Ekologia dość niespodziewanie stała się obszarem strategicznym w zakresie bezpieczeństwa narodowego. Budowanie niezależności energetycznej współgra dziś z ochroną klimatu. To stawia nowe wyzwania przed takimi instytucjami jak Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Jak się w tym nowym świecie odnajdujecie?
Jerzy Popiel: Ekologia stanowi obszar strategiczny. Priorytetowe dziś działania, dotyczące choćby budowania niezależności energetycznej, rozpoczęliśmy wcześniej niż stało się to przedmiotem debaty publicznej. Od lat wspieramy regionalne i lokalne inicjatywy w zakresie ograniczania zużycia zasobów energetycznych, poszukiwania nowych rozwiązań, energii odnawialnej itp. Ale najlepsze efekty, poprzez skalę ich połączonych rezultatów, przynoszą setki pozornie niewielkich działań, które wspieramy każdego roku.
Jakiego rodzaju to przedsięwzięcia? Finansowane są z dotacji Funduszu?
Jerzy Popiel: Niezmiernie istotne jest finansowanie przedsięwzięć z użyciem naszych preferencyjnych pożyczek. Bo Fundusz operuje nie tylko instrumentem dotacyjnym, który ze swej natury przyciąga największą uwagę. Dotacji udzielamy bardzo wiele, zarówno na wsparcie infrastruktury, jak i na liczne programy termomodernizacji, magazynowania energii, wykorzystania jej odnawialnych źródeł.
Piotr Gąsiorowski: Szczególną wartość tworzy jednak wsparcie finansowe o charakterze pożyczki. Podwójnie atrakcyjne, ponieważ często powiązane z możliwością umorzenia istotnej części odsetek. Czyni to ofertę Funduszu bardziej konkurencyjną względem komercyjnych kredytów bankowych. W tym przypadku operujemy naprawdę dużymi kwotami, wykorzystywanymi na przedsięwzięcia przynoszące duży efekt ekologiczny. Dofinansowujemy i wspieramy wiele inwestycji – na każde takie przedsięwzięcie jesteśmy otwarci.
Dobrze, zatem przejdźmy od ogółu do szczegółu: na co można uzyskać pożyczkę z Funduszu? I jakie efekty ekologiczne są ważne dla Funduszu?
Jerzy Popiel: Podam kilka przykładów. Małopolskie szlaki kolejowe przemierza już zeroemisyjna lokomotywa elektryczna Grupy Azoty KOLTAR. Na jej zakup inwestor otrzymał z Funduszu preferencyjną pożyczkę w kwocie 8,39 mln zł. Lokomotywa ogranicza straty energii o 50 proc.
Jeszcze większa pożyczka z WFOŚiGW w Krakowie, w kwocie 50 mln zł, pomogła w budowie modułu silników gazowych do skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej i ciepła. To przedsięwzięcie realizowane jest obecnie przez Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Tarnowie. Natomiast spółka Tarnowskie Wodociągi – przy udziale 3,5 mln zł pożyczki z Funduszu – buduje instalację fotowoltaiczną o mocy 985 kW.
Piotr Gąsiorowski: Innym przykładem są inwestycje, których realizacja nie byłaby możliwa bez pozyskania dodatkowego finansowania, które Fundusz oferuje na warunkach konkurencyjnych względem oferty banków komercyjnych. I tak np. gmina Gorlice w 2024 roku dzięki pożyczkom z Funduszu wybudowała 4,5 km sieci wodociągowej oraz prawie 9 km sieci kanalizacyjnej. Pożyczki na ten cel opiewały na kwotę ponad 1,5 mln zł. Ponadto dzięki pożyczce na niespełna milion złotych gmina mogła skorzystać z dotacji samorządu Województwa Małopolskiego, by kupić samochód ratowniczo-gaśniczy dla OSP w Dominikowicach. A takich gmin mamy w Małopolsce 183.
Czy w takim razie dobrze rozumiem, że Fundusz działa z rozmachem? I że ma bardzo szeroki wachlarz możliwości wspierania inwestorów w Małopolsce?
Jerzy Popiel: Operujemy mechanizmami wsparcia z racjonalnym rozmachem. Celem Funduszu jest wspieranie inicjatyw generujących efekt ekologiczny. Jeżeli więc inwestycja taki efekt gwarantuje (a sprawdzamy to uważnie), chętnie się w nią angażujemy. I z przyjemnością będziemy wspierać kolejne. Warto przy tym pamiętać, że efekty ekologiczne są różnorodne: np. zmniejszenie emisji zanieczyszczeń, wymiana źródeł ciepła na ekologiczne, zmiana bądź redukcja wykorzystywanych w nich paliw energetycznych, zmniejszenie ilości generowanych odpadów lub ładunku odprowadzanych ścieków itp. Rozpiętość i charakter efektów ekologicznych umożliwiają realizację wielu przedsięwzięć. Jeśli więc inwestor chciałby podjąć współpracę z Funduszem, warto skontaktować się z naszymi Doradcami Energetycznymi, by z ich pomocą precyzyjnie określić zaplanowane efekty ekologiczne.
Piotr Gąsiorowski: Katalog przedsięwzięć, które mogą być współfinansowane pożyczką WFOŚiGW w Krakowie jest otwarty. Czekamy na wnioski samorządów, spółdzielni mieszkaniowych, spółek wodociągowych, MPEC-ów, spółek komunalnych i innych podmiotów. Zapraszamy do współpracy także przedsiębiorców, którzy realizują inwestycje skoncentrowane na ochronie środowiska - instrumenty wsparcia finansowego Funduszu są przeznaczone również dla nich. Dla nas celem nadrzędnym jest osiągnięcie celów ekologicznych na jak najwyższym poziomie. I mamy środki na to, by wspierać takie działania w Małopolsce.
