Ataki na lekarzy to nie "wybryk kulturowy", to realne zagrożenie

Jacek Bańka
O tym się mówi
Środa, 2025.05.14

- Ochrony medykom nie zapewni zaostrzenie kar, ale szybkie i skuteczne działania organów państwowych - mówił w rozmowie z Jackiem Bańką profesor Andrzej Matyja, były prezes Naczelnej Izby Lekarskiej. Jak podkreślił, hejt w internecie to nie incydent, ale realne zagrożenie.

Zdjęcie ilustracyjne, fot. Pixabay

Temat zdrowia na marginesie kampanii Mimo że ochrona zdrowia jest priorytetem społecznym, kandydaci prezydenccy unikają tego tematu. Zdaniem prof. Matyi brakuje konkretów, a ogólniki i skrajne postulaty są nierealne do wdrożenia.
Niskie nakłady i brak spójnej polityki zdrowotnej Polska przeznacza zaledwie 4,8% PKB na zdrowie – znacznie poniżej średniej unijnej. Partie i kandydaci nie prezentują spójnych strategii, a zmiany polityczne destabilizują system.
Potrzeba obowiązków pacjenta System kładzie nacisk na prawa pacjentów, ignorując obowiązki. Brak odwoływania wizyt, unikanie badań profilaktycznych – to wszystko generuje koszty i blokuje dostęp do świadczeń.
Konieczność wspierania profilaktyki Większość środków trafia do leczenia terminalnego, zamiast na profilaktykę. Prof. Matyja proponuje system nagród (np. obniżone składki) dla pacjentów dbających o zdrowie i wykonujących badania.
Ochrona medyków i egzekucja prawa Zagrożenia wobec pracowników służby zdrowia narastają. Kluczowe jest szybkie i skuteczne działanie państwa – policji, prokuratury i sądów – wobec agresji i hejtu, również w internecie.

Posłuchaj rozmowy

Ochrona zdrowia na marginesie kampanii prezydenckiej

Mimo że dostęp do świadczeń zdrowotnych niezmiennie pozostaje priorytetem dla Polaków, w kampanii wyborczej temat ochrony zdrowia nie zajmuje wiele miejsca. Prof. Andrzej Matyja, były prezes Naczelnej Izby Lekarskiej, wskazywał, że zdrowie pojawia się w narracjach kandydatów raczej symbolicznie i powierzchownie.

Debata prezydencka: Kawalerka Nawrockiego, aborcja, wojna w Ukrainie

Sprawa zdrowia wybrzmiewa raczej punktowo. Z wyjątkiem bardzo ogólnikowych sformułowań, które głosi pani Biejat i radykalna zmiana w słowach pana Zandberga, która jest nie do zrealizowania

- podkreślił ekspert. Przypomniał, że w wyborach w 2020 roku Szymon Hołownia mówił o konieczności zwiększenia nakładów na służbę zdrowia.

Szymon Hołownia zapowiadał nawet referendum w tej sprawie, a teraz był autorem zmniejszenia składki zdrowotnej od jednej grupy składkowiczów. Pan prezydent Duda w kampanii mówił o stworzeniu funduszu medycznego i stworzył go, ale podstawą tego funduszu miało być leczenie chorych nowotworowych i leczenie chorób rzadkich, zwłaszcza u dzieci. Obecnie, wsłuchując się w wystąpienia kandydatów, nie przebija się zdrowie do głównego nurtu w żadnej wypowiedzi

- mówił prof. Matyja.

Nakłady na zdrowie w Polsce na tle Europy

Polska przeznacza zaledwie 4,8% PKB na ochronę zdrowia, podczas gdy średnia unijna to 9%. W przeliczeniu na mieszkańca to 1900 euro – znacznie mniej niż w Czechach (2900) czy Niemczech (5300).

Profesor zauważył, że mimo tego dramatycznego stanu, temat zdrowia nie znajduje się w centrum debat kandydatów – także dlatego, że wymaga trudnych decyzji i konkretnych rozwiązań, a nie tylko deklaracji:

Wszyscy wiedzą, że same wielkie słowa nic nie zmienią, a konkretów brak. Panu Rafałowi Trzaskowskiemu trudno atakować własny rząd de facto, a wiemy, że jest zapaść w ochronie zdrowia. Można oczywiście krytykować poprzednią ekipę, tylko że poprzednia ekipa mówi, że nie było tak źle, że zapaść nastąpiła w tej chwili. Zrzucanie odpowiedzialności za niewydolny system ochrony zdrowia z jednego polityka na drugiego nie prowadzi do niczego.

