"Byłam numerem 89136". Obchody rocznicy pierwszej deportacji Polaków do Auschwitz

Natalia Feluś
Wczoraj 12:42 ( Edytowany Wczoraj 16:02 )

Msza św. w Centrum św. Maksymiliana w Harmężach koło Oświęcimia zainaugurowała w sobotę odchody 85. rocznicy pierwszej deportacji Polaków do niemieckiego obozu Auschwitz. 14 czerwca uznawany jest za dzień, w którym obóz zaczął funkcjonować.

Tymi torami przyjechał pierwszy transport, fot. Natalia Feluś

Ocalali składają wieńce pod tablicą pamiątkową pierwszego transportu więźniów do Auschwitz, fot. Natalia Feluś

1 / 7

Posłuchaj wypowiedzi Stefanii Wernik i Radosława Folgi.

W Eucharystii uczestniczyło kilkunastu byłych więźniów Auschwitz, wśród nich Janusz Rudnicki. „Jestem pierwszy raz na takiej uroczystości, chociaż w sierpniu 1944 roku znalazłem się w Auschwitz-Birkenau (transport z Warszawy – PAP)” – mówił dziennikarzom. Jak dodał, czasem spotyka się z młodzieżą, by mówić o Auschwitz. „To jest jednak kropla w morzu tego, co mogę przekazać” – wskazał.

Więźniem był też Bronisław Gościński, ojciec Teresy Adamczyk, która brała udział w dzisiejszych obchodach składania wieńców przed tablicą pamiątkową znajdującą się na jednym z budynków uczelni.

Tata dostał numer obozowy 403. Przeżył cztery lata w obozie, nie martwił się tym, co go spotka jutro, cieszył się z każdego dnia. I zawsze mówił: byle dziś, jeżeli mam co robić i ci jeść, to żyje

- mówiła Teresa Adamczyk.

Ojca pani Teresy zabrano prosto z lasu w Muszynie, gdzie gromadził drewno na opał na zimę wraz ze swoim tatą. Stamtąd wówczas 19-latka przewieziono do więzienia w Nowym Sączu, a następnie do Tarnowa, skąd pierwszym transportem 14 czerwca 1940 roku trafił do obozu Auschwitz.

Ocalali z Auschwitz złożyli hołd pod Ścianą Śmierci przy bloku nr 11 na terenie Muzuem Auschwitz-Birkenau. 85 lat temu do byłego niemieckiego nazistowskiego obozu w Oświęcimiu trafił pierwszy transport polskich więźniów z Tarnowa.@RadioKrakow pic.twitter.com/99sDJeUANT
— Natalia Feluś (@nataliafelus) June 14, 2025

"Obietnica była jednak z gruntu złudna"

Dyrektor Muzeum Auschwitz Piotr Cywiński powiedział PAP, że pamięć byłych więźniów jest darem i być może największym dziełem ich życia. „Zawsze 14 czerwca myślę o tych polskich ocalałych, którzy tuż po wojnie zaczęli tworzyć miejsce pamięci. Przecież to oni nam dali tak naprawdę przestrzeń, w której możemy mądrze i dojrzalej oceniać nasze dzisiejsze własne wybory” – powiedział.

Biskup bielsko-żywiecki Roman Pindel w homilii zwrócił uwagę na napis na bramie głównej obozu Auschwitz: „Arbeit macht frei”, co znaczy „Praca czyni wolnym”. Wskazał na tekst Ewangelii - Jezus mówił do Żydów, którzy mu uwierzyli, że jeśli będą trwali w jego nauce, „prawda ich wyzwoli”. W XIX wieku niemieccy filozofowie i ekonomiści zaczęli wstawiać w miejsce „prawdy” inne słowa. W 1872 roku Lorenz Diefenbach, pastor i pisarz o poglądach nacjonalistycznych, opublikował powieść „Arbeit macht frei”, w której bohaterka przez pracę i cnoty protestanckie staje się zdolna przemienić swe życie. Hasło to znalazło się później na plakatach partii Hitlera.

