-
Izrael zaatakował Iran, niszcząc cele wojskowe i nuklearne – to może poważnie opóźnić irański program jądrowy.
-
Iran wycofał się z rozmów z USA i grozi odwetem, choć jego realne możliwości są ograniczone – być może sięgnie po wsparcie sojuszników.
-
Atak ma też tło polityczne – premier Netanjahu może wykorzystywać go do umocnienia swojej pozycji wewnętrznej.
-
Europa i Polska muszą liczyć się ze skutkami – wzrostem cen ropy, możliwą falą migracji i rosnącymi wpływami Rosji.
- A
- A
- A
Jak konflikt izraelsko-irański może wpłynąć na bezpieczeństwo Europy i Polski?
Izrael przeprowadził bezprecedensowy atak na irańskie cele wojskowe i nuklearne, co wywołało gwałtowną reakcję Teheranu i doprowadziło do zerwania rozmów z USA. O możliwych konsekwencjach tego konfliktu – zarówno dla regionu, jak i Europy – w programie „O Tym Się Mówi” rozmawiamy z Marcinem Krzyżanowskim, orientalistą z Uniwersytetu Jagiellońskiego.Izraelski nalot uderza w irański program nuklearny
Zdaniem Marcina Krzyżanowskiego z Uniwersytetu Jagiellońskiego izraelski nalot – z udziałem około 200 samolotów – miał na celu nie tylko eliminację irańskich dowódców wojskowych i naukowców, ale przede wszystkim zniszczenie infrastruktury programu nuklearnego. „Nie straty osobowe są tutaj najważniejsze, a straty w sprzęcie i zniszczenia w ośrodkach nuklearnych” – wskazuje orientalista i podkreśla, że atak może znacząco opóźnić rozwój irańskiej broni jądrowej.
Sojusznicy Iranu w gotowości
W odpowiedzi na atak Iran wycofał się z planowanej rundy rozmów z USA, oskarżając je o współudział. Gość Radia Kraków podkreśla, że możliwość przeprowadzenia przez Iran skutecznego odwetu zależy od tego, czy jego arsenał rakietowy rzeczywiście został zredukowany – jak twierdzi Izrael. Jeśli tak, Iran może ograniczyć się do symbolicznych działań, jak ataki dronami.
Najprawdopodobniej bliżej prawdy są komunikaty strony izraelskiej i Iran będzie mógł mieć poważne problemy z przeprowadzeniem odwetu na skalę adekwatną do tego, co zrobili Izraelczycy – mówi Marcin Krzyżanowski. Dodaje, że Iran może też poprosić o pomoc sojuszników: Hezbollah, Huti czy szyickie milicje w Iraku.
Polityczny kontekst decyzji Netanjahu
Osobnym wątkiem izraelskiego ataku jest kwestia polityki wewnętrznej – premier Netanyahu, osłabiony politycznie i zależny od skrajnej prawicy, mógł chcieć wzmocnić swoją pozycję.
Netanyahu musi borykać z bardzo silną opozycją, jest cały czas zagrożony możliwym wotum nieufności – z jednej strony. Z drugiej strony, by tegoż wotum uniknąć, jest niejako zakładnikiem skrajnych radykalnych partii politycznych domagających się krwawej rozprawy z Hamasem i bardzo brutalnej rozprawy również z Iranem
– tłumaczy Marcin Krzyżanowski.
Jednocześnie działanie to przekreśla szanse na dyplomatyczne porozumienie USA z Iranem, co było celem części izraelskich elit.
Międzynarodowo, ten bezprecedensowy atak spotkał się zarówno z poparciem, jak i obawami. Gość Radia Kraków mówi, że pojawiły się nawet pytania, gdzie Izrael postawi granicę działań w imię własnego bezpieczeństwa i na ile respektuje prawo międzynarodowe. Podkreśla te, że Stany Zjednoczone, które już dawno ustawiły się w roli protektora Izraela „nie mogą sobie pozwolić na obojętność wobec irańskich gróźb i potencjalnego możliwego ataku odwetowego na Izrael”.
Droższa ropa, nowa fala migracji?
Wzrost napięcia na Bliskim Wschodzie może rozproszyć uwagę USA i wpłynąć na ich zaangażowanie w inne konflikty, w tym na Ukrainie. Europa – w tym Polska – muszą więc liczyć się z potencjalnymi skutkami ekonomicznymi (wzrost cen surowców) oraz możliwą nową falą migracji.
To przede wszystkim chaos na rynku węglowodorów, zarówno ropy jak i gazu. Po ataku Izraela ropa zanotowała już znaczące wzrosty. Do tego wzrost napięcia, eskalacja konfliktu może spowodować kolejną falę migracji, a Europa jest po prostu najbliżej
– tłumaczy Marcin Krzyżanowski.
Co istotne, zawirowania na Bliskim Wschodzie sprzyjają Rosji, która może próbować wykorzystać sytuację jako mediator i umocnić swoją pozycję w regionach, gdzie postrzegana jest jako przeciwwaga dla Zachodu. „To, nam w Polsce, może się wydawać szokujące, ale musimy pamiętać, że na globalnym południu, na Bliskim Wschodzie, w Afryce, Rosja nie jest postrzegana jako zagrożenie” – mówi gość Radia Kraków.
Komentarze (1)
Najnowsze
-
19:10
Choinka pod papieskim oknem czekała na nowego metropolitę krakowskiego. I właśnie rozbłysła
-
17:58
Głosowali na skatepark, teraz im przeszkadza. Spór o infrastrukturę w parku Kleparskim
-
17:08
O krok od tragedii w Krakowie - kierowca miejskiego autobusu utknął między rogatkami kolejowymi
-
16:31
Kto żyw, jedzie w góry! Święta na Podhalu i w Beskidach spędzi mnóstwo Polaków
-
14:58
Jedna Wigilia, tysiąc historii. Spotkanie dla 1000 osób samotnych w Krakowie
-
14:45
Koniec strajku - pracownicy chrzanowskiego Valeo dostaną podwyżki
-
14:23
Kobieta wpadła pod tramwaj w Krakowie. Miała mnóstwo szczęścia
-
13:42
Jawność płac i nowe zasady pracy. Co zmieni się dla pracowników już od Wigilii?
-
13:39
Dołączcie do V Żywej Kolędy Podgórskiej
-
12:50
Tragedia w powiecie limanowskim. Tlenek węgla zabił 37-latka
-
11:41
Sporna rozbiórka w centrum Tarnowa zakończona. Sąsiedzi nie zamierzają jednak odpuścić