Architektura, która daje schronienie

Shigeru Ban udowadnia, że architektura może ratować życie. Japoński laureat Nagrody Pritzkera tworzy budynki z papieru, tektury i drewna, projektując nie tylko muzea i rezydencje, lecz także tymczasowe schronienia dla ofiar katastrof i wojen. Jego prace łączą estetykę z empatią. O tym, czym dzisiaj powinna być architektura i komu ma służyć w rozmowie z Sylwią Paszkowską, opowiedział Dominik Lisik, kurator wystawy "Shigeru Ban. Architektura i działania społeczne" w krakowskim Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha.

Fot. Materiały prasowe Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha/ Paper Temporary Shelter, Filipiny, 2014, fot. Voluntary Architects Network

Projektowanie dla ludzi

Shigeru Ban jest jednym z najwybitniejszych architektów żyjących i aktywnie działających. Rozwija swoje portfolio w kierunku architektury humanitarnej, projektując schronienia i tymczasowe struktury dla osób dotkniętych katastrofami, konfliktami i przymusowymi migracjami. Zasłynął przede wszystkim z projektów wykorzystujących materiały ekologiczne – papier, tekturę i drewno. To z nich powstają jego tymczasowe domy i systemy z papierowych rur, które pomagają ludziom odnaleźć odrobinę prywatności w sytuacjach ekstremalnych: w halach, szkołach, tymczasowych obozach. – Czy drewno jest materiałem ekologicznym? Zawsze będę się upierał, że tak, ponieważ dobrze użyte drewno jest w stanie wytrwać bardzo wiele lat – mówi Dominik Lisik.

Shigeru Ban od początku swojej kariery szukał równowagi między estetyką a etyką projektowania. W jego dorobku znajdziemy zarówno luksusowe rezydencje i centra kultury, jak i tymczasowe szkoły, schronienia czy domy z papierowych rur. Na wystawie zaprezentowane zostały dwa główne nurty jego twórczości – architektura technologiczna i architektura humanitarna. Wszystkie te projekty łączy szacunek dla natury i człowieka.

Architekt proponuje pewne tymczasowe rozwiązania wykonywane z materiałów ekologicznych, które pomagają zachować podstawowe prawa człowieka m.in. do prywatności. Są to schronienia w postaci namiotów lub parawanów – mówi Dominik Lisik.

(cała rozmowa do posłuchania)

Fot. Materiały prasowe Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha

1 / 8

Wystawa Shigeru Bana to pierwsza w Polsce prezentacja twórczości laureata Nagrody Pritzkera (architektonicznego Nobla).

Pritzker to nagroda nie tylko najważniejsza w świecie architektury. To jedna z najważniejszych nagród, jakie są. Jest rzadko przyznawana wybranym architektom. Kierunek, który obrało jury, czyli nagradzanie w ostatnich latach twórców zajmujących się działaniami prospołecznymi, jest ewidentnym sygnałem dla całego środowiska architektonicznego, że warto spojrzeć w stronę osób poszkodowanych. Być może to czas na architekturę społeczną.

Powinniśmy upominać się o architekturę bardziej ludzką – muzea, centra kultury, budynki, które nie tylko służą, ale też niosą wartość symboliczną i społeczną. Shigeru Ban, mimo światowej sławy pozostaje człowiekiem otwartym i bezpośrednim. Wszystkie projekty wychodzą spod jego ręki, każdy szkic jest autorski. Nie tylko projektuje budynki, projektuje relacje między człowiekiem a przestrzenią. Jego architektura nie aspiruje do wieczności. Jest tymczasowa, lekka, efemeryczna, ale właśnie dlatego tak potrzebna. W świecie, który coraz częściej doświadcza katastrof i migracji, prawdziwym luksusem nie jest marmur, lecz kawałek spokojnej przestrzeni, w której można być sobą.

Wystawa "Shigeru Ban. Architektura i działania społeczne" w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha od 26.10.2025 r. do 03.05.2026 r.

Dominik Lisik/fot. Sylwia Paszkowska

Autor:

Sylwia Paszkowska

Komentarze (0)

Brak komentarzy

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

Architektura, która daje schronienie

Projektowanie dla ludzi

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Kolejowa na finiszu – ostatnia warstwa asfaltu już na drodze

Tragedia w Bukownie koło Olkusza. Nie żyje 65-letni mężczyzna

Jest promesa, będzie dotacja. Bazylika Na Skałce przejdzie solidny remont

Korki, protesty i obawy. Którędy poprowadzi obwodnica DK79?

Skąd się wzięło stado dzików na autostradzie A4? Drogowcy wyjaśniają

Troje do pary - o co chodzi w sakramencie małżeństwa

Nowy Targ. Zranił nożem znajomego, znęcał się nad bratem, dostał zarzuty

Zabił źrebię, by skrócić jego cierpienie. Teraz stanie przed sądem

Medale św. Krzysztofa przyznane - profesor historii, flisak, samorządowiec

"Nie przejmuj się". Jak realnie pomóc dziecku?

Aleja Słowackiego do zmiany? Mieszkańcy i aktywiści chcą przywrócić ulicy życie