Granica, Targowica, strach o państwo. Dr Jarosław Kuisz: „To nasze PTSD suwerennościowe”

Jacek Bańka
O tym się mówi
Piątek, 2025.07.11

– Choć Polska odniosła spektakularny sukces gospodarczy, wciąż myślimy o sobie jak o państwie z „kartonu i dykty” – mówi dr Jarosław Kuisz. Historyk prawa, redaktor naczelny „Kultury Liberalnej” i autor książki „Strach o suwerenność. Nowa polska polityka” tłumaczy, dlaczego strach o suwerenność jest tak silnie zakorzeniony w naszej tożsamości i jak polska polityka od lat obraca się wokół tych samych lęków. Gość programu O Tym Się Mówi przestrzega też przed ich wykorzystywaniem do manipulacji.

Traumy rozbiorów i upadków państwa nie znikają z polskiej polityki. Dr Jarosław Kuisz mówi o „PTSD suwerennościowym”, które wciąż decyduje o nastrojach społecznych i politycznych schematach. Zdjęcie gościa autorstwa Adrian Grycuk - Praca własna, CC BY-SA 3.0 pl, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=75897786

Polityka strachu o suwerenność. Dlaczego Polacy wciąż obawiają się utraty państwowości?

Dr Jarosław Kuisz, historyk prawa i redaktor naczelny „Kultury Liberalnej”, mówi o polskiej polityce przez pryzmat pojęcia posttraumatycznej suwerenności. Zwraca uwagę, że lęk przed utratą suwerenności stanowi fundament polskiej tożsamości politycznej. Politycy chętnie sięgają po ten motyw, szczególnie w sytuacjach, gdy nie mają realnych rozwiązań do zaproponowania. Wykorzystują zakorzenione w społeczeństwie lęki, odwołując się do dobrze znanych historycznych narracji.

Jeżeli politycy nie mają nic do zaoferowania, to uderzają w te nuty, które Polacy znają, które są rdzeniem polskości. Tak się składa, że w ostatnim czasie miałem wielokrotnie okazję przejeżdżać przez granicę polsko-niemiecką wielokrotnie i proszę mi wierzyć, że tam realnie się nic nie dzieje. Nie mówię o tych bojówkach i osobach, które organizują happeningi dla rozgłosu w mediach społecznościowych. Problem migracyjny, który się próbuje diagnozować, to są wymysły i banialuki – komentuje historyk.

Czytaj także: Granice, migranci i rynek pracy. Czy antyimigracyjna polityka Polski ma sens?

Granice, migranci i rynek pracy. Czy antyimigracyjna polityka Polski ma sens?

Polskie państwo jak „karton i dykta”? Strach, który kształtuje politykę

Zdaniem gościa Radia Kraków podstawowym mechanizmem polskiej polityki pozostaje przekonanie, że nie wolno dopuścić do wymazania Polski z mapy. Lęk o państwowość jest głęboko zakorzeniony i uzasadniony przez historię, jednak jego nadmierne wykorzystywanie prowadzi do manipulacji.

Niepokoje są uzasadnione, jednakże – choćby w sprawie tych granic – to są rozdęte medialne historie do granic nieprzyzwoitości. Chodzi o to, żeby nie dawać się wodzić za nos, ale jednocześnie rozumieć, że ten nerw strachu o suwerenność, który naciskają politycy jest czymś prawdziwym – tłumaczy dr Jarosław Kuisz.

Dr Kuisz zwraca uwagę, że mimo ogromnego rozwoju gospodarczego i sukcesów ostatnich dekad, Polacy nadal postrzegają swoje państwo jako kruche i zagrożone. Przyrównuje to do sytuacji osoby, która z dnia na dzień wzbogaca się na loterii, ale wciąż nie potrafi odnaleźć się w tej rzeczywistości, uwierzyć w swój sukces.

W zachodnioeuropejskich kręgach politycznych, dyplomatycznych, publicystycznych, Polska stanowi wzór kraju, w którym trwa walka o demokrację, można w tej walce zwyciężać. PKB rośnie. Warszawa, Kraków, inne miasta wyglądają czyściej niż niejedna stolica zachodnioeuropejska. Jest to jednak przerażające i warto się nad tym zastanowić, że w polskiej polityce wygrywają ci, którzy mówią, że cały czas państwo jest z kartonu i z dykty – ocenia gość audycji.

Targowica, zdrada i polityczna manipulacja. Dlaczego te pojęcia wciąż wracają?

Istotnym elementem polskiej kultury politycznej pozostaje także pojęcie zdrady, której symbolem jest Targowica. To właśnie zdrada, utożsamiana z możliwością utraty niepodległości, jest często przywoływana w debacie publicznej. Dr Kuisz mówi tak: „A ponieważ taka zdrada się zdarzyła, później możemy jeszcze wiele postaci wymienić, które są w takim łańcuchu Targowicy, to ten strach o suwerenność, szukanie zdrajców są wręcz bliźniaczymi tworami w polskiej polityce”.

Strach przed utratą suwerenności pełni również funkcję spajającą społeczeństwo. Dr Kuisz podkreśla, że nawet zmiany pokoleniowe i wzrost zamożności nie zdołały całkowicie wymazać traumy historycznej. Przekonanie o kruchości państwa wynika z doświadczeń rozbiorów, wojen i upadków, które na trwałe wpisały się w polską tożsamość.

„To nasze PTSD suwerennościowe” – mówi i apeluje:

„Nie dajmy sobą manipulować w taki sposób, że ktoś naciska na prawdziwą traumę tylko po to, żeby nas w naszej łatwowierności zaprowadzić tam, gdzie on by chciał”.