„Hasło zapewniające o wolności człowieka, który cieszy się z pracy, było akceptowane w III Rzeszy, zwłaszcza w środowiskach narodowego socjalizmu. Umieszczone na bramie obozu koncentracyjnego miało motywować choćby na chwilę tych, którzy szukali jakiejkolwiek nadziei. Obietnica była jednak z gruntu złudna, bo więźniowie byli zmuszani do katorżniczej pracy w zamian za głodowe racje jedzenia niskiej jakości. Kto znalazł się w obozie, dowiadywał się szybko, że wolny będzie dopiero wtedy, gdy przestanie żyć, gdy opuści obóz przez komin” – mówił ordynariusz bielsko-żywiecki.

Biskup pytał o sens zdania z bramy obozowej. „Nie wywodzi się z Biblii, ale stanowi sfałszowane zdanie, które faktycznie brzmi: +Jeżeli będziecie trwać w nauce mojej, będziecie prawdziwie moimi uczniami i poznacie prawdę, a prawda was wyzwoli+. Zamiana słowa +prawda+ na +pracę+ jest znamienna, a dokonali tego ludzie, którzy nie umiłowali prawdy, ale ideologię antychrześcijańską, wielu z nich ateizm czy antysemityzm” – podkreślił.

Otrzymali numery od 31 do 758

Duchowny zaznaczył, że napis na bramie „oskarża i ocenia cyniczne kłamstwo tych, którzy zrobili użytek ze złudnej obietnicy stanowiącej sfałszowanie słów Jezusa”. „Szydzili i próbowali dać złudną nadzieję, ale też wzbudzali gniew i przerażenie wobec ich cynizmu” – mówił.

Po mszy św. byli więźniowie, delegacje władz państwowych i samorządowych, a także organizatorzy obchodów złożyli wieńce i znicze przed Ścianą Straceń na dziedzińcu bloku 11 w byłym obozie Auschwitz I. Oddali hołd wszystkim ofiarom.

Wcześniej uczestnicy obchodów złożyli kwiaty przed tablicą poświęconą więźniom pierwszego transportu, która umieszczona jest na budynku Małopolskiej Uczelni Państwowej. W jej piwnicach Niemcy początkowo umieścili deportowanych 14 czerwca Polaków. Obóz nie był jeszcze gotowy na ich przyjęcie.

85 lat temu, po południu, na rampę kolejową wjechał pociąg z Tarnowa z pierwszą grupą 728 polskich więźniów politycznych KL Auschwitz. Otrzymali numery od 31 do 758

- opowiadał Radosław Folga, rektor Małopolskiej Uczelni Państwowej im. rotmistrza Witolda Pileckiego.

Na lewym udzie - 89136

Urodziłam się w Auschwitz, miałam niecałe trzy miesiące, kiedy przyszło wyzwolenie. Numer obozowy miałam wytatuowany na lewym udzie - 89136. Najbardziej przeżywam, kiedy idę pod Ścianę Śmierci, mogłam tam zginąć

- wspominała Stefania Wernik (z domu Piekarz), Ocalała z Auschwitz.

Marszałek Sejmu Szymon Hołownia w liście do uczestników sobotnich obchodów 85. rocznicy pierwszego transportu Polaków do Auschwitz podkreślił, że „zło nie zaczyna się od obozu zagłady, lecz od słów nienawiści, od obojętności, od akceptacji kłamstwa i przemocy”.

„W obecnych czasach narastającej nietolerancji, zawirowań politycznych oraz toczących się konfliktów zbrojnych na świecie, nie możemy pozwolić na dehumanizację, deptanie ludzkiej godności, podział ludzi na tych lepszych i gorszych. Mamy obowiązek ciągle przypominać o wojennym dramacie milionów ludzi, o ich bólu, łzach i rozłąkach na zawsze. Ukazywać zło, by zbrodnie totalitaryzmu nigdy nie zostały zapomniane ani zrelatywizowane” – wskazał marszałek Hołownia.

List marszałka odczytał Piotr Cywiński, dyrektor Muzeum Auschwitz-Bikrenau

239 Ocalałych

Patronat nad uroczystościami objął prezydent RP Andrzej Duda.

14 czerwca 1940 roku do KL Auschwitz z więzienia w Tarnowie dotarł pierwszy transport 728 polskich więźniów politycznych. Wśród deportowanych byli żołnierze kampanii wrześniowej, członkowie podziemnych organizacji niepodległościowych, młodzież. Wojnę przeżyło 239. Pozostali zginęli w obozie lub ich los nie jest znany.

