Nagi Marszałek i wydumany "skandalik": Kogo oburza obraz w MOCAK-u

Tadeusz Marek
Środa, 2025.12.03 11:23 ( Edytowany Środa, 2025.12.03 16:08 )

Penis na obrazie wciąż, jak widać, może wywołać skandal. Ba! Może nawet skłonić niektórych do oświadczenia: „Nie dziwota, że Polacy od kultury stronią, bo ona taka przecież ch…”.

Fot. Emilia Wietecha

Podobny skandalik wywołała niedawno „Kasztanka z Marszałkiem” Karola Radziszewskiego, którą zobaczyć można w MOCAK-u. Marszałek Piłsudski jest na obrazie nagi (sic!), pozuje w towarzystwie konia a uwagę wszystkich zwraca wielki marszałka penis.

Żałuję, że wojujący o kulturę godną, mądrą i narodową nie przybliżają pełnego kontekstu. Wycinają urywek, jak niegdyś uczniowie, którzy wyrwawszy fragment strony z podręcznika do biologii z działu „narządy płciowe”, udają, że to nie podręcznik lecz gazeta porno i w takim towarzystwie przechodzą pierwsze seksualne inicjacje.

Żałuję także, że Szanowni Oburzeni skupili się jedynie na „Kasztance”. Tak wiele było tuż obok czułych portretów (Adam Lupton), wyrazistego malarstwa obyczajowego (Mateusz Drozdowski) czy katarktycznej rytmiki abstrakcyjnych kompozycji geometrycznych (Juliusz Kosin). Niemniej dziennikarzy, którzy wywołali tę dyskusję, przyciągnął jedynie penis Marszałka i musimy się już z tym pogodzić. Być może szydercy do tego stopnia zachłysnęli się obrazem Radziszewskiego, że zapomnieli o dziennikarskiej odpowiedzialności, która nakazuje przedstawienie rozemocjonowanej widowni kompletu faktów. Choć może dobre i to. Warto od czasu do czasu się zachłysnąć. Sztuką.

Wróćmy jednak do kontekstu. Najpierw artysta. Radziszewski od lat tropi queerowe wątki zapisane w polskiej tożsamości. Nie tylko przy pomocy sztuki, ale także pracy archiwistycznej. Piłsudski na wyśmianym i wyklętym obrazie nie pojawia się przypadkowo. To przecież właśnie Marszałek, w rzeczywisty sposób przyczynił się do depenalizacji homoseksualizmu w Polsce, nie stając na przeszkodzie do wprowadzenia w 1932 roku postępowego Kodeksu Makarewicza.

Piłsudski ukazany jest jako obiekt seksualny. Jest uprzedmiotowiony tak, jak uprzedmiotowiony był na - strawestowanym zresztą przez Radziszewskiego - obrazie Kossaka, popiersiach czy marnej jakości wydrukach, które zatłuszczone wisiały nad kuchennymi stołami. Wówczas uprzedmiotowienie służyło innym ideom. Słusznym dla tych, którzy współczesną interpretację Radziszewskiego przyrównują do „rosyjskiej onucy”. Uprzedmiotowienie. Czyż nie to samo czynią Ci, którzy twarz Marszałka doklejają do populistycznych banerów mających na celu zgromadzenie kapitału politycznego przy pomocy fałszywych idei?

Ważne, by osadzić „Kasztankę” w kontekście wystawy, w ramach której prezentowana jest w MOCAKU. „Dom dzienny, dom nocny” to jej tytuł (skojarzenie z powieścią Tokarczuk jak najbardziej słuszne). Dom nocny ma być zgodnie z założeniami ekspozycji odbiciem wszystkiego, co siedzi w ludzkiej podświadomości, skrzętnie skrywane przed światem w najciemniejszym zakątku alkowy. To tam, choć się do tego nie przyznają, heteroseksualni mężczyźni zastanawiają się jak by to wyglądało z facetem. To tam głoszący bogoojczyźniane hasła marzą o centralizacji władzy i o rządzie dusz.

I na koniec najważniejsze. Muzeum sztuki współczesnej to miejsce na eksperyment i przesuwanie granic. Nade wszystko zaś laboratorium, w którym głosy radykalne znajdują się pod kontrolą. Brak tu ryzyka popełnienia politycznego przewrotu. Wchodzisz, wsłuchujesz się w wielogłos, zabierasz to, co twoje, lub to z czym chcesz podyskutować, wychodzisz. Laboratorium idei. Tylko tyle, i aż tyle.

Bo do Muzeum idzie się nie tylko, żeby się zachwycić i paść na kolana przed majestatem sztuki. Czasem idzie się także po to, by pomyśleć. Co niniejszym uczyniłem.

Fot. Emilia Wietecha

1 / 13

Źródło: Opracowanie własne

Autor:

Tadeusz Marek

Komentarze (9)

Zbigniew

2025-12-14

Miernota obraża Polaków,,,był już Jan Paweł 2 przygnieciony kamieniem,,Natka Boska z aureolą LGBT,,to czas na Marszałka,,,nie warto poświęcać się dla TEGO narodu

Ola

2025-12-10

A ja czekam na poczet Królów Polskich , oczywiście z penisami . W sumie autoportret artysty w skali 1:1 też bym zobaczyła :))). I jeszcze podziękowania dla malarza , powiedział w wywiadzie że Piłsudski na jego obrazie nie ma krzyża w d...... Dziękujemy, tego nie dało by się odzobaczyć.

