Audycja z dn. 14.02.2021 r.

ZAGADKA REGIONALNA (14.02.)

O ujarzmieniu powodującego groźne powodzie Dunajca zaczęto myśleć już pod koniec I wojny światowej.

Inicjatorem budowy zapory na rzece i autorem pierwszego projektu oraz stałym konsultantem w czasie budowy zapory był inżynier urodzony w 1874 r. we LWOWIE, profesor hydrotechniki, który po I wojnie światowej zamieszkał w WARSZAWIE, a po II wojnie w GDAŃSKU.

Projekt opracował w latach dwudziestych XX w. ale jego realizacja rozpoczęła się dopiero w 1935 r. Przyspieszyła ją katastrofalna powódź z roku 1934.

Rok 1939.  (fot. Henryk Poddębski - Narodowe Archiwum Cyfrowe/Wikipedia)

Miejsce budowy zapory wybrano w najwęższym miejscu pogórskiego przełomu Dunajca we wsi ROŻNÓW, pomiędzy cyplem góry Łazy (323 m n.p.m.), nazywanym również Łaziska, a stromym, zalesionym, wygiętym na kształt podkowy szczytem północnym Ostrej Góry (459 m n.p.m.).

Zapora ma 550 m długości, jej szerokość w koronie wynosi 9 m, a wysokość 32,5 m.

Proszę podać imię i nazwisko tego profesora hydrotechniki, który zmarł w 1948 r. podczas pobytu w sanatorium w RABCE i został pochowany na tamtejszym cmentarzu.

TELEFON:       (12)  2-00-33-33

ADRES INTERNETOWY: [email protected]

                                      do godz. 7.30 dnia 14.02.2021 r.

UPOMINKI:

album „SACHA STAWIARSKI. MALARSTWO”

przewodnik „ BARDEJÓW”

książka „WYKLĘTE ŻYCIORYSY” Jolanty Drużyńskiej i Stanisława M.Jankowskiego

tom 8 „ ROCZNIKA BABIOGÓRSKIEGO”

książka Marcina Urbana „ LEGENDA O KRAKOWSKIM OBWARZANKU”.

Jest wiernym słuchaczem Radia Kraków, a w niedzielne poranki "Pejzaży regionalnych".

Tarnowianin ANTONI KOŁODZIEJ (rocznik 1936) znany jest w mieście ze swojej działalności w Polskim Związku Żeglarskim. Jest kapitanem jachtowym oraz instruktorem żeglarskim.

Tym razem opowiada o swoim ojcu TADEUSZU KOŁODZIEJU (1898 - 1941), który był ostatnim przed II wojną światową wiceprezydentem Tarnowa (wraz z Zygmuntem Silbigierem), za czasów prezydentury w mieście MIECZYSŁAWA BRODZIŃSKIEGO (1934-1939).

Tadeusz Kołodziej (w środku) jak Król Kurkowy Towarzystwa Strzeleckiego Bractwa Kurkowego w Tarnowie.

Był pochodzącym z Krakowa prawnikiem, któremu w tarnowskim magistracie podlegały sprawy inwestycyjne.

Wraz z Wicepremierem i Ministrem Skarbu EUGIENIUSZEM KWIATKOWSKIM (z lewej) na schodach Kasyna w Mościcach 20.X.1935 r.

Po wybuchu II wojny światowej Tadeusz Kołodziej ewakuował się z rodziną na wschód, w nadziei przedostania do Rumuni, ale wobec agresji Sowietów powrócił do Tarnowa.

Działał w konspiracji w strukturach tworzącego się podziemia niepodległościowego, ale został zdemaskowany, aresztowany i wywieziony drugim transportem więźniów z Tarnowa do niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego "KL Auschwitz", gdzie został zamordowany w 1941 r.

Posłuchaj!

(fot. Christophoros 43 / Wikipedia)

Rabacja chłopska 1846. Obraz pędzla Jana Lorenowicza ( 1821-1895) Muzeum w Dołędze (oddział Muzeum Okręgowego w Tarnowie).

(fot.Pesell/Wikipedia).

Znawca historii Galicji MICHAŁ KOZIOŁ przypomina o przypadającej w drugiej połowie lutego 175. rocznicy rzezi galicyjskiej, tak zwanej " RABACJI GALICYJSKIEJ 1846 r."

