40 lat temu do Zakopanego wjechał ostatni kursowy parowóz. ARCHIWALNE ZDJĘCIA

Podhale
Czwartek, 2015.12.03 09:13 ( Edytowany Poniedziałek, 2021.05.31 02:50 )

Historia trasy kolejowej do Zakopanego sięga końca XIX wieku, ale dopiero od 40 lat szlak kolejowy pod Tatry jest zelektryfikowany. Rekord czasu przejazdu na trasie Kraków–Zakopane ustanowiony przez Luxtorpedę w 1936 roku nie został do tej pory pobity.

Luxtorpeda. źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe

Luxtorpeda podhalańska, lata 30. XX w./fot: www.audiovis.nac.gov.pl

1 / 5

Linię kolejową pod Tatry zbudowano w 1899 r. staraniem hr. Władysława Zamoyskiego. Wówczas Zakopane stawało się modnym i szybko rozwijającym się kurortem. Parowóz pod Tatry zaczął przywozić rzesze turystów. Wcześniej do Zakopanego górale wozili turystów konnymi furkami. Już sama budowa trasy kolejowej budziła niepokój górali. „To była radykalna zamiana i kompletna rewolucja dla Podhala. Radykalnie w Zakopanem wzrosła liczba przybyszów i z jednej strony górale się cieszyli, bo mieli więcej gości, ale skończył się transport konny na trasie do Zakopanego i możliwość zarobkowania” – opowiadał PAP Maciej Krupa, autor książki „Kroniki zakopiańskie”, przewodnik i znawca historii Zakopanego.

W „Kronikach” opisywany jest zabawny incydent, kiedy przy pierwszym wjeździe parowozu do Zakopanego kilku fiakrów zdjęło portki i gołymi zadkami wypięło się w stronę maszynisty Otto Wolfa, na co on zareagował polewając ich wodą.

Z budową linii kolejowej pod Tatry wiąże się wiele opowieści. Jedna z nich mówi, że górale wieszczyli koniec świata po przyjeździe „ognistego diabła”. Mówiło się, że inżynier budujący linię do Zakopanego nazywał się Zeper i stąd rzekomo wzięła się pejoratywna nazwa turysty – ceper. To jednak nie znajduje potwierdzenia w źródłach. „Zakopane pod wpływem kolei zaczęło się zmieniać. Już po I wojnie światowej górale w Zakopanem przestali dominować, narastała liczba mieszkańców przyjezdnych” – mówił Krupa.

W latach 30. XX wieku na polskich torach pojawił się pociąg SAx 90080 znany jako Luxtorpeda. Ten aerodynamiczny spalinowy pociąg kursował na trasie do Zakopanego i w roku 1936 ustanowił rekord szybkości przejazdu na trasie Kraków – Zakopane na 2 godziny 18 minut. Do dzisiaj ten rekord nie został pobity. Obecnie pociąg tą trasę pokonuje w 3 godz. 49 minut. „To był pociąg marzenie, o niezwykłym kształcie niemającym odniesienia nawet we współczesnych pociągach. To było ogromne osiągnięcie, na miarę innych ważnych w II Rzeczpospolitej osiągnięć, jak budowa i rozwój portu w Gdyni, powstanie Centralnego Ośrodka Przemysłowego i szereg innych, a w tym świetle Luxtorpeda była na czasie” – zauważył Krupa.

Ostatni odcinek trasy z Chabówki do Zakopanego poprowadzony jest po stromych stokach, co powoduje znaczne ograniczenie prędkości pociągów. Przed elektryfikacją trasy, wagony musiał ciągnąć specjalny parowóz przystosowany do trudnego terenu. Ostatni raz taki specjalny parowóz OKz32 kursujący regularnie wjechał ze składem na zakopiańską stację 40 lat temu.

3 grudnia 1975 r. linia kolejowa pod Tatry została zelektryfikowana. Krupa jako świadek tamtego wydarzenia wspominał: „Na wjazd pierwszego pociągu elektrycznego do Zakopanego zorganizowano wielką uroczystość. Zwołano uczniów ze wszystkich szkół, pamiętam transparenty gloryfikujące komunizm. Pod naporem gapiów zawalił się daszek nad peronem, a milicjanci zaczęli biegać wokół dworca w obawie o jakąś prowokację”.