Składka zdrowotna i brak systemowej refleksji

W rozmowie poruszono także temat kontrowersji wokół składki zdrowotnej – jej obniżenie dla przedsiębiorców stało się gorącym punktem debaty. Prof. Matyja zauważył, że temat był instrumentalizowany politycznie, a po kampanii może zostać zapomniany.

Wskazał również na brak spójnej i konsekwentnej polityki zdrowotnej – przykładem są sprzeczne decyzje polityków z różnych opcji, które zmieniają się z kadencji na kadencję.

Prawa pacjenta – ale gdzie obowiązki?

Prof. Matyja zwrócił uwagę na fundamentalny problem systemu: dominację praw pacjenta bez towarzyszących im obowiązków.

Zaznaczył, że brak odpowiedzialności obywateli (np. nieodwoływanie wizyt) generuje straty i paraliżuje system.

Zaproponował, by rozważyć model, w którym pacjenci dbający o profilaktykę mogliby liczyć na korzyści – np. obniżoną składkę zdrowotną. Zamiast kar, proponował system nagród za prozdrowotne postawy.

Za mało profilaktyki, za dużo naprawiania

Profesor Matyja wskazał też na problem niewydolnego systemu profilaktyki. Aż 80% środków funduszu zdrowia trafia do 20% chorych – głównie w końcowej fazie życia. Zamiast tego należałoby inwestować we wczesne wykrywanie chorób, co byłoby tańsze i skuteczniejsze. Kluczem miałoby być upowszechnienie obowiązkowych badań dostosowanych do wieku pacjenta.

Gdyby pacjent w zależności od wieku realizował zasady badań profilaktycznych, efektywność leczenia byłaby zdecydowanie lepsza i finansowo by się to opłacało. Jeżeli pacjent jest pacjentem karnym, w tym dobrym słowa znaczeniu, i wie, że profilaktyka to jest fundament jego zdrowia, a 50% naszego zdrowia zależy od nas samych, i gdyby realizował zalecane badania profilaktyczne, to on byłby tańszy dla systemu i łatwiejszy do leczenia. Takiemu pacjentowi można byłoby obniżyć składkę zdrowotną

- podkreślał ekspert.

Bezpieczeństwo medyków i egzekwowanie prawa

Komentując przypadki przemocy wobec pracowników służby zdrowia, prof. Matyja apelował o sprawne działanie państwa – szybkie postępowania karne, nieuchronność kary i wsparcie dla lekarzy hejtowanych i atakowanych:

Egzekucja prawa, szybkość działania najlepiej wpłyną na świadomość ludzi i zdolności do refleksji.

Marsz Milczenia przeciw przemocy. "Zginął, bo ratował"

Profesor podkreślił, że to organy państwowe, a nie sami obywatele, powinny zapewniać skuteczną ochronę – również w internecie.

Jeżeli wszyscy hejtowicze będą wiedzieć, że nie wolno bezkarnie pluć na lekarzy, fałszywie ich oskarżać, grozić, omawiać. Już nie mówię o próbach pobicia, czy też jak w Szpitalu Uniwersyteckim zabicia, to każdy, każdy zastanowi się, co napisze w internecie.

Zdaniem eksperta, przemoc w internecie stanowi realne zagrożenie:

Przemoc i hejt są traktowane w internecie nie jako wykroczenie czy przestępstwo, tylko jako wybryk, wybryk kulturowy. A my jako zwykli obywatele nie mamy narzędzi do ustalenia sprawcy tego hejtu w internecie i usunięcia wpisów. Może to zrobić dla nas państwo, czyli policja, prokuratura i sądy. To jest najważniejszy element. Apelujemy, żeby każdy lekarz mógł korzystać z ochrony prawnej jak funkcjonariusz publiczny.