Alexandra

2025-12-06

Oryginalność na siłę, łamanie tabu tam, gdzie go nie ma, a jest zdrowy rozsądek. Wydumane argumenty, " głębi metafory " etc. Dla mnie - pustosłowie.

2025-12-05

dorabianie na siłę znaczeń temu co jest emanacją pustki intelektualnej autora tej kompozycji, bo malarstwem nazwać tego naprawdę się nie da

STS

Strasznie to smutne

2025-12-04

Ujawnia się, wyłazi, więc tak- ludzkość się zawija.

vulpes

2025-12-04

jak będę paradować z penisem po ulicach i powiem, że to sztuka to i tak dostanę mandat i mnie zwiną na dołek. A obrazy to wieszać można na dodatek celujące w postaci, które są ważne dla Polaków... sory, trochę bez sensu. ktoś ma farbę to proszę oblać i po sprawie :) proste.

niechętny cenzurze

2025-12-03

Pełna zgoda, problem tylko, że niestety zaraz zakażą ze wzgl. na "dobro" i "bezpieczeństwo" najmłodszych, a z takim "argumentem" w dziszejszych czasach nie wygra się.

Proposal

2025-12-03

Propozycja: może pan Karol Radziszewski pokaże swoje kasztany publicznie. Zamiast kasztanki marszałka ?

der

2025-12-03

Niech pan Radziszewski wywiesi swój "obraz" u redaktora Marka. Swój u swego.

Najnowsze

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

Pod każdym materiałem na naszej stronie dostępny jest przycisk, dzięki któremu możecie Państwo wysyłać maile z opiniami. Wszystkie będą skrupulatnie czytane i nie pozostaną bez reakcji.

Opinie można wysyłać też bezpośrednio na adres [email protected]

Zapraszamy również do kontaktu z nami poprzez SMS - 4080, telefonicznie (12 200 33 33 – antena,12 630 60 00 – recepcja), a także na nasz profil na Facebooku oraz Twitterze

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

Nagi Marszałek i wydumany "skandalik": Kogo oburza obraz w MOCAK-u

Komentarze (9)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Śmiertelny wypadek w Tatrach. 20-latek zginął po upadku z Kozich Czub

Mgła nad lotniskiem. Część rejsów przekierowana

Policyjna interwencja w Myślenicach i film w sieci. Transparentność czy przekroczenie granicy?

Konflikt prawny o Zakład Opiekuńczo Leczniczy. Na ścianach grzyb, los pacjentów niepewny

Zderzenie samochodu osobowego z ciężarówką w Nowym Sączu. DK 75 zablokowana

Choinka prosto z lasu? Jedź do nadleśnictwa w Olkuszu, Chrzanowie i Andrychowie

Telefony a relacje z dziećmi

NCK w okresie świątecznym

Na bilecie miesięcznym Kolei Małopolskich pojedziemy wybranymi pociągami PKP Intercity

Śmiertelny strzał w Myślenicach. Policja odpowiada na zarzuty po publikacji nagrania

„Trzecia transformacja...". Debata Radia Kraków, Tygodnika Powszechnego i Wydawnictwa ZNAK

Plac zabaw w Hutkach do przeniesienia. Jeszcze miesiąc i byłby pod wodą

"Herbata jest dobrym źródłem pobudzenia"

Ingres kard. Grzegorza Rysia. Dominika Kozłowska: „Nie chodzi o gesty na kontrze”

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

Nagi Marszałek i wydumany "skandalik": Kogo oburza obraz w MOCAK-u

Komentarze (9)

Dodaj komentarz

Najnowsze

Śmiertelny wypadek w Tatrach. 20-latek zginął po upadku z Kozich Czub

Mgła nad lotniskiem. Część rejsów przekierowana

Policyjna interwencja w Myślenicach i film w sieci. Transparentność czy przekroczenie granicy?

Konflikt prawny o Zakład Opiekuńczo Leczniczy. Na ścianach grzyb, los pacjentów niepewny

Zderzenie samochodu osobowego z ciężarówką w Nowym Sączu. DK 75 zablokowana

Choinka prosto z lasu? Jedź do nadleśnictwa w Olkuszu, Chrzanowie i Andrychowie

Telefony a relacje z dziećmi

NCK w okresie świątecznym

Na bilecie miesięcznym Kolei Małopolskich pojedziemy wybranymi pociągami PKP Intercity

Śmiertelny strzał w Myślenicach. Policja odpowiada na zarzuty po publikacji nagrania

„Trzecia transformacja...". Debata Radia Kraków, Tygodnika Powszechnego i Wydawnictwa ZNAK

Plac zabaw w Hutkach do przeniesienia. Jeszcze miesiąc i byłby pod wodą

"Herbata jest dobrym źródłem pobudzenia"

Ingres kard. Grzegorza Rysia. Dominika Kozłowska: „Nie chodzi o gesty na kontrze”

Kontakt

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Wyślij opinię