Osadzanie Chochoła w Rydlówce

W bronowickiej Rydlówce, miejscu nierozerwalnie związanym z historią Krakowa oraz legendą „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego, co roku odbywa się wyjątkowy rytuał. To Osadzanie Chochoła. Wydarzenie, choć pojawiło się dopiero w drugiej połowie XX wieku, w naturalny sposób wplotło się w rytm lokalnej społeczności. Dziś stanowi jeden z najważniejszych dni w Bronowicach, ponieważ łączy tradycję, pamięć, sztukę i życie codzienne mieszkańców.

Jak narodził się zwyczaj osadzania chochoła?

Choć nazwa brzmi jakby był to pradawny rytuał, w oryginalnej tradycji wiejskiej nie istniał obrzęd osadzania chochoła. Otulanie roślin w ogrodach, zwłaszcza róże i młode drzewka, by przetrwały zimę stanowiło konieczną pracę polową. Chochoł był więc elementem codzienności, nie magicznym symbolem. Dopiero dzięki Wyspiańskiemu urósł do rangi metafory: uśpienia, trwania i budzenia się do życia. Uroczystość w Rydlówce narodziła się jednak dużo później, bo dopiero w 1969 roku, kiedy miejsce przygotowywano do udostępnienia zwiedzającym. Profesor Aleksander Waltoś, poszukując sposobu na połączenie historii domu, dramatu Wyspiańskiego i pamięci słynnego wesela, zdecydował, że właśnie chochoł stanie się znakiem łączącym te światy. Tak powstał rytuał – nie historyczny, lecz symboliczny. Osadzanie chochoła z czasem przekształciło się w barwne, pełne muzyki święto dla całej lokalnej wspólnoty.

Wesele, które przeszło do legendy

20 listopada 1900 roku w bronowickiej chacie, znanej dziś jako Rydlówka, odbyło się wesele Lucjana Rydla z Jadwigą Mikołajczykówną. Było to wydarzenie szeroko komentowane, gdyż łączyło przedstawiciela krakowskiego świata arystycznego z dziewczyną pochodzącą z bronowickiej rodziny gospodarzy. W tamtych czasach było to odważne przełamanie norm społecznych i temat, który mocno poruszył zarówno mieszkańców Krakowa, jak i Bronowiczan . Właśnie dlatego stało się inspiracją dla Wyspiańskiego, który, zainspirowany obecnością dwóch światów w jednym domu, stworzył dramat, będący połączeniem realistycznej obserwacji i metaforycznego rozumienia narodowej świadomości. „Historia tego domu zaczęła się od przełamywania granic”, przypomina Zdebska-Schmidt, i rzeczywiście – zarówno samo wesele, jak i późniejsza legenda zbudowana wokół niego, pokazują, że Rydlówka od zawsze była miejscem spotkań i dialogu.

Bronowice – wieś barwna, otwarta i inspirująca

Na przełomie XIX i XX wieku Bronowice były malowniczą wsią, znaną z pięknych widoków na zabudowania Kraków. Jej położenie na wzniesieniu, rozległe pola i wiejskie zabudowania przyciągały artystów- malarzy, poetów i fotografów, którzy szukali tu naturalnego światła, przestrzeni i autentyczności. Tutejsi mieszkańcy wyróżniali się strojem – barwnymi gorsetami, spódnicami, męskimi czapkami z piórami, a także dumą i silnym przywiązaniem do tradycji. To właśnie w tej atmosferze powstawały jedne z najważniejszych dzieł młodopolskiej kultury. Bronowice były także silnie związane z Krakowem – należały do parafii mariackiej, dlatego ślub Jadwigi i Lucjana odbył się właśnie w Kościele Mariackim. Ta podwójna przynależność – do miasta i do wsi – stworzyła wyjątkowy charakter miejsca, które do dziś wciąż żyje na styku historii i współczesności.

Siła kobiet w historii Rydlówki

Życie w Tetmajerówce, która po zmianie gospodarzy stało się Rydlówką, opierało się także na kobietach – ich zaradności, pracy i wytrwałości. Zarówno Anna, żona Włodzimierza Tetmajera, jak i Jadwiga Rydlowa, żona Lucjana Rydla, były osobami niezwykle silnymi, które potrafiły prowadzić duże gospodarstwa, troszczyć się o dom i rodzinę, a jednocześnie żyć w bliskości ze światem artystycznym, z całym jego chaosem i nieprzewidywalnością. Ich małżeństwa, choć na początku budzące sensację, były głęboko oparte na wzajemnym szacunku i przywiązaniu. To one zapewniały codzienność, stabilność i atmosferę, dzięki której artyści mogli tworzyć.

Współczesne świętowanie – radość, muzyka i wspólnota

Dzisiejsze Osadzanie Chochoła to wydarzenie, które łączy w sobie lekkość zabawy i głębokie poczucie wspólnoty. Ulicami Bronowic przechodzi barwny korowód mieszkańców, szkół, stowarzyszeń, a także gości. Towarzyszy im muzyka Kapeli Kasi Chodoń, śpiewy i spontaniczna radość, która udziela się wszystkim uczestnikom. Korowód wyrusza z ulicy Pod Strzechą i prowadzi aż do Rydlówki, gdzie odbywa się kulminacyjny moment czyli symboliczne osadzanie chochoła. Po nim uczestnicy zapraszani są do wnętrza na performatywne zwiedzanie, które pozwala na chwilę wkroczyć „na wesele”, zobaczyć dom i poczuć klimat dawnych czasów. Całość wydarzenia jest nie tylko turystyczną atrakcją, ale przede wszystkim świętem społeczności, która poprzez wspólne działanie podtrzymuje tradycję i pamięć, a jednocześnie tworzy nowe doświadczenia dla kolejnych pokoleń.