Prof. Matyja podkreślił, że system ochrony zdrowia wymaga ponadpartyjnego porozumienia, odważnych decyzji i konsekwencji. Bez systemowych reform, świadomości pacjentów oraz realnych inwestycji, żadna kampania – i żaden kandydat – nie rozwiąże problemu chronicznej niewydolności zdrowia publicznego w Polsce.

Tematy: wybory prezydenckie 2025 zabójstwo lekarza w Krakowie

Autor:

Jacek Bańka

Komentarze (2)

pacjent

2025-05-20

Brak prawdziwych komentarzy

racjonalista

2025-05-15

Dokładnie, przyczyną ostatnich glośnych zabójstw i ataków nie są przepisy prawa, ani to że Polska miałaby być rzekomo niebezpiecznym państwem. Przyczyną jest szczucie jednych ludzi na drugich i budowanie atmosfery strachu.

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

Ataki na lekarzy to nie "wybryk kulturowy", to realne zagrożenie

Ochrona zdrowia na marginesie kampanii prezydenckiej

Nakłady na zdrowie w Polsce na tle Europy

Składka zdrowotna i brak systemowej refleksji

Prawa pacjenta – ale gdzie obowiązki?

Za mało profilaktyki, za dużo naprawiania

Bezpieczeństwo medyków i egzekwowanie prawa

Komentarze (2)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Bartosz Ryt w Zarządzie Polskiego Związku Piłki Nożnej

Tadeusz Duda wciąż na wolności. Ekspert: „To człowiek nieprzewidywalny. Gotowy na wszystko"

Konsultacje pod tezę? Miasto pyta o rowery i hulajnogi w tramwajach, aktywiści krytykują

Burmistrz Wieliczki bez absolutorium i wotum zaufania

Kraków tańczy! Rusza ULICA Festival – jeden z najstarszych festiwali ulicznych w Europie

Jest nagroda za wskazanie miejsca pobytu Tadeusza Dudy

Kraków tańczy! Rusza ULICA Festival – jeden z najstarszych festiwali teatrów ulicznych w Europie

Szykuje się kontrola w spółce Trasa Łagiewnicka SA

Wschodnia obwodnica Tarnowa: wiceminister infrastruktury obiecuje zmiany w ustawie

Wielkopowierzchniowe banery wzdłuż wjazdu do Zakopanego będą znikać?

Nowe Idee: „Dostatek” – czy państwo jeszcze potrafi zapewnić dobrobyt?

Prokurator o tragedii w Starej Wsi: „Nie wystarczy ustawa. Bez sygnału od ludzi nic się nie zmieni”

Ataki na lekarzy to nie "wybryk kulturowy", to realne zagrożenie

Ochrona zdrowia na marginesie kampanii prezydenckiej

Nakłady na zdrowie w Polsce na tle Europy

Składka zdrowotna i brak systemowej refleksji

Prawa pacjenta – ale gdzie obowiązki?

Za mało profilaktyki, za dużo naprawiania

Bezpieczeństwo medyków i egzekwowanie prawa

Komentarze (2)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Bartosz Ryt w Zarządzie Polskiego Związku Piłki Nożnej

Tadeusz Duda wciąż na wolności. Ekspert: „To człowiek nieprzewidywalny. Gotowy na wszystko"

Konsultacje pod tezę? Miasto pyta o rowery i hulajnogi w tramwajach, aktywiści krytykują

Burmistrz Wieliczki bez absolutorium i wotum zaufania

Kraków tańczy! Rusza ULICA Festival – jeden z najstarszych festiwali ulicznych w Europie

Jest nagroda za wskazanie miejsca pobytu Tadeusza Dudy

Kraków tańczy! Rusza ULICA Festival – jeden z najstarszych festiwali teatrów ulicznych w Europie

Szykuje się kontrola w spółce Trasa Łagiewnicka SA

Wschodnia obwodnica Tarnowa: wiceminister infrastruktury obiecuje zmiany w ustawie

Wielkopowierzchniowe banery wzdłuż wjazdu do Zakopanego będą znikać?

Nowe Idee: „Dostatek” – czy państwo jeszcze potrafi zapewnić dobrobyt?

Prokurator o tragedii w Starej Wsi: „Nie wystarczy ustawa. Bez sygnału od ludzi nic się nie zmieni”

Kontakt

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Wyślij opinię