Nagroda Polskiej Agencji Prasowej im. Ryszarda Kapuścińskiego zostanie przyznana po raz siódmy. Polska Agencja Prasowa ustanowiła ją w 2010 roku, aby promować wartości bliskie Agencji i patronowi wyróżnienia. Nagroda honoruje najbardziej rzetelne, obiektywne i poprawne warsztatowo publikacje, spełniające najwyższe standardy wyznaczone przez ikonę polskiego reportażu. Przyznawana jest w czterech kategoriach - kapituła wybiera najlepsze spośród zgłoszonych materiałów tekstowych, fotograficznych, dźwiękowych oraz wideo.
Nominowani w kategorii tekst
O wygraną w kategorii tekst powalczy Ula Idzikowska z reportażem „Rabin Avremel wraca na Zachodni Brzeg” („Nowa Europa Wschodnia”). Autorka pokazuje, jak zmienił się światopogląd ortodoksyjnego Żyda z Wielkiej Brytanii – od początkowej wiary w ochronę Żydów za wszelką cenę, aż po dogłębne zrozumienie sytuacji Palestyńczyków.
Szansę na nagrodę w tej kategorii ma również niezależny dziennikarz Szymon Opryszek za reportaż „Czy Europie grozi kryzys fentanylowy?” (OKO.press). Autor udokumentował swoją podróż do Meksyku śladem sfałszowanych tabletek znanego leku z domieszką fentanylu, który mafia bałkańska miała ściągnąć do Europy Wschodniej.
Tatiana Kolesnychenko (Wirtualna Polska) może zdobyć o Nagrodę Kapuścińskiego za reportaż „»Władcy ciał«. Po wszystkim z życia zostaje tylko fasada”. Jego tematem jest okrucieństwo rosyjskich żołnierzy wobec ukraińskich kobiet w jego najbardziej ekstremalnych formach, o czym tylko nieliczne decydują się opowiedzieć.
Daria Różańska-Danisz (naTemat.pl) otrzymała nominację za materiał „Żeby nie było trupa. »Jeśli nie zabierzemy im tego dziecka, za godzinę może go nie być«” odsłaniający kulisy interwencji kryzysowych w polskich domach.
Listę nominowanych w kategorii tekst zamyka Wiktoria Bieliaszyn („Gazeta Wyborcza”) - doceniono ją za wywiad „Borys Akunin: Zmieniłem zdanie na temat Ukrainy”. Dziennikarka w rozmowie ze słynnym pisarzem, znanym m.in. z serii kryminałów o Eraście Fandorinie, rosyjskim Sherlocku Holmesie, podejmuje temat Putina, przyszłości Rosji i losów kolejnych pokoleń Rosjan.
Nominowani w kategorii audio
Annę Dudzińską doceniono w kategorii audio. W sześcioodcinkowym serialu „Saamowie. Wyrzut sumienia Skandynawii” (Program Trzeci Polskiego Radia) Dudzińska opowiada o północy Starego Kontynentu, skupiając się na rdzennych mieszkańcach Europy, Saamach, pogardliwie nazywanych Lapończykami. To opowieść o ludziach nieustannie walczących o swoje prawa w krajach uznawanych za wzór tolerancji, otwartości i demokratycznych wartości.
Dokumentalistka Martyna Wojtkowska znalazła się w gronie nominowanych dzięki audioserialowi „W Nowej Zelandii zaczyna się dzień. Opowieść o dzieciach z Pahiatua” („Pismo”). Autorka rekonstruuje podróż 733 polskich sierot „na koniec świata”. Od mroźnych stepów Związku Radzieckiego, aż po Nową Zelandię, gdzie odnalazły schronienie. Kolejne epizody odsłaniają losy wybranych bohaterów. Autorka opowiedziała tę historię także w swojej książce „W Nowej Zelandii wschodzi słońce. Wojenna tułaczka polskich dzieci”.
Uznanie kapituły konkursu zyskał również Tomasz Jeleński za reportaż „Miasto, które przeszył grom” (Radio 357) o ukraińskim Mariupolu. Reporter odwiedził miasto jeszcze przed pełnoskalową rosyjską inwazją.
Monika Meleń została nominowana za reportaż „Seks, miłość i tlen” (Radio Kraków) o codzienności, bliskości i walce z tabu. Bohaterką reportażu jest Renata Orłowska, piękna, 49-letnia kobieta walcząca o prawa osób z niepełnosprawnością, także o możliwość realizowania przez nich aktywności seksualnej, dostępności do ginekologów czy wprowadzenie przystosowanych gadżetów erotycznych. Ale najważniejszą dla niej sprawą jest wprowadzenie asystencji seksualnej, podobnie jak to ma miejsce w Czechach.