Rabację wiąże ściśle z przebiegiem Rewolucji Krakowskiej i wskazuje na sprytną manipulację austriackiego zaborcy, który wmówił chłopom, że szlachta, posiadacze ziemscy, tak zwani "Polocy" chcą ich wymordować z pomocą Hangielczyków (Anglików), którzy nadlecą balonami.

Posłuchaj!

Prof. dr hab. ANDRZEJ POMIANOWSKI Tenczynek 2019 r.  (fot ze zbiorów rodzinnych)

Autorka wielu publikacji o historii Ziemi Krzeszowickiej MARIA OSTROWSKA, emerytowany pedagog Liceum Ogólnokształcącego w tym mieście, kontynuuje opowieść o mieszkańcach "Bajdówki", willi w TENCZYNKU, zakupionej w 1918 r. przez Andrzeja Bajdę.

Jego wnukiem był aktor Bogumił Kobiela, syn młodszej córki Krystyny.

Jego wnukiem jest syn starszej córki Janiny, prof. ANDRZEJ POMIANOWSKI (ur.1922 r. Lwów) fizyk i chemik związany z Polską Akademią Nauk, który od lat mieszka w tenczyńskiej "Bajdówce"

Posłuchaj!

(fot. MARIAN LEWICKI)

fot.  http://www.klubgaja.pl/news/1244

DULCZA WIELKA - to wieś w gminie Radomyśl Wielki koło MIELCA, obecnie w województwie podkarpackim.

W latach 1975 - 1998 gmina Radomyśl Wielki, a więc i Dulcza Wielka należała do województwa tarnowskiego.

W latach dziewięćdziesiątych kilkakrotnie byłem z mikrofonem w Dulczy Wielkiej, ale wtedy nikt mi nie pokazał Lipy św. Jana Nepomucena.

To lipa drobnolistna wysoka na ponad 15 metrów, w obwodzie mierzy 430 cm, szeroko, bo na 25 m rozkłada konary, a jej wiek ocenia się na 150 -170 lat.

Okoliczni mieszkańcy nazywali ją "wiejską dobrodziejką", bo dawała pracującym w polu cień, wędrowcom wypoczynek a pszczołom pożytek. Obok lipy stoi kapliczka św. Jana Nepomucena.

W ubiegłym roku Lipa św. Jana Nepomucena z DULCZY WIELKIEJ w gminie Radomyśl Wielki uzyskała tytuł polskiego "DRZEWA ROKU" , a teraz staje do rywalizacji o tytuł "Europejskiego Drzewa Roku 2021".

Łatwo nie będzie bo europejscy konkurenci, wyłonieni w krajowych konkursach to " drzewa – weterani", np. tysiącletni włoski platan rosnący na wybrzeżu Morza Tyrreńskiego.

Ale próbować warto, można poklikać w internecie i zagłosować na nasze polskie drzewo.

Zachęca do tego organizator polskiej edycji konkursu (już od 10 lat) Klub GAJA - organizacja ekologiczna z siedzibą w WILKOWICACH koła BIELSKA - BIAŁEJ.

A ja informację o lipie z Dulczy Wielkiej i o konkursie otrzymałem mailem z BOSTONU, od słuchacza pana Józefa Zająca, który pochodzi z pobliskiego SŁUPCA w gminie SZCZUCIN.

Ze SŁUPCA do Dulczy to tylko około 25 km. A z Bostonu do Dulczy... trochę daleko, ale jest internet.

Do końca lutego, tylko do końca lutego można głosować w internecie.  

ZAGŁOSUJ NA POLSKIE DRZEWO na https://www.treeoftheyear.org/PL
 

Łęki na mapie Księstwa Oświęcimskiego i Zatorskiego - mapa Abrahama Orteliusa z 1603.  (fot.Wikipedia)
 

ŁĘKI - to jedna z najmniejszych miejscowości gminy KĘTY w powiecie oświęcimskim.

W 1564 r. Łęki wraz z księstwami oświęcimskim i zatorskim znalazły się w granicach Korony Królestwa Polskiego.

(fot. Karol Bayer/Wikipedia)

W II połowie XIX w. dobra łęckie zakupił prawnik i publicysta ANTONI WROTNOWSKI (1823 - 1900), który choć krótko gospodarował w Łękach zapisał się złotymi zgłoskami w historii wsi.

W Łękach odwiedził go między innymi HENRYK SIENKIEWICZ.

Co sprowadziło go do Łęk? - wyjaśnia ŁUKASZ GIERUSZCZAK z Muzeum Regionalnego w KĘTACH.

Posłuchaj!