Ciekawość świata nie zna wieku – filozofowanie z dziećmi

Dzieci filozofują, czy są filozofami? Jak wspierać naturalną ciekawość najmłodszych? Jak rozmawiać z nimi o rzeczach naprawdę ważnych i dlaczego filozofia może być dla dziecka tak samo ważna jak sport czy matematyka? W Magazynie Familijnym rozmawiamy z Olgą Pałką, edukatorką filozoficzną, o tym, jak reagować, kiedy dziecko pyta o sens życia, dlaczego warto czasem przyznać „nie wiem” i jak jedno proste pytanie może stać się początkiem wielkiej przygody myślowej. Zaprasza Wioletta Gawlik.

fot. Wioletta Gawlik

Posłuchaj rozmowy:

Rozmowa dotyczy sensu filozofii w życiu dzieci oraz sposobów wprowadzania filozofowania zarówno w edukacji, jak i w codziennych rodzinnych rozmowach.

Dlaczego dzieciom jest potrzebna filozofia?

Ola Pałka podkreśla, że dzieci mają naturalną skłonność do filozofowania: potrafią się dziwić, zachwycać światem i stawiać fundamentalne pytania. Filozofia w ich przypadku nie jest akademicką dyscypliną, a raczej sztuką myślenia, stylem życia, otwartością na pytania i poszukiwaniem sensu. Dorosłym ta zdolność z czasem zanika — dlatego to właśnie dorośli powinni uczyć się filozofii od dzieci.

Jak wspierać filozofowanie u dzieci?

Najważniejsze to nie ignorować dziecięcych pytań, nawet jeśli wydają się trudne. Warto przyznać „nie wiem”, ale dodać „poszukajmy odpowiedzi razem”.
Ola Pałka proponuje, aby dorośli spróbowali spojrzeć na świat oczami dziecka — lub „kosmity”, który widzi wszystko po raz pierwszy.

Jak prowadzić filozoficzne rozmowy?

Kluczową metodą jest dyskusja oparta na jednym pytaniu lub jednym pojęciu, np. „Czym jest piękno?”, „Czym jest szacunek?”, „Czym jest szczęście?”.
Edukator lub nauczyciel moderuje rozmowę, ale dzieci same prowadzą tok rozumowania. Pomagają pytania pomocnicze:
– „Dlaczego tak sądzisz?”
– „A kto myśli inaczej?”
– „Jak zdefiniowalibyśmy to pojęcie?”

Inspiracją mogą być zarówno klasyczne teksty (Pinokio, Piotruś Pan, baśnie), jak i codzienne sytuacje — nawet książeczka „Tupcio Chrupcio” może być pretekstem do rozmowy o sensie odżywiania.

Książki „Świat Zosi” jako narzędzie filozoficzne

Książki Pałki powstały z potrzeby stworzenia materiałów, które wprowadzą dzieci w świat refleksji.
Po każdym rozdziale znajdują się pytania do wspólnej rozmowy z dzieckiem — mają pomóc rodzicom i nauczycielom w rozpoczęciu filozoficznej dyskusji.

Jak filozofować na lekcjach różnych przedmiotów (nawet W-F-u)?

Można to robić wszędzie, zadając pytanie o sens danego działania:
– „Po co jest W-F?”
– „Dlaczego ruszamy się?”
– „Co to znaczy być zdrowym?”
Takie pytania otwierają rozmowę o potrzebach człowieka, ciele, dobrostanie i celu edukacji w ogóle.

Autor:

Wioletta Gawlik-Janusz

Komentarze (0)

Brak komentarzy

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe