Nowe Idee. Od kosmosu do szpitala, czyli jak doświadczenia z IGNIS pomogą pacjentom

Jacek Bańka
O tym się mówi
Środa, 2025.08.06

Misje kosmiczne to nie tylko eksploracja kosmosu, ale i unikalne laboratoria do badania ludzkiego organizmu w warunkach mikrograwitacji. Profesor Roman Nowobilski (Collegium Medicum UJ, Zakład Rehabilitacji w Chorobach Wewnętrznych) wyjaśnia w rozmowie z Radiem Kraków, jak doświadczenia z misji IGNIS mogą zmienić rehabilitację, farmakologię i chirurgię na Ziemi. "Badania w warunkach mikrograwitacji dostarczają danych, które mogą poprawić profilaktykę chorób na Ziemi, chociażby poprzez suplementację w osteoporozie czy treningi utrzymujące masę mięśniową" - mówi prof. Nowobilski.

Zdjęcie ilustracyjne/ Fot. Pexels.

Znaczenie misji IGNI

nawet krótki pobyt w kosmosie dostarcza cennej wiedzy o adaptacji ludzkiego organizmu do mikrograwitacji, w tym zmian w układzie krążenia i mięśniowym.

Medycyna kosmiczna na Ziemi

doświadczenia z kosmosu już teraz wykorzystywane są w diagnostyce, rehabilitacji i profilaktyce chorób cywilizacyjnych.

Aspekt materiałowy

technologie kosmiczne (np. stopy metali) znalazły zastosowanie w ortopedii i protetyce.

Profilaktyka i farmakologia

badania nad wpływem mikrograwitacji na kości i mięśnie wspierają opracowanie strategii zapobiegania osteoporozie i innym schorzeniom.

Perspektywy rozwoju

misje kosmiczne otwierają nowe pola badań w chirurgii, neurologii i okulistyce, a także w medycynie katastrof.

Od Podhala do orbity – adaptacja organizmu do nowych warunków

Profesor Roman Nowobilski przypomina, że nawet krótkotrwały pobyt w kosmosie powoduje istotne zmiany w organizmie

Nawet krótki pobyt to zmiana dystrybucji krwi w organizmie, wzrost ciśnienia śródczaszkowego, zmiany w mięśniach posturalnych. Można to porównać do efektu wyjazdu w góry: już kilkudniowa zmiana ciśnienia i dostępności tlenu wpływa na fizjologię człowieka. A w kosmosie mamy do czynienia z mikrograwitacją, co jest bodźcem jeszcze silniejszym

- tłumaczy gość Radia Kraków.

Czarne dziury, ciemna materia i lot Uznańskiego. Fizyk wyjaśnia tajemnice kosmosu

Misja IGNIS, choć stosunkowo krótka, pozwala na analizę procesów adaptacyjnych – od przesunięcia płynów ustrojowych ku głowie, przez zmiany w układzie nerwowym i kostnym, po wpływ na wzrok.

Mówimy na przykład o spłaszczeniu gałki ocznej, stąd później są problemy z widzeniem. Dla okulistyki i neurologii to może być nowy obszar doświadczeń. Badania w warunkach mikrograwitacji dostarczają danych, które mogą poprawić profilaktykę chorób na Ziemi, chociażby poprzez suplementację w osteoporozie czy treningi utrzymujące masę mięśniową

- uważa prof. Nowobilski.

Naukowcy o eksperymentach z misji IGNIS: Nadchodzi najbardziej ekscytująca część

Od kosmosu do sali operacyjnej

Doświadczenia z przestrzeni kosmicznej znajdują zastosowanie w medycynie na Ziemi. W szpitalach tworzy się komory symulujące mniejszą grawitację, wykorzystuje specjalne skafandry uciskowe i różne pozycje ciała w rehabilitacji. „Uczenie się reakcji organizmu pozwala zaobserwować wpływ na narząd wzroku, profilaktykę przeciążeń, zespołów udarowych” – podkreśla Nowobilski.

A kosmos w protetyce? Wiadomo, że materiały opracowane z myślą o lotach kosmicznych, jak stopy tytanu, kobaltu czy niklu, trwale zmieniły tę gałąź medycyny.

Materiały muszą być wytrzymałe, niezbyt ciężkie, odporne na korozję… jeśli to są tak mocne stopy, a my chcemy, żeby proteza wytrzymała całe życie pacjenta, to korzystajmy z tych doświadczeń

- uważa Roman Nowobilski.

Dzięki badaniom w kosmosie można odważniej eksperymentować w dziedzinach takich jak chirurgia, farmakologia czy medycyna katastrof. Profesor zauważa, że „coraz większe zgłębianie tych tematów… pozwala wykonywać pewne rzeczy odważniej”, a zdobyta wiedza przydaje się w sytuacjach kryzysowych – od ratowania himalaistów po leczenie ofiar katastrof lotniczych.

Sławosz Uznański-Wiśniewski wrócił na Ziemię. "Witamy w domu"

Misja IGNIS, czyli co?

Misja IGNIS to pierwsza polska misja technologiczno-naukowa na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS), realizowana w ramach załogowego lotu Axiom Mission 4 (AX‑4) we współpracy z ESA i POLSA. Za misją stoi współpraca instytucjonalna: finansowanie ze strony Ministerstwa Rozwoju i Technologii, wspólne przygotowania z ESA i POLSA (ok. 65 mln euro budżetu) oraz udział prawie tysiąca specjalistów z uczelni, instytutów badawczych, firm i startupów.

Astronautą IGNIS jest dr Sławosz Uznański-Wiśniewski – drugi Polak w kosmosie i pierwszy Polak na ISS, wyszkolony przez ESA, NASA, SpaceX i JAXA. Na pokładzie kapsuły Crew Dragon Grace przebywał w przestrzeni kosmicznej około 20 dni, w tym 18 dni na ISS, dzień po lądowaniu spędził na rehabilitacji w Kolonii. Podczas 14–18 dni na orbicie przeprowadził 13 eksperymentów polskich naukowców oraz 3 eksperymenty ESA - w dziedzinach takich jak mikrograwitacja, biotechnologia, neuropsychologia i inżynieria materiałów.

Posłuchaj rozmowy Jacka Bańki z prof. Romanem Nowobilskim.

Autor:

Jacek Bańka

Komentarze (0)

Brak komentarzy

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

Nowe Idee. Od kosmosu do szpitala, czyli jak doświadczenia z IGNIS pomogą pacjentom

Od Podhala do orbity – adaptacja organizmu do nowych warunków

Od kosmosu do sali operacyjnej

Misja IGNIS, czyli co?

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Miłosz Motyka: Niskie ceny energii to nie jest zasadzka i pułapka

Zabytkowe tramwaje i autobusy. W ten weekend kolejna szansa, żeby pojechać nimi w Krakowie

W południowo-wschodnim Krakowie śmierdzi coraz bardziej?

Weekend ma być piękny, więc linie rekreacyjne rozwiozą chętnych do ZOO, Ojcowa i na kąpieliska

Jak zastąpić najlepszego piłkarza? Cracovia będzie musiała sobie radzić bez Ajdina Hasica

W piątek zrobi się upalnie. To w końcu będzie wakacyjna pogoda

Aktualności komunikacyjne Radia Kraków 08.08

Tour de Pologne wjeżdża do Małopolski. Kolarze pojadą do Zakopanego. Będą utrudnienia. SPRAWDŹ

To jedna z najbardziej spektakularnych wystaw w historii polskiego muzealnictwa

Te liczby szokują! Krakowskie schronisko przyjmuje nawet 50 kociąt w czasie jednego weekendu

Koniec korków? Kraków wdroży Inteligentny System Transportu za 50 mln zł

Czy to AI zatrudni nas w firmie? Prof. Spurek: "Spokojnie, na samym końcu i tak pojawi się stary, dobry człowiek"

Nowe Idee. Od kosmosu do szpitala, czyli jak doświadczenia z IGNIS pomogą pacjentom

Od Podhala do orbity – adaptacja organizmu do nowych warunków

Od kosmosu do sali operacyjnej

Misja IGNIS, czyli co?

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Miłosz Motyka: Niskie ceny energii to nie jest zasadzka i pułapka

Zabytkowe tramwaje i autobusy. W ten weekend kolejna szansa, żeby pojechać nimi w Krakowie

W południowo-wschodnim Krakowie śmierdzi coraz bardziej?

Weekend ma być piękny, więc linie rekreacyjne rozwiozą chętnych do ZOO, Ojcowa i na kąpieliska

Jak zastąpić najlepszego piłkarza? Cracovia będzie musiała sobie radzić bez Ajdina Hasica

W piątek zrobi się upalnie. To w końcu będzie wakacyjna pogoda

Aktualności komunikacyjne Radia Kraków 08.08

Tour de Pologne wjeżdża do Małopolski. Kolarze pojadą do Zakopanego. Będą utrudnienia. SPRAWDŹ

To jedna z najbardziej spektakularnych wystaw w historii polskiego muzealnictwa

Te liczby szokują! Krakowskie schronisko przyjmuje nawet 50 kociąt w czasie jednego weekendu

Koniec korków? Kraków wdroży Inteligentny System Transportu za 50 mln zł

Czy to AI zatrudni nas w firmie? Prof. Spurek: "Spokojnie, na samym końcu i tak pojawi się stary, dobry człowiek"

Kontakt

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Wyślij opinię