Tłumaczenia ustne a pisemne w pracy tłumacza. Czym się różnią?
Podstawową różnicę pomiędzy tłumaczeniem ustnym a pisemnym stanowi forma przekazu. Tłumaczenia pisemne dają tłumaczowi czas na analizę, korektę oraz dopracowanie tekstu do perfekcji językowej i merytorycznej. W czasie pracy może on korzystać ze słowników, zasobów internetowych i specjalistycznych narzędzi językowych, dzięki czemu tekst końcowy jest dopracowany i precyzyjny. Tłumaczenia ustne odbywają się natomiast w czasie rzeczywistym i wymagają od tłumacza natychmiastowej reakcji, nie dając mu możliwości powrotu do wcześniej usłyszanych treści ani poprawienia ich przekładu.
Tłumaczenia ustne wymagają więc ponadprzeciętnej koncentracji, wysokiej podzielności uwagi oraz doskonałej pamięci operacyjnej. Aby je realizować, tłumacz musi więc nie tylko biegle posługiwać się językami obcymi, lecz również dogłębnie rozumieć kontekst kulturowy, intencje mówcy, ton wypowiedzi oraz specjalistyczną terminologię branżową. Ograniczony czas na reakcję oraz brak dostępu do narzędzi pomocniczych sprawiają ponadto, że tłumaczenia ustne są dużo bardziej wymagające i stresujące. W tym przypadku tłumacz nie może sobie bowiem pozwolić na żadne błędy, gdyż każde przeinaczenie może doprowadzić do nieporozumień, szczególnie w oficjalnych sytuacjach.
Rodzaje tłumaczeń ustnych i ich specyfika
Tłumaczenia ustne dzielą się na kilka rodzajów, z których każdy wiąże się z nieco innym stopniem trudności oraz specyfiką. Wśród nich wyróżniamy tłumaczenie symultaniczne, które odbywa się równolegle z wypowiedzią mówcy. Realizujący je tłumacz pracuje zazwyczaj w dźwiękoszczelnej kabinie, przekazując treść niemal równocześnie ze słowami prelegenta. Jest to najbardziej wymagająca forma tłumaczenia, stosowana np. podczas konferencji międzynarodowych.
Drugim typem tłumaczeń ustnych są tłumaczenie konsekutywne. W tym przypadku mówca robi krótkie pauzy w swojej wypowiedzi, w czasie których tłumacz przekłada jego wypowiedź. Ten rodzaj tłumaczeń wymaga nie tylko znakomitej pamięci, ale także umiejętności szybkiego syntezowania informacji i notowania, aby wiernie oddać sens dłuższych fragmentów wypowiedzi. Tłumaczenia ustne konsekutywne są stosowane głównie podczas spotkań biznesowych i rozmów dyplomatycznych.
W ramach tłumaczeń symultanicznych wyróżniamy również tzw. tłumaczenie szeptane, które polegają na indywidualnym przekazywaniu przekładu bezpośrednio do ucha słuchacza. Wymagają one ogromnego skupienia, a nierzadko także umiejętności pracy w trudnych warunkach. Ostatnim typem tłumaczeń ustnych są natomiast tłumaczenie towarzyszące (fr. liaison), które są odmianą tłumaczeń konsekutywnych stosowaną zazwyczaj w mniej formalnych sytuacjach, np. podczas spotkań roboczych i rozmów handlowych, gdzie tłumacz pełni rolę pośrednika pomiędzy stronami.