Michała Janczurę nominowano w kategorii audio za reporterski serial dokumentalny „Szarlatan” (Wirtualna Polska) o mechanizmach działania współczesnych „uzdrowicieli” i naturopatów. Janczura odsłania kulisy pseudoterapii wykorzystujących ludzką wiarę, cierpienie i bezradność.
Nominowani w kategorii fotografia
W kategorii fotografia nominowano dwa fotoreportaże Wojciecha Grzędzińskiego. Pierwszy z nich to „Zapis bombardowania Konstantynówki”, który pokazuje to ukraińskie miasto chwilę po zniszczeniu go przez Rosję. Drugi reportaż - „Eliminacje” - dokumentuje przebieg kwalifikacji do XIX Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina.
O nagrodę w kategorii fotografia powalczy również Patryk Jaracz. Jego „Sen czternastoletniej Yany” jest dokumentacją sytuacji w Kijowie po nocnym ataku. Ratownicy i medycy wydobywają z ruin młodą dziewczynę, która przeżyła nalot jako jedyna ze swojej rodziny.
W konkurencji z fotografami zmierzy się też Aleksandra Kossowska nominowana za „Powódź”, reportaż o południowo-zachodniej Polsce dotkniętej przez katastrofę naturalną we wrześniu 2024 r.
Piątą nominację w kategorii fotografia otrzymał Vladyslav Musiienko za dokumentację wymiany jeńców pomiędzy Ukrainą i Rosją we wrześniu 2024 r.
Nominowani w kategorii wideo
Michał Przedlacki powalczy o Nagrodę PAP im. Ryszarda Kapuścińskiego w kategorii wideo. Jego reportaż „Żołnierki Ukrainy” („Superwizjer” TVN) to opowieść o odwadze kobiet, które zdecydowały się wziąć do ręki broń i stanąć do walki przeciwko rosyjskim okupantom.
W rywalizacji dołączy do niego Monika Gawrońska. W reportażu „Matki na wynajem” (Polsat News) odkrywa prawdziwe oblicze podziemia adopcyjnego i usiłuje odpowiedzieć na pytanie: czy w Polsce można kupić dziecko?
Kapituła doceniła również zgłoszenie Dariusza Kubika, Grzegorza Łakomskiego i Piotra Świerczka z TVN24. W reportażu „Zespół bez roli” pokazują kulisy przegranej kampanii wyborczej Rafała Trzaskowskiego, skupiając się na tym, jaką rolę odegrały w tym polskie wsie.
Szansę na zwycięstwo w kategorii wideo mają też Tomasz Słomczyński i Piotr Szymanek z TVN24 za cykl rozmów z Ukrainkami „Ocalałe”. Julia, Ludmiła, Swietłana i Larisa zostały aresztowane z błahych powodów, bez procesów były przetrzymywane latami w więzieniach, brutalnie przesłuchiwane. Przeżyły rosyjską niewolę, a teraz chcą, by ich historie usłyszał świat.
Aleksandra Fudala znalazła się w finałowej piątce w kategorii wideo z filmem „Czerwona zaraza” (TVP Katowice) o wkroczeniu Armii Czerwonej na Górny Śląsk w 1945 r.
Zasady
Do nagrody można było zgłaszać materiały wyróżniające się treścią, stylem, rzetelnością opublikowane w prasie lub serwisach agencji prasowych lub wyemitowane w mediach elektronicznych (radio, telewizja, portale internetowe, platformy społecznościowe, autorskie kanały tematyczne, streamy internetowe, festiwale) w okresie od 15 sierpnia 2024 r. do 15 sierpnia 2025 r. W przypadku kategorii fotografia nie było wymogu publikacji, jednak zdjęcie musiało być wykonane między 15 sierpnia 2024 r. a 15 sierpnia 2025 r.
Zgłoszenia przyjmowane były do 15 września. Nazwiska laureatów poznamy 24 listopada podczas gali wręczenia nagród w Teatrze Polskim.
Przewodniczącym kapituły 7. edycji Nagrody PAP im. Ryszarda Kapuścińskiego jest redaktor naczelny PAP Wojciech Tumidalski. Honorowymi przewodniczącymi są Rene Maisner, córka Ryszarda Kapuścińskiego, oraz Mirosław Ikonowicz, przyjaciel legendy polskiego reportażu, związany z PAP od 1953 roku. W skład kapituły weszli również Zuzanna Dąbrowska, Bogusław Chrabota, Jarosław Gugała, Andrzej Grygiel, Karolina Lewicka, Wojciech Jagielski, Beata Lubecka, Cezary Łazarewicz, Maciej Nabrdalik, Mateusz Sosnowski, Agnieszka Szydłowska, Beata Zawrzel oraz Michał Żakowski.