Fabryka sztucznej inteligencji w AGH. Kraków stawia na suwerenną europejską AI

"Serce polskiej sztucznej inteligencji jest rozproszone, ale jego dźwięki słychać będzie w Krakowie" – mówi Marek Magryś, dyrektor Cyfronetu AGH. To właśnie tu powstaje Gaia AI Factory, która połączy naukę, biznes i nowoczesne technologie.

Fot. Hubert Strzelecki, archiwum RK

Gaia AI Factory to nowa inicjatywa kierowana przez Cyfronet AGH, której celem jest rozwój suwerennej, europejskiej sztucznej inteligencji, wspierającej m.in. medycynę, technologie kosmiczne i duże modele językowe.
Projekt opiera się na współpracy wielu uczelni i instytucji – od AGH, przez Uniwersytet Jagielloński i Warszawski, po Politechniki, NASK, OPI, SANO i Instytut Matki i Dziecka.
W ramach Gaia AI rozwijane są już konkretne rozwiązania, m.in. polskie modele językowe Bielik i PLLuM, osadzone w rodzimym kontekście kulturowym i wspierające administrację publiczną.
Fabryka AI powstanie w oparciu o nowy superkomputer, który trafi do Cyfronetu w 2027 roku, a projekt o wartości 70 mln euro ma uczynić z Krakowa jedno z centrów rozwoju sztucznej inteligencji w Europie.

PLLuM

Posłuchaj rozmowy

AI dla zdrowia, kosmosu i języka

Jak mówi dyrektor Akademickiego Centrum Komputerowego Cyfronet AGH Marek Magryś, celem projektu Gaia AI jest stworzenie rozwiązań, które przyniosą realne korzyści społeczne:

Potencjał wykorzystania sztucznej inteligencji w diagnostyce i obsłudze pacjentów jest ogromny. Podobnie jak w rozwijaniu modeli językowych, które rozumieją nasz kontekst kulturowy i mogą działać niezależnie od dużych dostawców chmury.

Oprócz zdrowia i języka, projekt skupia się również na technologiach kosmicznych. Dane z satelitów będą przetwarzane i analizowane przy użyciu AI m.in. w celu wsparcia rolnictwa czy zarządzania kryzysowego podczas klęsk żywiołowych.

AI pomoże radiologom. AGH opracowała nowe narzędzie diagnostyczne

Szerokie konsorcjum nauki i biznesu

Fabryka AI to przedsięwzięcie o szerokim zasięgu. Współpracują w nim m.in. AGH, Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Warszawski, Politechniki Wrocławska i Gdańska, NASK, OPI, Instytut SANO, Instytut Matki i Dziecka oraz Krakowski Park Technologiczny. "To powoduje, że mamy ogromne kompetencje, które pozwolą nam zrealizować ten projekt tak, jak go założyliśmy" – podkreśla Marek Magryś.

Polskie modele językowe Bielik i PLLuM

W Cyfronecie już powstają konkretne rozwiązania. Jednym z nich jest Bielik, model językowy stworzony z myślą o polskim kontekście kulturowym. "W kolejnych wersjach Bielika będziemy w stanie jeszcze lepiej zgłębić tajemnicę barszczu, rolady śląskiej i innych lokalnych specyfików" – mówi Magryś.

Drugim projektem jest PLLuM, budowany na zlecenie Ministerstwa Cyfryzacji, który ma wspomagać administrację państwową. Oba modele mają być trenowane z użyciem superkomputerów Cyfronetu.

Proces trenowania modeli to praca wymagająca zarówno informatyków, jak i językoznawców. – „Garbage in, garbage out” – przypomina dyrektor Cyfronetu, podkreślając, że jakość danych decyduje o jakości modelu.

AI w służbie technologii kosmicznych

Nowo powołany na AGH Wydział Technologii Kosmicznych współpracuje z Cyfronetem w zakresie przetwarzania danych satelitarnych. "Wydział zapewnia nam pole, na którym nasze superkomputery mogą pokazać pełnię możliwości. Z kolei oni potrzebują mocy obliczeniowej i wiedzy, jak swoje cele osiągnąć najefektywniej" – tłumaczy Magryś.

Europejska AI – zaufana, przejrzysta i odpowiedzialna

Projekt Gaia AI jest częścią programu GAIA-EFA, w ramach europejskiej strategii budowy suwerennej sztucznej inteligencji. "Chcemy, by model znał historię świata tak, jak uczymy jej w szkołach, i by rozumiał europejskie języki i konteksty. Amerykańskie modele często nie oddają naszego sposobu komunikacji" – zauważa dyrektor Cyfronetu.

Superkomputer i ekologiczna moc obliczeń

Sercem Gaia AI Factory będzie nowy superkomputer, który trafi do Krakowa w połowie 2027 roku. Ma on przyspieszyć rozwój polskich modeli AI i zapewnić niezależność od globalnych centrów danych.
Projekt o wartości 70 mln euro finansowany jest w modelu 50/50 – połowę środków stanowią fundusze unijne, drugą połowę krajowe. "To największy projekt w historii Cyfronetu. Chcemy, by był też jednym z najbardziej efektywnych energetycznie systemów w Europie" – mówi Magryś.

Czy to AI zatrudni nas w firmie? Prof. Spurek: "Spokojnie, na samym końcu i tak pojawi się stary, dobry człowiek"

Kraków centrum polskiej sztucznej inteligencji

Choć, jak przyznaje Marek Magryś, „serce polskiej AI jest rozproszone”, to Kraków i AGH stają się jej kluczowym ośrodkiem. "Mamy nadzieję, że uda nam się zbudować rozproszone centrum, którego dźwięki będzie słychać po całym Krakowie" – podsumowuje dyrektor Cyfronetu.

Autor:

Jacek Bańka

Komentarze (0)

Brak komentarzy

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

Fabryka sztucznej inteligencji w AGH. Kraków stawia na suwerenną europejską AI

PLLuM

AI dla zdrowia, kosmosu i języka

Szerokie konsorcjum nauki i biznesu

Polskie modele językowe Bielik i PLLuM

AI w służbie technologii kosmicznych

Europejska AI – zaufana, przejrzysta i odpowiedzialna

Superkomputer i ekologiczna moc obliczeń

Kraków centrum polskiej sztucznej inteligencji

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Nafciarze i Biała Gwiazda w natarciu – kto zabłyśnie dziś wieczorem? (TRANSMISJA)

Krakowscy muzealnicy o kradzieży w Luwrze. Czy nasze zbiory są bezpieczne?

Turcja na Bałkanach: między soft power a sprzedażą dronów

Trzeci most na Sole prawie gotowy. To bardzo dobra wiadomość dla Oświęcimia

Zamiast wulgaryzmów – sztuka. Murale zmieniają Osiedle Chemików w Oświęcimiu. ZDJĘCIA

Będą nowe żaluzje w Sukiennicach. Wykonają je rzemieślnicy z Pragi

Kiedy pomoc staje się przekroczeniem granic. O potrzebach i słuchaniu siebie nawzajem