Budynek Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Fot. P. Kubiak
50 parlamentarzystów Prawa i Sprawiedliwości złożyło wniosek do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności z Konstytucją przepisów regulujących funkcjonowanie szkolnictwa wyższego - głównie w zakresie zasad odwoływania rektorów. Wniosek jest pokłosiem afery związanej z rektorem Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej, Piotrem Borkiem.
W lipcu minister nauki zdecydował o odwołaniu Borka z funkcji rektora, zarzucając mu łamanie praw pracowniczych. Prawo i Sprawiedliwość od początku sprzeciwiało się tej decyzji.
W naszej opinii, co zostało wskazane w złożonym dokumencie, istnieje szereg argumentów świadczących o tym, że rektor odwoływany z uczelni nie ma możliwości obrony. Co więcej, część działań podejmowanych przez ministra narusza zasadę, iż uczelnia jest suwerenna i powinna podejmować decyzje w sposób autonomiczny
- wyjaśnia poseł PiS Łukasz Kmita.
Trybunał Konstytucyjny ma zbadać przede wszystkim trzy zapisy pochodzące z rozporządzenia wprowadzonego przez Jarosława Gowina w 2018 roku. Jak informuje Radio Kraków, biuro prasowe Trybunału potwierdziło, że wniosek wpłynął i sprawa jest w toku.
Zarówno rektor Piotr Borek, jak i władze Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej nie komentują sprawy.
Kontrowersje wokół prof. Borka
Profesor Piotr Borek drugą kadencję rektora UKEN rozpoczął 1 września. Był to jedyny kandydat na stanowisko rektora. Jego kontrkandydat Piotr Trojański został wykluczony przez radę uczelni z powodu – jak uzasadniono – braku uzyskania przez niego wystarczającej liczby głosów do kwalifikacji do wyborów.
Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego wszczęło procedurę odwołania prof. Borka, zarzucając mu „rażące lub uporczywe naruszanie prawa”. Zarzuty dotyczą m.in. bezprawnego zwalniania pracowników oraz kontrowersji wokół wyboru na drugą kadencję. Prof. Borek nie zgadza się z zarzutami. Prof. Borek został odwołany na początku czerwca 2025 roku.
Piotr Borek jest historykiem literatury, profesorem nauk humanistycznych. Zanim został rektorem w 2020 r., był dziekanem Wydziału Nauk Humanistycznych, a jeszcze wcześnie dziekanem Wydziału Filologicznego i dyrektorem Instytutu Filologii Polskiej. W latach 2004–2016 kierował jedynymi w Polsce studiami podyplomowymi z zakresu romologii - Romowie w Polsce – historia, prawo, kultura, stereotypy etniczne. Jest członkiem Polskiej Akademii Nauk. Napisał ponad 200 publikacji. Za pracę doktorską „Ukraina w staropolskich diariuszach i pamiętnikach” otrzymał nagrodę Prezesa Rady Ministrów (2001).