Polecamy: Nowe Idee: „Dostatek” – czy państwo jeszcze potrafi zapewnić dobrobyt?

Nowe Idee: „Dostatek” – czy państwo jeszcze potrafi zapewnić dobrobyt?

Młodzi politycy, stare schematy. Polska polityka wciąż zakładnikiem przeszłości

Historyk podkreśla, że młode pokolenia polityków również ulegają tym samym mechanizmom. Mimo nowoczesnego wizerunku, powielają stare schematy myślowe, które od dekad dominują w polskiej polityce.

„Młodzi politycy wchodzą do gry politycznej i nawet jeśli wyglądają, jak najnowsze modele komputerów politycznych, to zasysają stare oprogramowanie” – porównuje.

W opinii naszego gościa Polska, mimo 35 lat niepodległości, nadal nie potrafi wypracować nowego modelu postrzegania państwa, który byłby adekwatny do obecnej rzeczywistości. Polityczna debata wciąż koncentruje się na tych samych lękach, które kształtowały polską historię od stuleci.

Autor:

Jacek Bańka

Komentarze (2)

Antynomia

2025-07-11

W Szczecinie już rządzą Inżynierowie I Lekarze z egzotycznych krajów, za premierostwa Tuska rządami KO europeizujemy się w tempie dotąd niespotykanym.

Amerykanin

2025-07-11

Suwerenność Polski jest w tej chwili w bezpośrednim zagrożeniem ze strony amerykańskiego reżimu. 27 maja Departament Stanu USA opublikował oficjalny dokument, w którym przedstawiono założenia nowej polityki USA, której celem jest finansowe i logistyczne wspieranie skrajnie prawicowych radykalnych partii i organizacji w Europie aby doprowadzić do obalenia demokracji europejskich i wprowadzenia posłusznych wobec reżimu kondominiów. Jednym z postulatów do wprowadzenia w tych nowych tworach będzie likwidacja powszechnej służby zdrowia i wprowadzenie kosztownego i nieskutecznego amerykańskiego modelu, który jest odpowiedzialny za tysiące zgonów oraz bankructwa osób w USA na niespotykaną gdzie indziej na świecie skalę. Do tego likwidacja bezpłatnych studiów, państwowych emerytur, powszechna cenzura, korupcja, zakaz zgromadzeń i protestów, areszty bez nakazów, prywatyzacja za bezcen wszystkich aspektów życia codziennego (np. teraz reżim USA jest w trakcie prywatyzacji państwowych służb meteorologicznych, a koordynuje to Howard Lutnick z administracji reżimu który ma spore udziały w firmach które na tym zyskają krocie).

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

Granica, Targowica, strach o państwo. Dr Jarosław Kuisz: „To nasze PTSD suwerennościowe”

Polityka strachu o suwerenność. Dlaczego Polacy wciąż obawiają się utraty państwowości?

Polskie państwo jak „karton i dykta”? Strach, który kształtuje politykę

Targowica, zdrada i polityczna manipulacja. Dlaczego te pojęcia wciąż wracają?

Młodzi politycy, stare schematy. Polska polityka wciąż zakładnikiem przeszłości

Komentarze (2)

Dodaj komentarz

Najnowsze

24. Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej im. Wacława Geigera – Zakopane 2025

Kraków: W zalewie Bagry utonął mężczyzna

Uwaga kierowcy! Ważne zmiany w centrum Tarnowa

Przybywa rodziców, którzy unikają szczepienia dzieci. W Tarnowie posypały się wnioski o kary

Pochmurna środa w Małopolsce, okresami będzie padał deszcz

W tym roku stawiamy na energię. Gadafest 2025

W łazience na fortepianie – Katarzyna Sosenko o życiu w domu pełnym staroci

Samochód staranował ogródki kawiarniane w centrum Krakowa

Patostreaming – igrzyska XXI wieku

Czym różnią się świadczenia urlopowe od wczasów pod gruszą?

400 lat klasztoru Franciszkanów w Wieliczce. Nowa wystawa na Zamku Żupnym

Jakie mamy powody do dumy narodowej?

Granica, Targowica, strach o państwo. Dr Jarosław Kuisz: „To nasze PTSD suwerennościowe”

Polityka strachu o suwerenność. Dlaczego Polacy wciąż obawiają się utraty państwowości?

Polskie państwo jak „karton i dykta”? Strach, który kształtuje politykę

Targowica, zdrada i polityczna manipulacja. Dlaczego te pojęcia wciąż wracają?

Młodzi politycy, stare schematy. Polska polityka wciąż zakładnikiem przeszłości

Komentarze (2)

Dodaj komentarz

Najnowsze

24. Międzynarodowy Festiwal Muzyki Organowej i Kameralnej im. Wacława Geigera – Zakopane 2025

Kraków: W zalewie Bagry utonął mężczyzna

Uwaga kierowcy! Ważne zmiany w centrum Tarnowa

Przybywa rodziców, którzy unikają szczepienia dzieci. W Tarnowie posypały się wnioski o kary

Pochmurna środa w Małopolsce, okresami będzie padał deszcz

W tym roku stawiamy na energię. Gadafest 2025

W łazience na fortepianie – Katarzyna Sosenko o życiu w domu pełnym staroci

Samochód staranował ogródki kawiarniane w centrum Krakowa

Patostreaming – igrzyska XXI wieku

Czym różnią się świadczenia urlopowe od wczasów pod gruszą?

400 lat klasztoru Franciszkanów w Wieliczce. Nowa wystawa na Zamku Żupnym

Jakie mamy powody do dumy narodowej?

Kontakt

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Wyślij opinię

Patostreaming – igrzyska XXI wieku