KRAKOWSCY" - o czym informuje DARIA RUSIN z Towarzystwa Miłośników Andrychowa, współautorka wydawnictwa "Kto był kim w Andrychowie?".
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3623419/15afdd1148cbdd290677993cd244b0b9andrychowkto.jpg)
Posłuchaj!
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3623417/a898dc1a63129aed93b4ff6142b20619daria.jpg)
![(fot.Wikipedia)](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3623423/e6c10e8866d582243be5881be2210604dybowskijan.jpg)
Prof. STEFAN WITOLD ALEXANDROWICZ przypomina życiorys profesora JEANA DYBOWSKIEGO(1856 – 1928), francuskiego agronoma, botanika i podróżnika.
To stryjeczny brat wybitnego przyrodnika i badacza Azji BENEDYKTA DYBOWSKIEGO (1833 - 1930) oraz zoologa WŁADYSŁAWA DYBOWSKIEGO (1838 – 1910).
Jean Dybowski był autorem wielu publikacji w prasie francuskiej (także w języku polskim), w ostatnich latach życia współpracował z Państwowym Instytutem Naukowym Gospodarstwa Wiejskiego w PUŁAWACH, był członkiem Polskiej Akademii Umiejętności.
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3623425/006165261e6612d676af170fdfa439d5aleksandrowicz-5.jpg)
![(fot. Zbigniew Mentel)](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3623431/cefce3d05cbf408b600c0a8d6c211a06olkuszzimamentel.jpg)
W ubiegłym roku 15.lecie działalności obchodził olkuski chór "RENESANS", działający w ramach Uniwersytetu III Wieku.
Jubileusz uwieńczył specjalny koncert - podkreśla IGA KNAPIK, śpiewająca w chórze od 14 lat.
![Chór](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3623433/38482d4807bdfea4617a70bb2cb075b3olkuszchorrenesansmok.jpg)
W tym roku w zajęciach olkuskiego Uniwersytetu III Wieku uczestniczy około 260 osób.
Jakie są formy działania, jaka tematyka wykładów? - wyjaśnia przewodnicząca Rady Studentów MAŁGORZATA WINIARCZYK.
Posłuchaj!
![M.Winiarczyk (z lewej) i Iga Kanpik - fot. Jacek Sypień](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3623428/1dab3a8e4196f7a33f7c6c49d20ce887olkuszseniorkiwiniarczykknapik.jpg)
![Cykl](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3623437/54adcb745b2ef93a9fba4f9cf324a4d6grottgerkosy1863-pd-art..jpg)
Nie tylko FRANCESCO NULLO, także inni Włosi wspomagali czynnie Powstanie Styczniowe 1863 r.
Historyk MIECZYSŁAW CZOSNYKA przypomina dzieje rodu Battagliów, który na początku XVIII wieku pojawił się w Czechach i południowej Polsce.
Lwowska jego linia szybko uległa asymilacji, Battagliowe poczuli się Polakami.
GWIDON BATTAGLIA jako siedemnastolatek walczył w powstańczym oddziale i wziął udział w wyprawie na Tomaszów.
Jakie były jego dalsze losy, kiedy pojawił się w TARNOWIE?
Posłuchaj!
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3623436/5ac19032224cb0198c822ffe94916aceczosnykauniwersalny-1.jpg)
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3623438/856be27ef471e1b5872fd8261070bfd5koziol-michal-5.jpg)
Znawca historii Krakowa MICHAŁ KOZIOŁ analizuje krakowską prasę z początku roku 1902.
Wtedy to ukazał się pierwszy numer miesięcznika "ŚWIAT DUCHÓW", którego naczelnym redaktorem był były sędzia i znany adwokat dr LEON FILIMOWSKI.
Jakie treści prezentował, z jaką reakcją konkurencyjnych krakowskich pism się spotkał i dlaczego nie odniósł sukcesu na polu "duchownictwa", jak wówczas określano spirytyzm?
Posłuchaj!
![Światło rzekomo ukazujące się między rękoma medium, Evy Carrière; fotografia z 1912. Albert von Schrenck-Notzing (1862–1929) - Wikipedia](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3623442/c96cdf52ac67aa5ac7b7e4364e92e51fmedium.jpg)
![(fot. Marian Lewicki)](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3623453/64e27cc50abb7eeb9326eac46a39be1dostrowskamarianlewicki-3.jpg)
Emerytowana nauczycielka języka polskiego w Liceum Ogólnokształcącym w Krzeszowicach MARIA OSTROWSKA, córka inżyniera górnika ze śląskich RYDUŁTÓW, planowała studiować na Akademii Górniczo - Hutniczej.
![A.Lutosławska i R.Pietruski (fot. archiwum Teatru im. J.Słowackiego)](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3623455/52a8b587f55d448043f8cfe2ba54db89wesele56-1.jpg)
Ale gdy przed maturą, wraz ze swą licealną klasą, obejrzała w Krakowie w Teatrze im. Juliusza Słowackiego przedstawienie 'WESELA" w reżyserii Bronisława Dąbrowskiego, postanowiła zmienić swe życiowe plany.