Wszyscy są zaproszeni

Organizatorzy zachęcają, by do korowodu dołączać w stroju ludowym lub chociaż jego fragmencie. Nie chodzi o wierność historyczną, lecz o barwność i radość wspólnego świętowania. Pawie pióro, chusta w kwiaty czy kolorowa spódnica wystarczą, by stać się częścią tej wyjątkowej tradycji. Najważniejsza jest chęć udziału i otwartość.

W tym roku osadzanie chochoła w Bronowicach odbędzie się w sobotę 22 listopada. R

Program Wydarzenia:

11:00 – korowód weselny wyruszy spod Stodoły Bronowickiej (ul. Pod Strzechą 16C) i przemaszeruje do Rydlówki. To okazja do wspólnego przeżycia obrzędów weselnych, śpiewu i tańca. Zachęcamy wszystkich do przybycia w strojach krakowskich lub w strojach nawiązujących do ludowych wzorów. Do korowodu można dołączyć w każdej chwili.
W przypadku skrajnie niekorzystnych warunków pogodowych korowód zostanie odwołany.
Wstęp wolny

Ok. 12:00/12:30 – uroczystość Osadzania Chochoła przed Rydlówką. Wydarzenie rozpocznie się z chwilą, gdy do Rydlówki dotrze barwny, weselny korowód.
Wstęp wolny

Od godziny 15:00 zapraszamy na oprowadzania performatywne – podczas których zwiedzający będą mogli zwiedzić wnętrze Rydlówki, które wyjątkowo na ten czas wypełnione będzie weselną muzyką i postaciami z dramatu. Reżyserką scen odgrywanych podczas oprowadzania performatywnego jest Natalia Orkisz.
Na oprowadzanie performatywne obowiązuje rezerwacja miejsc w Centrum Obsługi Zwiedzających, telefon: (12) 426 50 60; email: [email protected].
Udział w cenie biletu wstępu.

Dostępne godziny zwiedzania:
15:00 – grupa I
15:30 – grupa II
16:00 – grupa III
16:30 – grupa IV
17:00 – grupa V
17:30 – grupa VI

W dniu Osadzania Chochoła nie ma możliwości samodzielnego zwiedzania Muzeum

Na oprowadzanie performatywne obowiązuje rezerwacja miejsc w cenie biletu na wystawę w Centrum Obsługi Zwiedzających: tel: (12) 426 50 60; e-mail: [email protected]

1 / 3

Autor:

Agnieszka Barańska

Komentarze (0)

Brak komentarzy

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

Osadzanie Chochoła w Rydlówce

Jak narodził się zwyczaj osadzania chochoła?

Wesele, które przeszło do legendy

Bronowice – wieś barwna, otwarta i inspirująca

Siła kobiet w historii Rydlówki

Współczesne świętowanie – radość, muzyka i wspólnota

Wszyscy są zaproszeni

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Tatry: Turysta walczy o życie po upadku podczas schodzenia z Rysów

Na Rynku Głównym trwa 29. wigilia dla osób bezdomnych i potrzebujących

Biuro do wynajęcia Kraków - dynamicznie rozwijająca się lokalizacja Twojej firmy

Samochody na leasing – jak znaleźć idealny model auta?

Suunto Vertical 2 – najbardziej zaawansowany zegarek sportowy od Suunto na trening i ekspedycje

Andrzej Panufnik. Genialny wygumkowany

Kard. Ryś na wigilii dla potrzebujących: każdy nosi w sobie godność, odkrywajcie ją w sobie i innych

To już 29. wigilia dla osób bezdomnych i potrzebujących na Rynku Głównym w Krakowie

Jarmark Bożonarodzeniowy w klimacie dawnej Galicji

Opowieść wigilijna Dickensa. Scrooge i filozofia przemiany

Wyjątkowy muzyczny pociąg wyjechał z dworca w Krakowie

Wigilia przyjazna dzieciom – jak pogodzić tradycję ze smakiem najmłodszych?

Scrooge, Dickens i pytanie o to, czy człowiek może się zmienić

Osadzanie Chochoła w Rydlówce

Jak narodził się zwyczaj osadzania chochoła?

Wesele, które przeszło do legendy

Bronowice – wieś barwna, otwarta i inspirująca

Siła kobiet w historii Rydlówki

Współczesne świętowanie – radość, muzyka i wspólnota

Wszyscy są zaproszeni

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Tatry: Turysta walczy o życie po upadku podczas schodzenia z Rysów

Na Rynku Głównym trwa 29. wigilia dla osób bezdomnych i potrzebujących

Biuro do wynajęcia Kraków - dynamicznie rozwijająca się lokalizacja Twojej firmy

Samochody na leasing – jak znaleźć idealny model auta?

Suunto Vertical 2 – najbardziej zaawansowany zegarek sportowy od Suunto na trening i ekspedycje

Andrzej Panufnik. Genialny wygumkowany

Kard. Ryś na wigilii dla potrzebujących: każdy nosi w sobie godność, odkrywajcie ją w sobie i innych

To już 29. wigilia dla osób bezdomnych i potrzebujących na Rynku Głównym w Krakowie

Jarmark Bożonarodzeniowy w klimacie dawnej Galicji

Opowieść wigilijna Dickensa. Scrooge i filozofia przemiany

Wyjątkowy muzyczny pociąg wyjechał z dworca w Krakowie

Wigilia przyjazna dzieciom – jak pogodzić tradycję ze smakiem najmłodszych?

Scrooge, Dickens i pytanie o to, czy człowiek może się zmienić

Kontakt

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Wyślij opinię