Współcześnie tylko okazjonalnie na zakopiańską stację przyjeżdża parowóz stacjonujący w skansenie w Chabówce i uruchamiany okazjonalnie jako specjalna atrakcja turystyczna. W latach 90. XX wieku zakopiański teatr Witkacego grał spektakl w wagonach retro ciągniętych przez oryginalny parowóz z lat 20. ubiegłego wieku.

(PAP/ko)

Komentarze (0)

Brak komentarzy

Najnowsze

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

Pod każdym materiałem na naszej stronie dostępny jest przycisk, dzięki któremu możecie Państwo wysyłać maile z opiniami. Wszystkie będą skrupulatnie czytane i nie pozostaną bez reakcji.

Opinie można wysyłać też bezpośrednio na adres [email protected]

Zapraszamy również do kontaktu z nami poprzez SMS - 4080, telefonicznie (12 200 33 33 – antena,12 630 60 00 – recepcja), a także na nasz profil na Facebooku oraz Twitterze

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

40 lat temu do Zakopanego wjechał ostatni kursowy parowóz. ARCHIWALNE ZDJĘCIA

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Piłkarski PP - Hutnik Kraków i Wisła Kraków zmierzą się w 1/16 finału. Zdecydowało o tym środowe losowanie.

Najlepsze polskie debiuty prozatorskie - nominacje do Nagrody Conrada

Najlepsze książki naukowe i humanistyczne- znamy nominacje do Nagrody im. Jana Długosza

Ponad 800 autorów na 28. Międzynarodowych Targach Książki w Krakowie

100 letni perkusista Saul Dreier zagrał w Krakowie. Posłuchaj reportażu "Happy Birthday Saul"

200 tysięcy na kółko biblijne. Samorząd Myślenic dofinansuje dodatkowe lekcje religii

Uczniowie nie chcą edukacji zdrowotnej? W wielu szkołach w Małopolsce zajęcia się nie odbędą

Policja szuka sprawców brutalnej bójki w autobusie w Trzebini. ZDJĘCIA

Awantura domowa w Tarnowie. 38-latek ranił bliskich nożem, zatrzymano też poszukiwaną kobietę

Deszczowy orszak profesorski na inaugurację 662. roku akademickiego

Krakowskie ZOO zmienia godziny zwiedzania

Obrazy, które uczą patrzeć na świat. 68. edycja World Press Photo

Obrazy, które uczą patrzeć na świat. 68. edycja World Press Photo

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

40 lat temu do Zakopanego wjechał ostatni kursowy parowóz. ARCHIWALNE ZDJĘCIA

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Piłkarski PP - Hutnik Kraków i Wisła Kraków zmierzą się w 1/16 finału. Zdecydowało o tym środowe losowanie.

Najlepsze polskie debiuty prozatorskie - nominacje do Nagrody Conrada

Najlepsze książki naukowe i humanistyczne- znamy nominacje do Nagrody im. Jana Długosza

Ponad 800 autorów na 28. Międzynarodowych Targach Książki w Krakowie

100 letni perkusista Saul Dreier zagrał w Krakowie. Posłuchaj reportażu "Happy Birthday Saul"

200 tysięcy na kółko biblijne. Samorząd Myślenic dofinansuje dodatkowe lekcje religii

Uczniowie nie chcą edukacji zdrowotnej? W wielu szkołach w Małopolsce zajęcia się nie odbędą

Policja szuka sprawców brutalnej bójki w autobusie w Trzebini. ZDJĘCIA

Awantura domowa w Tarnowie. 38-latek ranił bliskich nożem, zatrzymano też poszukiwaną kobietę

Deszczowy orszak profesorski na inaugurację 662. roku akademickiego

Krakowskie ZOO zmienia godziny zwiedzania

Obrazy, które uczą patrzeć na świat. 68. edycja World Press Photo

Obrazy, które uczą patrzeć na świat. 68. edycja World Press Photo

Kontakt

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Wyślij opinię