Z botanicznego punktu widzenia rośliny można podzielić na jednoroczne (zielne) i wieloletnie. Jednoroczne zamykają cykl życiowy w ciągu jednego sezonu wegetacyjnego – wyrosną z nasion, zakwitną, wydadzą kolejne nasiona i same obumierają wraz z nadejściem zimy (nagietki, astry chińskie, groszek pachnący, cynie itp.). 

Wśród wieloletnich zaś wyróżnimy drzewa i krzewy (których pędy są zdolne do wielokrotnego kwitnienia i owocowania) oraz byliny, czyli zielne rośliny wieloletnie. Najważniejszą cechą tej grupy jest zdolność do odnawiania się w sposób wegetatywny, dzięki czemu byliny mogą przechodzić cykl kwitnienia i owocowania wielokrotnie, przy czym na zimę zamierają ich pędy, a nowe w następnym roku pojawiają się na nasadach pędów lub trwałych organach podziemnych, czyli zazwyczaj kłączach. W praktyce ogrodniczej do bylin zaliczamy także wieloletnie paprocie i podkrzewy lawendy czy ubiorka, który jest krzewinką. 

Są także rośliny pośrednie między bylinami a roślinami jednorocznymi, takie jak malwa, zatrwian, naparstnica czy dziewanna, które są roślinami dwuletnimi (w pierwszym roku rozeta liści, w drugim kwiaty i nasiona). 

Znajomośc morfologii bylin, a szczególnie tego z czego odradzają się wiosną jest przydatne do ich rozmnażania i uprawy w ogrodzie. Rośliny z grupy bylin korzeniowych, które mają silne korzenie palowe, bardzo żle znosza przesadzanie, ich siewki są bardziej podatne na zamieranie podczas pikowania. Najlepiej rozmnażać je w inny sposób niż podział (maki wschodnie, sasanki, mikołajki), by sadzić je w miejsce stałe bez naruszania systemu korzeniowego. Najłatwiejsze zaś są do rozmnażania i dzielenia byliny łodygowe, których organy podziemne rozrastają się w podłożu najczęściej poziomo, na zewnątrz kęp, przez co szybko mogą zajmować duże powierzchnie. Zaliczamy tu zawilce gajowe, konwalie, astry nowoangielskie. Są jeszcze gatunki pośrednie – łodygowo-korzeniowe (tawułki, piwonie), których trwałymi organami są nie tylko korzenie pierwotne, ale również nasady pędów i wyrastające z niuch korzenie przybyszowe. 
 
Zalety bylin: 
- zróżnicowane gatunki kwitną od wczesnej wiosny do późnej jesieni – zawsze może coś w ogrodzie być dekoracyjne dzięki kwiatom. 
- kompozycje z różnych gatunków bylin są dynamiczne i pełne życia, bo zróżnicowane pod względem wysokości i kolorów. 
- ogrodom  pełnych bylin jest najbliżej do koncepcji ogrodów naturalistycznych i ekologicznych, są także przyjazne pszczołom. 
- na zróżnicowanych gatunkowo rabatach  jest mniejsze prawdopodobieństwo wystąpienia chorób i szkodników niż na jednogatunkowych. 
 
Na pełnię walorów dekoracyjnych bylin trzeba czasem poczekać kilka lat, a powodzenie w ich uprawie zależy chyba w największej mierze od warunków siedliskowych. Jeśli źle dobierzemy rośliny do warunków jakie mamy w ogrodzie to nawet najtroskliwsza pielęgnacja nie pomoże nam w osiągnięciu sukcesu uprawowego. 

Wszystko ma znaczenie – począwszy od jakości i rodzaju gleby, poprzez jej wilgotność i żyzność, mikroklimat miejsca, aż do ilości światła i cienia. Wpływ ma także to czy miejsce jest płaskie czy na skłonie, czy wieją tam wiatry i ile śniegu spada zimą. Zanim więc zaplanujemy sadzenie bylin powinniśmy rozeznać czym dysponujemy, potem dopiero starac się wybrać te byliny, które w takim miejscu dadzą sobie radę, a dopiero poźniej komponować rabaty pod względami estetycznymi czy praktycznymi. 

 

 

 

Barbara Błaszczyk/Anna Łoś