Składanie wniosków elektronicznie
Odpisy aktów stanu cywilnego i zaświadczenia można uzyskać także drogą elektroniczną. Wnioskodawca sam wybiera sposób doręczenia – elektronicznie, pocztą lub odbiór osobisty. Trzeba jednak pamiętać, że dokument elektroniczny ma moc prawną tylko w tej formie i wymaga specjalnego oprogramowania do weryfikacji. Po wydrukowaniu staje się bezużyteczny.
Istnieje możliwość złożenia wniosku o wydanie odpisów aktu stanu cywilnego czy zaświadczeń przez internet. (…) Musimy jednak pamiętać, że taki dokument przesłany elektronicznie może być później użyty tylko w tej formie. Po wydrukowaniu nie ma już waloru prawnego
- mówi Agnieszka Piasecka.
Wybór formy odbioru dokumentu należy do wnioskodawcy, ale urzędnicy sugerują rozwagę – w wielu sytuacjach praktyczniejszy będzie odbiór osobisty lub wysyłka pocztą. To gwarantuje pełną użyteczność dokumentu w każdej instytucji:
Apeluję o to, żeby strony zastanowiły się przed wybraniem formy dostarczenia dokumentu. Bardziej praktyczny może być odbiór osobisty lub przesyłka pocztowa, bo wtedy w każdej sytuacji będzie można takiego dokument użyć.
Koszty i zwolnienia z opłat
Można zamówić jednocześnie kilka odpisów, jednak każdy wiąże się z uiszczeniem opłaty skarbowej. Istnieją wyjątki – dokumenty do ZUS, sprawy związane z dokumentami tożsamości czy szkolnictwem są zwolnione z opłat.
Od 1 marca 2015 roku można wnioskować o odpis aktu w dowolnym USC w Polsce – niezależnie od miejsca urodzenia czy zawarcia małżeństwa. To ogromne ułatwienie dla mieszkańców dużych miast i osób, które zmieniły miejsce zamieszkania:
Przed 2015 rokiem akty sporządzano w wersji papierowej. Aby je uzyskać w innym urzędzie niż macierzysty, muszą zostać przeniesione do elektronicznego rejestru. Proces ten trwa do 10 dni roboczych, choć w Krakowie – z uwagi na ogromną liczbę aktów (ponad 2 mln) – czasami może się wydłużyć:
Jeżeli taki akt nie jest jeszcze przeniesiony do rejestru, to urząd, w którym został sporządzony, ma 10 dni roboczych na przeniesienie. (…) W Krakowie mamy ponad 2 miliony aktów papierowych, więc przenosimy je do rejestru, ale to jeszcze chwilę potrwa.
Wszystkie akty sporządzone po 1 marca 2015 roku automatycznie trafiają do rejestru i są dostępne w każdym urzędzie od ręki.