Tadeusz Jakubowicz (1939–2024). Wspomnienie

Anna Kluz- Łoś
Czwartek, 2025.10.30 13:04 ( Edytowany Piątek, 2025.10.31 22:57 )

18 listopada 2024 roku zmarł Tadeusz Jakubowicz – wieloletni przewodniczący Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie, świadek Zagłady, człowiek dialogu i strażnik pamięci. Miał 85 lat.

Fot. pixabay

Posłuchaj nagrania Anny Łoś

Dzieciństwo w cieniu wojny

Urodził się w Podgórzu, przy ulicy Smolki. W 1942 roku, jako czteroletni chłopiec, wraz z matką trafił do krakowskiego getta, a po jego likwidacji – do obozu KL Płaszów. Po kilku miesiącach udało im się uciec. Do końca wojny ukrywali się w lasach.

„Trafialiśmy na wspaniałych ludzi, którzy wiedzieli, że w lasach ukrywają się Żydzi” – wspominał po latach. – „Na noc gospodarze brali nas do siebie. Ja byłem najszczęśliwszy, gdy mogłem być w stajni z królikami, z małymi cielątkami, które głaskałem. Ci ludzie później zostali odznaczeni medalami Sprawiedliwych. Dla mnie to nie byli sprawiedliwi, to byli bohaterowie” - przypominał w archiwalnej rozmowie Radia Kraków.

Po wojnie wrócił do Krakowa, ukończył IV Liceum Ogólnokształcące i pozostał wierny swojemu miastu – miejscu, które nazywał domem, choć widział w nim zarówno pamięć bólu, jak i odrodzenia.

Kochał to miasto nieprzytomnie

Jak wspomina go Anna Łoś (Radio Kraków) – kochał Kraków „nieprzytomnie”. Kiedy w 1997 roku przejął kierowanie Gminą Wyznaniową Żydowską po stryju Macieju, powtarzał, że trzeba dbać „o człowieka, cmentarz i synagogę – bo jeśli o to nie zadbamy, to znikniemy”.

Dbał więc z pasją – o ludzi, o pamięć i o miejsca. Współpracował ze Społecznym Komitetem Odnowy Zabytków Krakowa, a za swoją działalność otrzymał Krzyż Kawalerski (2000) i Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2023).

Człowiek dialogu i pojednania

Był jednym z tych, którzy potrafili widzieć w drugim człowieku dobro – nawet po doświadczeniu zła.

„Po takich przeżyciach można ludzi znienawidzić, albo można ich pokochać. On wybrał to drugie” – mówił o nim prof. Łukasz Tomasz Sroka.

Tadeusz Jakubowicz angażował się w dialog chrześcijańsko-żydowski, uczestniczył w Dniach Judaizmu w Kościele katolickim. Kontynuował tradycję swojego ojca, Macieja Meira Jakubowicza, który w Wadowicach przyjaźnił się z młodym Karolem Wojtyłą.

„Powiedziałem kiedyś do izraelskiej telewizji, że odszedł nasz papież” – wspominał Jakubowicz w rozmowie z Anną Łoś. – „Zapytali: jak to, przecież jesteś przewodniczącym gminy żydowskiej? Odpowiedziałem: tak, bo to był mój papież. Nie chcesz, żeby był twój, to powiedz, że nie”.

Był blisko z kardynałami Franciszkiem Macharskim, Kazimierzem Nyczem, Grzegorzem Rysiem. Wierzył, że prawdziwe pojednanie zaczyna się od spotkania i rozmowy.

Budowniczy mostów

Profesor Sroka nazywał jego pogrzeb „ostatnim wielkim pożegnaniem XX-wiecznego Krakowa”. „Żegnamy człowieka legendę, budowniczego mostów pokoju i pojednania pomiędzy różnymi środowiskami” – mówił.

„Budowniczy mostów pokoju”. Historyk wspomina Tadeusza Jakubowicza

Jakubowicz nie tylko zachował pamięć, ale też otworzył krakowską społeczność żydowską na świat. Dzięki jego staraniom synagogi i cmentarze – zamiast zamkniętych przestrzeni – stały się miejscami spotkań, refleksji i wspólnej historii.

Profesor Aleksander Skotnicki wspominał:

„Gdyby nie błogosławionej pamięci Tadeusz Jakubowicz, ten krakowsko-żydowski świat wyglądałby zupełnie inaczej. Dzięki jego aprobacie mogliśmy organizować wystawy, spotkania, wspólne inicjatywy. Był człowiekiem, który szukał tego, co łączy – a nie tego, co dzieli.”

Świat, który zostawił

Kiedy odchodził, Kraków żegnał człowieka, który przez dekady łączył pamięć przeszłości z nadzieją na przyszłość.

Jego córka, Helena Jakubowicz, kontynuuje dziś jego dzieło jako przewodnicząca Gminy Wyznaniowej Żydowskiej. Stoi przed nią na pewno niełatwe wyzwanie, bo Kraków, jak często lubił powtarzać jej ojciec, jest jedynym miejscem na świecie, gdzie jest siedem synagog.

Tadeusz Jakubowicz został pochowany na cmentarzu żydowskim przy ulicy Miodowej w Krakowie.

Źródło: opracowanie własne

Polska Agencja Prasowa

Autor:

Anna Kluz- Łoś

Opracowanie:

Ewelina Kołpak

Komentarze (0)

Brak komentarzy

Zobacz także

Tata Agnieszki, czyli Andrzej Zaucha

Czwartek, 2025.10.30
Paulina Bisztyga

Aleksander Łodzia-Kobyliński, „Makino” (1936–2025). Wspomnienie

Środa, 2025.10.29
Lidia Jazgar

Najnowsze

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

Pod każdym materiałem na naszej stronie dostępny jest przycisk, dzięki któremu możecie Państwo wysyłać maile z opiniami. Wszystkie będą skrupulatnie czytane i nie pozostaną bez reakcji.

Opinie można wysyłać też bezpośrednio na adres [email protected]

Zapraszamy również do kontaktu z nami poprzez SMS - 4080, telefonicznie (12 200 33 33 – antena,12 630 60 00 – recepcja), a także na nasz profil na Facebooku oraz Twitterze

Kultura

Sport

Muzyka

Audycje

Podcasty

Kontakt

Ramówka

Studia nagraniowe

Tadeusz Jakubowicz (1939–2024). Wspomnienie

Dzieciństwo w cieniu wojny

Kochał to miasto nieprzytomnie

Człowiek dialogu i pojednania

Budowniczy mostów

Świat, który zostawił

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Zobacz także

Tata Agnieszki, czyli Andrzej Zaucha

Aleksander Łodzia-Kobyliński, „Makino” (1936–2025). Wspomnienie

Najnowsze

Co ubrać na ślub cywilny zimą? Stylowe propozycje

Kosmiczne opaski czyli technologia przyszłości na AGH

Do trzech razy sztuka? Kolejna tura negocjacji ze strakującą załogą chrzanowskiego Valeo

Dlaczego biskup krakowski ma tytuł arcybiskupa metropolity?

Od 30 lat wspiera i doradza

Algorytm zamiast encyklopedii. Kto dziś uczy młodych prawdy?

Bartosz Bocheńczak (Konfederacja) o konfliktach wewnątrz PiS: "Żrą się, to niech się żrą"

Jak wygląda renesansowy czołg? Między innymi to można zobaczyć w Hangarze Czyżyny. ZDJĘCIA

Nowe połączenia Wizz Air. Z Krakowa polecimy do Wenecji

Wadowice: mężczyzna wtargnął do starostwa i oblał się nieznaną substancją

Zabójstwo i samobójstwo. Koniec śledztwa w sprawie tragedii przy ulicy św. Wawrzyńca

Słoneczny piątek w Małopolsce. Noc chłodna, miejscami z zachmurzeniem

Skontaktuj się z Radiem Kraków - czekamy na opinie naszych Słuchaczy

Tadeusz Jakubowicz (1939–2024). Wspomnienie

Dzieciństwo w cieniu wojny

Kochał to miasto nieprzytomnie

Człowiek dialogu i pojednania

Budowniczy mostów

Świat, który zostawił

Komentarze (0)

Dodaj komentarz

Zobacz także

Tata Agnieszki, czyli Andrzej Zaucha

Aleksander Łodzia-Kobyliński, „Makino” (1936–2025). Wspomnienie

Najnowsze

Co ubrać na ślub cywilny zimą? Stylowe propozycje

Kosmiczne opaski czyli technologia przyszłości na AGH

Do trzech razy sztuka? Kolejna tura negocjacji ze strakującą załogą chrzanowskiego Valeo

Dlaczego biskup krakowski ma tytuł arcybiskupa metropolity?

Od 30 lat wspiera i doradza

Algorytm zamiast encyklopedii. Kto dziś uczy młodych prawdy?

Bartosz Bocheńczak (Konfederacja) o konfliktach wewnątrz PiS: "Żrą się, to niech się żrą"

Jak wygląda renesansowy czołg? Między innymi to można zobaczyć w Hangarze Czyżyny. ZDJĘCIA

Nowe połączenia Wizz Air. Z Krakowa polecimy do Wenecji

Wadowice: mężczyzna wtargnął do starostwa i oblał się nieznaną substancją

Zabójstwo i samobójstwo. Koniec śledztwa w sprawie tragedii przy ulicy św. Wawrzyńca

Słoneczny piątek w Małopolsce. Noc chłodna, miejscami z zachmurzeniem

Kontakt

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Wyślij opinię