Co nam zostało w ciele po milionach lat ewolucji?

Ewolucja człowieka to historia stopniowych zmian, które pozostawiły w naszym ciele wiele śladów po odległych przodkach. Niektóre z nich – jak kość ogonowa czy zęby mądrości – nie pełnią już znaczącej funkcji, ale pozostają materialnym dowodem tego, jak bardzo zmieniały się nasze ciała, dieta oraz sposób funkcjonowania w środowisku.

Współczesny człowiek ma zredukowane kły, ponieważ wraz ze zmianą diety i odejściem od dominującej roli surowego, twardego pokarmu, kły stopniowo się zaokrągliły i skurczyły. U ludzi współczesnych pełnią raczej funkcję symboliczną niż użytkową. Co ciekawe, Urbaniak zwraca uwagę, że u współczesnych naczelnych – pawianów czy goryli – kły pełnią funkcje zarówno pokarmowe, jak i społeczne, służąc m.in. do odstraszania przeciwników. To pokazuje, że nie zawsze są one narzędziem typowo drapieżniczym i służącym jedynie mięsożerności.

Zęby mądrości

To jedna z najbardziej problematycznych pamiątek ewolucyjnych. Dla naszych przodków były niezbędne: wzbogacały aparat żucia, umożliwiając zgniatanie twardych roślin.Dziś – jako gatunek – jemy zupełnie inaczej, a nasze szczęki są mniejsze. W efekcie trzeci trzonowiec, dawniej ważny element uzębienia, stał się przeżytkiem i bardzo często musi być usuwany chirurgicznie.

Kość ogonowa to kolejny wyrazisty przykład. Nasi bardzo odlegli przodkowie mieli ogon, który pomagał w poruszaniu się po koronach drzew, w utrzymaniu równowagi i w chwytaniu gałęzi.Kiedy wykształciła się dwunożność, ogon przestał być potrzebny. Urbaniak podkreśla, że adaptacje tego typu mogły zanikać bardzo powoli – w skali setek tysięcy lub milionów lat – i dlatego do dziś zachowujemy ich szczątkowe fragmenty.

Wyrostek robaczkowy to ewolucyjna pozostałość po czasach, gdy duża część naszej diety była roślinna i wymagała dłuższego trawienia. Wtedy jelito ślepe było znacznie większe i pełniło ważną funkcję. Dzisiaj przetrwała tylko niewielka kilkucentymetrowa jego wypustka, która – choć już nie spełnia pierwotnej roli – nadal pozostaje w naszych ciałach.

Laktoza: przykład ewolucji wciąż trwającej

Ciekawą pozostałością – jak zauważa prof. Urbaniak– jest również nietolerancja laktozy, naturalna cecha wszystkich ssaków, które po okresie niemowlęcym przestają trawić cukry mleczne. U części populacji ludzkiej (m.in. europejskiej) wykształciła się jednak wtórna tolerancja na laktozę, związana z udomowieniem bydła i spożywaniem mleka. To przykład adaptacji, która powstała niezwykle szybko – w ciągu zaledwie kilku tysięcy lat.

Ewolucja nie tworzy ideałów.Nie jest progresem ku doskonałości.
Oznacza to, że organizmy – w tym ludzie – są efektem długiego procesu prób i błędów, w którym liczy się przede wszystkim zdolność do przeżycia i rozmnażania.Dlatego w naszych ciałach przetrwały struktury, które nie mają już zastosowania, ale kiedyś były warunkiem przetrwania.

Tematy: zwierzęta naczelne ewolucja zęby mądrości kły

Autor:

Anna Piekarczyk

Komentarze (0)

Brak komentarzy

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

Co nam zostało w ciele po milionach lat ewolucji?

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze