Najłatwiej buduje się takie ogrody oczywiście na naturalnym zboczu czy skarpie, używając skał rodzimych, czyli występujących w okolicy. Typowy, nawet niewielki "skalniak" nie powinien być umiejscowiony na terenie zupełnie płaskim, nie powinien być też w kształcie kopca "najeżonego" kamieniami. Powinniśmy, jeśli się tylko da, jak najdokładniej odzwierciedlać naturę i dawać roślinom jej namiastkę, z uwzględnieniem odpowiedniego podłoża, zacienienia, nasłonecznienia i wilgotności. Wielkość powinna być proporcjonalna do wielkości całego ogrodu jeśli jest tworzona sztucznie lub po prostu obejmować teren, gdzie są naturalne skarpy lub spadki. Wybierając miejsce na ogród skalny starajmy się tak go zlokalizować, aby był dobrze widoczny z okien domu lub z tarasu, gdzie często przesiadujemy. Większość roślin do ogrodu skalnego potrzebuje słonecznego stanowiska dlatego najlepiej zbudować go na południowym stoku. Co prawda zdarzają się ogrody skalne cieniste, lecz lista roślin do cienia jest znacznie mniejsza i uboższa jeśli chodzi o efekty wizualne.

Najlepiej rozejrzeć się za lokalnym kamieniem, jaki występuje w naszym rejonie lub najbliższej okolicy. Pod uwagę biorę w szczególności piaskowiec i wapień. Można w nich wiercić dziury i szczeliny, co pomoże roślinom zakorzeniać się. Dobre będą także łupki, dolomity i nawet skały granitowe. Jeśli używamy polnych kamieni, które są prawie okrągłe, należy je rozłupać, aby wyglądały na naturalne odłamy skalne. Skały umieszczamy i zagłębiamy w ziemi tak, jakby one zostały przeniesione z natury. Nie kładziemy na wierzchu bez zagłębiania w ziemi. Nie należy mieszać różnych rodzajów skał oraz umieszczać kamieni w rzędach.

 

Najważniejsze jest dobre przygotowanie terenu

Polega to na porządnym i całkowitym odchwaszczeniu, aby w glebie nie zostały żadne nasiona ani korzenie, które mogą odrosnąć. Rośliny skalne z reguły są niskie, drobne i jeśli wrośnie w nie jakiś chwast, nie ma możliwości go wytępić. Trzeba wtedy usunąć całą roślinę z chwastem, próbować je rozdzielić, ale często skutkuje to stratą cennego gatunku.

Następnie należy dostarczyć ziemi kompostowej z dużą domieszką piasku. Jego ilość oraz idealne podłoże dla konkretnych roślin dobieramy podczas sadzenia, zgodnie z wymaganiami danego gatunku.

Przemieszczanie dużych bloków skalnych i ich umiejscowienie jest trudne i ciężkie do zrealizowania bez pomocy sprzętu. Przydaje się mała koparka lub przy mniejszych kamieniach łom, grube kołki, deski i rury do podważania i przesuwania. Rozpoczynamy od najniższych części stoku i pracujemy w górę, starannie ustawiając każdy kamień najbardziej atrakcyjną stroną do wierzchu, ale też najszerszą stroną w ziemi. Głazy muszą stać stabilnie, nie można odnosić wrażenia, że za chwilę się przewrócą. Dlatego wygodne są płaskie kamienie, które najłatwiej układać.

Kładziemy nacisk na tworzenie tzw. kieszeni wypełnionych glebą, aby woda w jakimś stopniu mogła tam docierać, ale też jej nadmiar mógł odpłynąć. W takich miejscach rośliny mogą dobrze rosnąć i kwitnąć.

 

Dobór roślin i pora sadzenia

W ogrodach skalnych będzie rosła większość roślin górskich, o płożącym pokroju, które dobrze znoszą nasze mroźne zimy klimatu umiarkowanego. Rośliny te doskonale wpisują się w stworzony dla nich krajobraz i wytrzymują susze i nasłonecznienie. W krajobrazie górskim warto podpatrzeć, jak  roślinność wrasta w szczeliny i się z nich "wylewa", co wygląda bardzo malowniczo. Dobrze jest zadbać o odpowiednie proporcje bylin w stosunku do niskich krzewów, także iglastych.

 

Jak wygląda pielęgnacja ogrodu skalnego?

Najważniejsza jest systematyczność w odchwaszczaniu. Tego po prostu nie można przegapić. Chwasty nie mogą się wysiać. Dlatego rabaty systematycznie odchwaszczamy, zwłaszcza w pierwszych miesiącach po założeniu.

Wiosną plewimy, czyścimy rośliny z obumarłych liści, niektóre przycinamy, jeśli nadmiernie wyrosły i czekamy na kwitnienie. Po przekwitnięciu kwiaty ścinamy. Podczas pielenia uważamy, bo czasem pojawiają się siewki roślin cennych, które powinniśmy umieć rozpoznać i ewentualnie wykopać i przenieść w inne, wolne miejsce. Latem podlewamy w razie konieczności i ucinamy przekwitnięte kwiatostany.

Większość roślin skalnych rozwija się w ubogiej glebie, dlatego nawożenie nie jest konieczne. Ewentualnie korzystne jest dodanie podczas sadzenia mączki kostnej (rośliny wymagające gleb alkalicznych). Jesienią czyścimy ogród i dosadzamy rośliny cebulowe. Utrzymanie ogrodu skalnego w stale efektownym wyglądzie wymaga sporo pracy i ciągłego dosadzania, przesadzania, przycinania, uzupełniania i odmładzania.

 

Barbara Błaszczyk/sp