W Auschwitz Niemcy uwięzili około 150 tys. Polaków. Połowa z nich tam zginęła, a wielu kolejnych po przeniesieniu do innych obozów.

W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln osób, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innej narodowości. Obóz Auschwitz został wyzwolony 27 stycznia 1945 roku przez Armię Czerwoną.

14 czerwca w Polsce jest Narodowym Dniem Pamięci Ofiar Niemieckich Nazistowskich Obozów Koncentracyjnych i Obozów Zagłady.

Źródło:

Polska Agencja Prasowa

Autor:

Natalia Feluś

Opracowanie:

Jowita Gałka-Kucharska

Komentarze (0)

Brak komentarzy

Najnowsze

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

Pod każdym materiałem na naszej stronie dostępny jest przycisk, dzięki któremu możecie Państwo wysyłać maile z opiniami. Wszystkie będą skrupulatnie czytane i nie pozostaną bez reakcji.

Opinie można wysyłać też bezpośrednio na adres [email protected]

Zapraszamy również do kontaktu z nami poprzez SMS - 4080, telefonicznie (12 200 33 33 – antena,12 630 60 00 – recepcja), a także na nasz profil na Facebooku oraz Twitterze

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

"Byłam numerem 89136". Obchody rocznicy pierwszej deportacji Polaków do Auschwitz

"Obietnica była jednak z gruntu złudna"

Otrzymali numery od 31 do 758

Na lewym udzie - 89136

239 Ocalałych

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Bardzo niespokojny wieczór na małopolskich drogach - wypadki w Targowisku, Rzezawie, Skrzyszowie

Zakopiańska policja poszukuje trzech zaginionych osób. W akcję zaangażowany jest TOPR

I tak się czaruje! Wielki powrót Festiwalu Zaczarowanej Piosenki

Siostro Małgorzato, jesteś super! Kilkaset Małgorzat wybrało w Krakowie tę najważniejszą

Amatorskie ściganie w Skale GALERIA

Nie żyje mężczyzna, który kąpał się w zbiorniku przeciwpożarowym w Podłężu

Spektakl "Proszę Państwa, Wyspiański umiera" z ważną nagrodą teatralną

"Palców jest dziesięć, a kikutki są tylko dwa. Największym wyzwaniem są kieszenie". Aneta Zatwarnicka, zdobywczyni czarnego pasa w karate

Pamięci wszystkich, którzy zginęli na Zakopiance. "Bo najważniejsza jest rozwaga i odpowiedzialność"

Tęskniliście? Schronisko na Hali Kondratowej już owarte!

Wsiąść do tira, zaśpiewać na rynku. Niepołomice obchodzą swoje święto

Służby zakończyły działania po wypadku na Zakopiance

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

"Byłam numerem 89136". Obchody rocznicy pierwszej deportacji Polaków do Auschwitz

"Obietnica była jednak z gruntu złudna"

Otrzymali numery od 31 do 758

Na lewym udzie - 89136

239 Ocalałych

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Bardzo niespokojny wieczór na małopolskich drogach - wypadki w Targowisku, Rzezawie, Skrzyszowie

Zakopiańska policja poszukuje trzech zaginionych osób. W akcję zaangażowany jest TOPR

I tak się czaruje! Wielki powrót Festiwalu Zaczarowanej Piosenki

Siostro Małgorzato, jesteś super! Kilkaset Małgorzat wybrało w Krakowie tę najważniejszą

Amatorskie ściganie w Skale GALERIA

Nie żyje mężczyzna, który kąpał się w zbiorniku przeciwpożarowym w Podłężu

Spektakl "Proszę Państwa, Wyspiański umiera" z ważną nagrodą teatralną

"Palców jest dziesięć, a kikutki są tylko dwa. Największym wyzwaniem są kieszenie". Aneta Zatwarnicka, zdobywczyni czarnego pasa w karate

Pamięci wszystkich, którzy zginęli na Zakopiance. "Bo najważniejsza jest rozwaga i odpowiedzialność"

Tęskniliście? Schronisko na Hali Kondratowej już owarte!

Wsiąść do tira, zaśpiewać na rynku. Niepołomice obchodzą swoje święto

Służby zakończyły działania po wypadku na Zakopiance

Kontakt

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Wyślij opinię