Pod wrażeniem roli Panny Młodej zagranej przez ANNĘ LUTOSŁAWSKĄ (1928 - 2022) postanowiła rozpocząć studia polonistyczne.
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3623457/a5501306725e86b116f4ee0a9ed210abkrzeszowiceostrowskalutoslawska2-1.jpg)
Potem jeździła i do Wrocławia i do Krakowa na wszystkie spektakle z jej udziałem.
Z czasem relacje obu pań nabrały bliskości i przyjaźniły się, aż do śmierci aktorki w grudniu 2022 r.
Posłuchaj!
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3623458/9b99bb757d33176770e9c62d604243d9krzeszowiceostrowskalutoslawska-1.jpg)
![](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3623461/a8177946e6e1d1aec988866a89975a1bsypekwojciechnowy-4.jpg)
WOJCIECH SYPEK jest historykiem, biografem TADEUSZA TERTILA (1864 - 1925), który od roku 1907 przez 16 lat pełnił urząd burmistrza TARNOWA.
Tym razem omawia składane przez Tertila dymisje z urzędu.
A było to w listopadzie roku 1919, trzy lata później też w listopadzie i we wrześniu roku 1923.
On rezygnował, a Rada Miejska rezygnacji nie przyjmowała.
Ostatecznie przestał być burmistrzem 25.10. 1923 r.
Dlaczego tak się działo?
Posłuchaj!
![(fot. Mario Hass/Wikipedia)](https://www.radiokrakow.pl/data/article/3623465/bb9f0d596388e5494f00e54f184266b6tertilpomnikmariohasswlasciwy-1.jpg)
Najnowsze
-
21:50
Sprzątanie po tarnowsku, czyli gruntowne czyszczenie miasta przed urzędniczą wizytacją.
-
20:35
Pierwszy punkt Puszczy ...i Górnika
-
19:24
Geolog: Kiedyś rozbijaliśmy termometr i udawaliśmy, że jesteśmy zdrowi. Dziś w końcu mówi się o zanieszyszczonym terenie kombinatu
-
19:08
Kamala Harris prowadzi kampanię wojowniczo, będą padały zarzuty
-
18:47
Gorąca atmosfera w Bochni. "Władza zafundowała sobie kryzys wizerunkowy"
-
17:12
AWF chce mieć centrum wspinaczkowe na światowym poziomie. Plan jest, brakuje pieniędzy
-
16:32
Krakowski magistrat będzie poprawiał uchwałę krajobrazową. Część przepisów zostanie zaostrzona
-
15:56
W Olimpijskiej Reprezentacji Polski w Paryżu przeważają kobiety
-
15:50
Uszkodzony gazociąg na zakopiance w Myślenicach! Straż pożarna ewakuuje część mieszkańców
-
15:37
Gdzie jesteś sasanko? Zarząd Zieleni Miejskiej będzie walczyć z gatunkami inwazyjnymi
-
15:17
Krakowskie pogotowie ds. dzikich zwierząt ma nowy pomysł na walkę z plagą dzików w mieście
-
20:46
Uwaga kierowcy - utrudnienia na obwodnicy Krakowa. Między węzłami Kraków Skawina a Kraków Południe w stronę Tarnowa… https://t.co/aWCDRAdztU
-
18:19
Kraków: prokuratura złożyła apelację od wyroku dla aktora Jerzego S. https://t.co/4IBqL4fLxF
-
15:39
#PomysłNaMajówkę w Bobowej. Choć Żydzi nie powrócili do miasteczka na stałe po II wojnie światowej, to jednak samo… https://t.co/KDQZOGN34I
-
13:55
RT @Kamil_Wszolek: Jak przygotować dziecko do życia w sieci? O tym porozmawiam dziś z Magdaleną Bigaj autorką książki "Wychowanie przy ekr…
-
12:33
W maju w Pobiedniku Wielkim startuje 60. Lot Południowo-Zachodniej Polski im. Franciszka Żwirki https://t.co/p8YpCu8qgJ
-
11:03
Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 783. W Makowie w powiecie miechowskim doszło do zderzenia trzech samochodów: cię… https://t.co/vHPqQzgNvM
-
10:11
#RozmowaRadiaKraków @Lukasz_Kmita: Rozważam wydanie rozporządzenia ws. zakazu przebywania na terenach zagrożonych z… https://t.co/IK9DHSKekF
-
09:44
Pojawiło się nowe zapadlisko na os. Gaj w Trzebini https://t.co/S6agoI2Hw1
-
09:21
Utrudnienia na drodze wojewódzkiej 955. W Sułkowicach w powiecie myślenickim doszło do zderzenia dwóch samochodów o… https://t.co/2WKuvfJcrm