Rozpoczęcie modernizacji teatru oficjalnie ogłoszono na piątkowej (27 czerwca) konferencji prasowej w Teatrze Słowackiego, a jej symbolicznym początkiem było oderwanie fragmentu blachy dachu przez marszałka województwa Łukasza Smółkę.
"Następuje etap, który możemy śmiało nazwać etapem wielkiej, kompleksowej modernizacji tego teatru. Początkiem czegoś znacznie większego, czegoś, na co ten budynek zasługuje. Bo to jest budynek wyjątkowy pod każdym względem, jedyny taki w Polsce. Nie ma drugiego takiego teatru, który zachowałby się w takim stanie jako świadectwo całej epoki, w zasadzie narodzin polskiej kultury nowożytnej, polskiego teatru i dramatu" - podkreślił na konferencji dyrektor teatru Krzysztof Głuchowski.
"Dach, który oglądali nasi dziadkowie"
Dyrektor Głuchowski przypomniał, że gmach powstał według projektu krakowskiego architekta Jana Zawiejskiego, który połączył w nim "wszystkie możliwe style i wszystkie epoki, jakie znał pod koniec XIX wieku, tworząc bardzo nowoczesny budynek z własną elektrownią, urządzeniami scenicznymi, które przetrwały do dzisiaj". Wskazał, że ostatni raz remont dachu przeprowadził Hans Frank w czasie okupacji, a inwestycja ta przekształciła i zniszczyła pierwotny projekt.
"Przywrócimy dach z czasów końca XIX wieku według projektu Jana Zawiejskiego. Dach, którego nikt żyjący nie pamięta. To będzie ten dach, który oglądali nasi dziadkowie, czyli dach, po pierwsze: pokryty miedzią, po drugie: z licznymi metalowymi maszkaronami, z iglicami, z pięknym secesyjnym wystrojem. Powrócą elementy, których nie było" - zapowiedział dyrektor sceny, wymieniając m.in. łuskowanie kopuł na froncie teatru i złoty pas dookoła największej kopuły. Jak dodał, tuż po zakończeniu remontu dach będzie miał kolor złoty, który po pewnym czasie znów pokryje się patyną i stanie się zielonkawy.
Drugim głównym punktem modernizacji teatru będzie adaptacja budynku administracji przy placu św. Ducha 4 na siedzibę specjalistycznej biblioteki, która pomieści archiwalne dokumenty gromadzone przez instytucję.
"Jest to bardzo duże archiwum, bo ono jest zbierane nieprzerwane od końca XVIII wieku i dotyczy całego teatru krakowskiego. Właściwie wszystko, czego chcemy się dowiedzieć o teatrze krakowskim i jego twórcach z XIX, XX wieku, jest w tym teatrze zbierane pieczołowicie przez kolejnych kustoszów i szefów archiwum. (...) To będzie pierwsza polska teatralna biblioteka z prawdziwego zdarzenia i archiwum artystyczne, dostępne dla wszystkich, którzy będą chcieli z niego skorzystać" - zadeklarował Głuchowski.
Według planu prace związane z remontem dachu mają potrwać około dwóch lat, a utworzeniem biblioteki - trzy lata. Całkowity koszt realizacji projektu wynosi ponad 32 mln zł, z czego 20 mln to dofinansowanie z Unii Europejskiej w ramach projektu FEnIKS; programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027". Przewidywany wkład własny do projektu z budżetu województwa małopolskiego to 5 mln 693 tys. zł. Inwestycję kwotą ponad 300 tys. zł wspiera także Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa.
Najcenniejszy zabytek architektury teatralnej w Europie
Podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego Marta Cienkowska zwróciła uwagę, że ważnym punktem projektów realizowanych przy wsparciu środków europejskich jest poszerzanie oferty instytucji. "W Teatrze Słowackiego w Krakowie mówimy oczywiście o fantastycznym dachu, natomiast z perspektywy wniosku i projektu dla nas ważniejsza jest jednak biblioteka na św. Ducha, która będzie miejscem, do którego będą mogli przychodzić mieszkańcy Krakowa, turyści. Będzie tam oferta edukacyjna, ekologiczna i to miejsce będzie otwarte na mieszkańców" - zaznaczyła w rozmowie z dziennikarzami.
Podczas konferencji prasowej wskazała, że Polska jest liderem, jeśli chodzi o wykorzystanie środków europejskich na infrastrukturę kultury. Przypomniała, że projekty dofinansowane ze pieniędzy unijnych prowadzone są już m.in. w Muzeum Narodowym, Muzeum Krakowa, Międzynarodowym Centrum Kultury i Muzeum Archeologicznym. "Dzisiaj dołącza do grona naszych beneficjentów kolejna instytucja z Krakowa" - zaznaczyła. Wskazała, że kolejne dofinansowanie powędruje także do Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce oraz Muzeum KL Plaszow.
Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie - początkowo jako Teatr Miejski - działa nieprzerwanie od 1893 roku. Gmach zaprojektowany przez Jana Zawiejskiego jest zaliczany do najcenniejszych zabytków architektury teatralnej w Europie. Był jednocześnie pierwszym budynkiem w Krakowie, który posiadał oświetlenie elektryczne. Wnętrza gmachu ozdabiają freski wiedeńskiego artysty Antona Tucha oraz kurtyna Henryka Siemiradzkiego.